Έψαξα στο αρχείο μου και «ξέθαψα» μια μελέτη του ΤΕE με θέμα «Δημοτική καθαριότητα», η οποία συντάχθηκε από τετραμελή ομάδα εργασίας, το μακρινό 1977. Το κείμενο είναι γραμμένο με πολυτονική γραφή και σε γραφομηχανή? δεν είχαν εφευρεθεί ακόμη οι υπολογιστές. Παραθέτω το συμπέρασμα της μελέτης:
«Η υγειονομική ταφή αποτελεί την απλούστερη και οικονομικότερη επιστημονική μέθοδο διάθεσης των απορριμμάτων. Αυτή τη στιγμή δεν είναι ρεαλιστική για την ελληνική πραγματικότητα η αντιμετώπιση άλλης μεθόδου διάθεσης, χωρίς κάτι τέτοιο να αποκλείεται στο μέλλον. Συγκεκριμένα για την Αθήνα και σύμφωνα με τους σημερινούς ρυθμούς ανάπτυξής της, μπορεί το πρόβλημα εξεύρεσης χώρου να γίνει κάποια μέρα τόσο οξύ, το δε άθροισμα κοινωνικού και οικονομικού κόστους της υγειονομικής ταφής να ανέβει τόσο πολύ που να μας αναγκάσει να στραφούμε σε άλλη μέθοδο. Ήδη σε πολλές μεγαλουπόλεις της Ευρώπης έχουν αρχίσει να λειτουργούν εργοστάσια καύσης των απορριμμάτων γι αυτό καλό θα ήταν να αρχίσει σύντομα μια μελέτη που θα εξέταζε τη σκοπιμότητα και δυνατότητα μιας τέτοιας λύσης για την Αθήνα, σε συνδυασμό με τον γενικότερο χωροταξικό σχεδιασμό της. Εν τω μεταξύ θα πρέπει να προχωρήσει η εφαρμογή της ελεγχόμενης εναπόθεσης σε όλη της χώρα και να εκλείψει η απλή απόρριψη, παράλληλα δε να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να πληρούνται οι βασικές προϋποθέσεις για τη λειτουργία των χωματερών»
Σήμερα, ακριβώς σαράντα χρόνια μετά, ζούμε για πολλοστή φορά, κατακαλόκαιρο, στην αρχή της τουριστικής περιόδου, την κόλαση που επιβάλλουν στους πολίτες της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων πόλεων, οι συνδικαλιστές της ΠΟΕ-ΟΤΑ. Σαράντα χρόνια μετά αν και «το άθροισμα κοινωνικού και οικονομικού κόστους της υγειονομικής ταφής έχει ανέβει τόσο πολύ», τίποτε δεν άλλαξε, παρά το γεγονός ότι είμαστε πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία απαγορεύει δια ροπάλου τους παράνομους ΧΥΤΑ, παρά την ιλιγγιώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και παρά τον πακτωλό χρημάτων που έχει εισρεύσει από την Ευρώπη για επενδύσεις στην διαχείριση των απορριμμάτων.
Από τότε είχαν αρχίσει να δημιουργούνται μέσα στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις εργοστάσια καύσης και ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων. Είχαν αρχίσει να εφαρμόζουν μεθόδους μείωσης των οικιακών αποβλήτων, υλοποιούσαν την κομποστοποίηση και την ανακύκλωση.
Ούτε οι κυβερνήσεις ούτε οι Δήμοι τόλμησαν να αντιμετωπίσουν επι χρόνια την πραγματικότητα και την ανάγκη κατάργησης των χωματερών που μας κοστίζουν ακόμη και σήμερα μεγάλα πρόστιμα από την Ε.Ε. Η λύση των ΧΥΤΑ, που η μελέτη του ΤΕΕ θεωρούσε τότε ως τη μόνη οικονομική και εφικτή λύση, είναι σήμερα πρακτικά ανέφικτη και ουσιαστικά απαγορευμένη.
Το πρόβλημα με τους συμβασιούχων της καθαριότητας στους Δήμους, είναι το αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της διαχρονικής και διακομματικής υποταγής της επιχειρησιακής λογικής, στις συντεχνιακές και πελατειακές δομές της κοινωνίας μας. Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι ευθύνες της σημερινής κυβέρνησης, η οποία ήρθε στην εξουσία με υποσχέσεις για μονιμοποιήσεις, που αποδείχθηκαν, όπως και πολλές άλλες, έπεα πτερόεντα
Οι συνδικαλιστές που διαμαρτύρονται σήμερα, αντιδρούσαν σε οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής νέων πρακτικών για την ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος. Θυμάμαι το «ξύλο» που έφαγε εκείνος ο φουκαράς ο Γερμανός υπουργός Φούχτελ, στη Θεσσαλονίκη από συνδικαλιστές των ΟΤΑ, όταν επιχείρησε να μιλήσει για την δυνατότητα συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ), στο ζήτημα της ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων. Ο «μπαμπούλας» της ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των σκουπιδιών έχει σαν βασικό μοτίβο την αύξηση των δημοτικών τελών, το οποίο είναι παντελώς ψευδές. Όλοι γνωρίζουν ότι σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά μοντέλα, η αποκομιδή των ελληνικών σκουπιδιών έχει σχεδόν διπλάσιο κόστος, χωρίς να υπολογίσουμε τις συχνές «ομηρίες» της κοινωνίας, υπό την απειλή της «υγειονομικής βόμβας» και της επέλασης των τρωκτικών, μέσα στην τουριστική περίοδο.
Αλλά και η Κυβέρνηση δεν έχει καμία δουλειά με την καθαριότητα, που είναι δημοτική ανταποδοτική υπηρεσία. Οι Δήμαρχοι ας αναλάβουν την ευθύνη να κοστολογήσουν την αποκομιδή των σκουπιδιών με τα δικά τους μέσα, με τις επενδύσεις και το προσωπικό που απαιτείται. Η διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να αποβεί μια κερδοφόρα επιχείρηση φιλική προς το περιβάλλον και να αποφέρει έσοδα στους Δήμους. Και αν, λόγω ανικανότητας, δεν τα καταφέρουν να τα βγάλουν πέρα και αν επιβαρύνουν τους πολίτες με μεγάλα τέλη, ας απολογηθούν στους δημότες τους και στη δικαιοσύνη, αν χρειαστεί.
Και να προσέχουν και οι δημότες ποιους ψηφίζουν. Αρκετά με τους δήθεν «αγωνιστές» δημάρχους που νομίζουν ότι με τις φωνές θα λύσουν τα προβλήματα των πόλεών τους. Αρκετά με τους τζάμπα μάγκες δημάρχους που είναι ανίκανοι να διαχειριστούν τον πλούτο των πόλεών τους και το μόνο που ξέρουν είναι να ζητούν λεφτά και προσλήψεις. Και στο τέλος να τα ρίχνουν όλα στον Φούχτελ.