* Για λόγους εθνικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς ο τόπος έχει σήμερα, περισσότερο από εχτές, την ανάγκη μιας ισχυρής Δημοκρατικής Συμπαράταξης, μιας ενωμένης και δυνατής Προοδευτικής Παράταξης, για να μπορέσουμε να αποτρέψουμε την απειλή μιας συνεχιζόμενης εθνικής περιπέτειας.

Είναι φανερό, παρά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, ή μάλλον εξαιτίας της συμφωνίας αυτής και των νέων μέτρων που μας περιμένουν, τα μαύρα σύννεφα θα συνεχίσουν να μαζεύονται απειλητικά πάνω από την οικονομία και την κοινωνία. Τα σύννεφα αυτά δεν μπορούν να τα διαλύσουνε αδύναμες κυβερνήσεις οριακής πλειοψηφίας, ούτε σήμερα, ούτε αύριο όσα δεκανίκια παλιά ή νέα επιστρατευτούν.

Για να βγούμε από την κρίση, χρειαζόμαστε εθνική συνεννόηση που δεν τη θέλει ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε η ΝΔ γιατί βάζουν το κομματικό τους συμφέρον πάνω από το εθνικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στην εξουσία και η ΝΔ ζητά εκλογές για να συσπειρώσει τα μέλη της, όταν εκλογές σήμερα θα ήταν καταστροφικές για τη χώρα. Για αυτό και επιμένουμε για ευρύτερες κοινοβουλευτικές και κοινωνικές πλειοψηφίες στη βάση νέων πολιτικών συσχετισμών. Και νέοι πολιτικοί συσχετισμοί θα προκύψουν όσο πιο ισχυρή γίνεται η Προοδευτική Παράταξη.

Είναι όμως επίσης, φανερό πως την εθνικά αναγκαία ισχυροποίηση της Παράταξής μας δεν θα την πετύχουμε μόνο με συνεννοήσεις κορυφής, ούτε με συγκολήσεις κομματικών μηχανισμών. Θα προκύψει κυρίως όταν εμπνεύσουμε και κινητοποιήσουμε τους χιλιάδες προοδευτικούς πολίτες, που ο θυμός και η απογοήτευση άλλους τους έχει παροπλίσει πολιτικά και άλλους τους έστειλε στην τρύπια αγκαλιά του ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό και δεν θα συμφωνήσω με όσους λένε ότι πρέπει να εκφράσουμε πρωτίστως το 39% του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα – παρωδία. Είναι πολιτικά λάθος να στριμωχτούμε στη γωνία του 39% για να διεκδικούμε μονοψήφια  εκλογικά ποσοστά. Το δικό μας ακροατήριο είναι πολύ ευρύτερο. Είναι η μεγάλη κοινωνική βάση της Προοδευτικής Παράταξης.

Και τώρα που κατέρρευσε το αντιμνημονιακό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ πνίγει μέσα στα ψέματα όλες τις προσδοκίες και τις ελπίδες που εξέθρεψε, τώρα ήρθε η ώρα να συσπειρώσουμε ξανά όλες αυτές τις δυνάμεις, κοινωνικές και πολιτικές, του ευρύτερου προοδευτικού χώρου.

Όμως, φίλοι και φίλες, όλον αυτό τον κόσμο θα τον κερδίσουμε ξανά κοντά μας όταν μπορέσουμε να εκφράσουμε και να υπηρετήσουμε τα δύο κυρίαρχα αιτήματά του. Το αίτημα για ενότητα και το αίτημα για ανανέωση. Ενότητα χωρίς αποκλεισμούς και ηγεμονισμούς και ανανέωση σε πρόσωπα, σε πρακτικές, σε θέσεις. Ανανέωση χωρίς τα βαρίδια και τις παθογένειες του παρελθόντος.

Γι’αυτό είμαστε σήμερα εδώ. Γιατί εμείς με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη κάνουμε πράξη την ενότητα. Την ενότητα των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της ανανεωτικής αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας και του ριζοσπαστικού κέντρου. Την ενότητα όλων των προοδευτικών δυνάμεων ανάμεσα στη συντηρητική Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και στη συντηρητική δεξιά της ΝΔ. Ενότητα όμως με κορμό τη σύγχρονη Σοσιαλδημοκρατία.

Δεν θα αφήσουμε τον χώρο της Κεντροαριστέρας να τον λεηλατήσει η νεοκομμουνιστική Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα αφήσουμε τις μεγάλες αξίες της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, τις αξίες της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, του κοινωνικού κράτους, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της διαφορετικότητας, τις αξίες που έχτισαν την ευημερούσα μεταπολεμική Ευρώπη, να τις ποδοπατήσουν ο λαϊκισμός, ο κρατισμός και οι καθεστωτικές αντιλήψεις της δήθεν ριζοσπαστικής αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε θα τις αφήσουμε να εξασθενήσουν διαχεόμενες σε ένα νεφελώδες Κέντρο, που ειδικά σε περιόδους κρίσης με την ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, δεν έχει ζωτικό πολιτικό χώρο για να επιβιώσει.

Ο τόπος έχει ανάγκη σήμερα από ριζικές, προοδευτικές αλλαγές, που μόνο η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία μπορεί να τις σχεδιάσει και να τις υλοποιήσει.

Από την άλλη, όμως, είναι σαφές πως η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία έχει κουραστεί και έχει φθαρεί από τον πολυετή κυβερνητισμό και από τις συγκυβερνήσεις με συντηρητικά κόμματα. Πρέπει να ξαναβρεί τον ριζοσπαστισμό της, την αρχική μεταρρυθμιστική ορμή της.

Σε μια Ευρώπη που κλονίζεται από έλλειψη οικονομικής ανταγωνιστικότητας, από το προσφυγικό, από την έξαρση του εθνικισμού, η Σοσιαλδημοκρατία δεν θα πρέπει να περιορίζεται σε διαχειριστή των προβλημάτων αυτών, αλλά θα πρέπει να τολμήσει, να εμπνεύσει ξανά και να ηγηθεί για περισσότερη Ευρώπη, για προοδευτική Ευρώπη, για Ομόσπονδη Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και για μας, τους Έλληνες σοσιαλδημοκράτες, που λόγω κρίσης το αίτημα της ανανέωσης ισχύει ακόμη πιο επιτακτικά.

Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη αξία για την Παράταξή μας αλλά και για τον τόπο, η πολιτική – προγραμματική Συνδιάσκεψη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Αυτές τις δύο μέρες θα συζητήσουμε την πολιτική μας διακήρυξη και τις προγραμματικές θέσεις, με βάση τις εξαιρετικά αξιόλογες και τεκμηριωμένες εισηγήσεις σε επτά σημαντικούς τομείς που προετοίμασαν περισσότερα από 200 στελέχη μας. Και αύριο το μεσημέρι θα έχουμε καταλήξει σε ένα προωθημένο και ανανεωμένο μεταρρυθμιστικό λόγο, που θα αποτελεί ρεαλιστική αλλά και προοδευτική διέξοδο από την κρίση για την κοινωνική και οικονομική ανόρθωση της χώρας. Που θα αποτελεί ένα καινούργιο υπόδειγμα κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης και διακυβέρνησης.

Γι’ αυτό και προτείνουμε μεταξύ πολλών άλλων:

• Νέους πολιτικούς θεσμούς διαφάνειας, λογοκρισίας, αξιοκρατίας και έναν νέο εκλογικό νόμο που να βάζουν φραγμό στο πελατειακό κράτος και στην κομματοκρατία. Για να ξαναδώσουμε στην πολιτική αξία και περιεχόμενο. Γιατί το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι πρωτίστως πολιτικό.
• Ένα σύγχρονο κράτος φιλικό για τον Πολίτη και την Ανάπτυξη. Για να λειτουργήσει το κράτος με αξιοκρατία, στοχοθεσία, αξιολόγηση και λογοδοσία.
• Ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, που θα στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα και θα δίνει έμφαση στην οικονομία της γνώσης, στην ανταγωνιστικότητα, στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια, σε μια νέα ισορροπία κράτους και αγοράς.
• Ένα προστατευμένο περιβάλλον ως ισότιμο τρίτο πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης, δίπλα στην οικονομική μεγέθυνση και στην κοινωνική συνοχή.
• Ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος στον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου, ως μηχανισμό αναδιανομής και όχι ως δίχτυ για τους φτωχούς, με στοχευόμενες πολιτικές για να δίνει περισσότερα σ’ αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
• Ένα νέο ΕΣΥ, ως σύγχρονο δημόσιο οργανισμό από κακοδιοικούμενη δημόσια υπηρεσία που είναι σήμερα υπό κατάρρευση. Με αξιοκρατική διοίκηση, σχεδιασμό, έλεγχο και αξιολόγηση.
• Μια δημόσια παιδεία της αριστείας, με ολοήμερα σχολεία, με εθνικό απολυτήριο και με αναβαθμισμένα τα δημόσια ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και με μη-κρατικά πανεπιστήμια.

Όλα αυτά, μαζί με πολλά άλλα που θα συζητήσουμε τις επόμενες ώρες, θα αποτελέσουν συνάμα και το όραμά μας για την Ελλάδα του 2021, 200 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821 που σηματοδότησε την αφετηρία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Και εμείς με τις θέσεις μας πρέπει να σηματοδοτήσουμε μια θεσμική επανάσταση για την Ελλάδα του αύριο.

Με αυτές τις θέσεις, θα συζητήσουμε και με τις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις, όπως ήδη κάνουμε με την Επιτροπή Θέσεων και Διαλόγου για Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις που συγκροτήθηκε μετά από απόφαση της Φώφης Γεννηματά και του Σταύρου Θεοδωράκη. Και κυρίως θα συζητήσουμε με την κοινωνία, με τους φορείς της, με τους προοδευτικούς πολίτες, για να συνδιαμορφώσουμε ένα κοινό πλαίσιο θέσεων, με έναν ανοιχτό διάλογο που δεν θα μας ενδιαφέρει η διαφορετική προέλευση, αλλά ο κοινός προορισμός.

Ένα πλαίσιο θέσεων που θα διευκολύνει και θα επιταχύνει τις επιθυμητές πολιτικές συγκλίσεις και συνεργασίες και ταυτόχρονα θα αποτελέσει το μοχλό και την πυξίδα για την ανάπτυξη ενός ισχυρού μεταρρυθμιστικού ρεύματος μέσα στην κοινωνία. Γιατί μόνο με μια ισχυρή κοινωνική δυναμική, θα μπορέσουμε να υπερβούμε το παλιό, να κάνουμε τις αναγκαίες ρήξεις και να κτίσουμε το νέο.

Και το νέο για μας δεν μπορεί να είναι άλλο από τη δημιουργία ενός νέου ισχυρού φορέα της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας. Τον στόχο αυτό θα τον πετύχουμε, όλοι μαζί, βήμα-βήμα. Ισχυροποιώντας πρώτα από όλα τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, ώστε να λειτουργεί όλο και περισσότερο ως ενιαίος πολιτικός οργανισμός. Επιδιώκοντας στη συνέχεια τη συνάντηση με τις υπόλοιπες δυνάμεις του προοδευτικού χώρου, και όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, μέσα από τον διάλογο, τη συνεργασία και την ώσμωση, να κάνουμε το μεγάλο βήμα της δημιουργίας του νέου ενιαίου φορέα της σύγχρονης Σοσιαλδημοκρατίας.

Είμαστε στα μέσα μιας δύσκολης αλλά ωραίας προσπάθειας. Και θα την ολοκληρώσουμε χωρίς περιττές καθυστερήσεις και δισταγμούς. Γιατί εμείς, το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα της ευθύνης που κράτησε τη χώρα όρθια με μεγάλο πολιτικό και προσωπικό κόστος, η ΔΗΜΑΡ, η φωνή της ανανεωτικής αριστεράς που μπόλιασε την αριστερά σκέψη με καινοτόμες ιδέες, και οι Κινήσεις Πολιτών για τη Σοσιαλδημοκρατία, που με 1.000 στελέχη σε όλη την Ελλάδα αποτελούν ένα δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών, ξέρουμε να αγωνιζόμαστε, γιατί εμείς ξέρουμε να νικάμε.

*Ομιλία στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης