….της κ.Σ.Τριανταφύλλου, όπως την διάβασα ως γνώμη της σε συνέντευξή της. Να εξηγηθώ πως εδώ ούτε κρίνω την συγγραφέα, ούτε το έργο της μήτε τις πολιτικές της ωριμάνσεις. Θα μπορούσε να το πει ο τάδε, όμως και πάλι το ίδιο θα μου έκανε.
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια περιοδική ανακίνηση τόσο του ζητήματος των εθνικών αργιών όσο και του τρόπου προβολής των μνημών μέσω κυρίως των παρελάσεων.
Εδώ ακουμπώ στενά στο Πολυτεχνείο. Ασφαλώς το ο, τι – όπως λέει η ταλαντούχα συγγραφέας – πολλά παιδιά μπλέκουν τον Νοέμβριο του Πολυτεχνείου με άλλα συμβάντα είναι ζήτημα – και – αναλφαβητισμού της Παιδείας, όμως ο ίδιος αναλφαβητισμός παρουσιάζεται κι όταν έφηβοι ερωτώνται για τον Γ. Καραϊσκάκη και υποδεινύουν το γήπεδο του Ολυμπιακού με την ίδια ονομασία ή μπλέκουν τον Ναπολέοντα Ζέρβα με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Η αμάθεια όταν γίνεται ομίχλη από σύννεφο, μπορεί να σου δώσει απίστευτες ευρηματικές τερατογενέσεις νοημάτων και συμβαινόντων.
Η ζωή τάφερε ώστε τα συμβάντα του Πολυτεχνείου να συμβολίσουν ευρύτερα τον αντιχουντικό αγώνα κι όχι μόνον την συγκεκριμένη γενιά. Ίσως γιατί συνέτρεχαν πιά οι συνθήκες, που επέτρεπαν συμβολισμούς συλλογικής ρεαλιστικής μνήμης.
Άλλωστε το Πολυτεχνείο δεν μνημονεύει αμφίσημους μονοπαραταξιακούς ηρωισμούς σαν τις παλιές γιορτές του Μακρυγιάννη ή τις πομπές μπροστά στα ηρώα των θυμάτων της άλλης μεριάς στο Βίτσι.
Το Πολυτεχνείο – κι εδώ οφείλεται στην ολική Παιδεία μια αναθεώρηση – τύποις αφορά την Δαμανάκη, τα τανκς, τον Διομήδη Κομνηνό κι άλλους πρωταγωνιστές. Στο εννοιολογικό βάθος των ιστορικών αλληλουχιών της επταετίας έχει να κάνει με την ομογενοποιημένη μνήμη της περιορισμένης Αντίστασης κατά της δικτατορίας που πάει να πει πως Πολυτεχνείο είναι το τελικό συμπέρασμα για τις βόμβες του Καράγιωργα και του Σημίτη κι άλλων, για την δίκη της Δημοκρατικής Άμυνας και του ΠΑΜ, για την μνημειώδη επιστολή του εγκλείστου Γ. Α. Μαγκάκη, για την ηρωική κουζουλάδα του Αλέκου Παναγούλη, για τους όντως ήρωες Μουστακλή, Οπρόπουλο, Μήνη, για τον γραφικό βασιλόφρονα πλην παλληκάρι Ιπποκράτη Σαβούρα, για του μαζεμένους το βράδυ του Απρίλη στις 21 προς 22 του έτους 1967 στον Ιππόδρομο, για τον πρώτο θάνατο εκεί του Παναγιώτη Ελή , για τις κλωτσοπατινάδες στους κρατούμενους γέροντες Γ. Παπανδρέου και Η. Ηλιού, για τους πραγματικούς αντιστασιακούς του εξωτερικού, για τον αυτοπυρποληθέντα Κ. Γεωργάκη ακόμα ακόμα και για τις πρώιμες εξαφανίσεις δολοφονίες του Γιώργου Παναγούλη και του Νικηφόρου Μανδηλαρά….Τα ονόματα είναι τα πρώτα από μνήμης, βάλτε όποιο σας έρχεται στον νου.
Η συλλογική μνήμη μιας πράξεως σε στάδια και με βασική ομόνοια όχι μόνο πρέπει να γιορτάζεται μα και παιδευτικώς να διευρυνθεί το γνωστικό πεδίο του αταβισμού της μνήμης. Το σύμβολο δεν έχει την ευρύτητα μόνο το σημαινόμενο δείχνει την ουσία.
Το Πολυτεχνείο λέει μέσα μου όσα είπα κι άλλα τόσα, που να χωράνε το ΒΕΛΟΣ του Ν.Παππά και τους πατέρα και υιό Χαραλαμπόπουλο, που εβασανίζοντο εναλλάξ για ψυχολογικούς λόγους. Είναι η μοναξιά που ένοιωσα όταν μετέθεσαν δυσμενώς με περικεκκομένο μισθό τον πατέρα και τον έχασα δυο χρόνια, ενώ η μάνα μου – η σύζυγος του Μηχανικού – έκανε δίχως ντροπή την κεντήστρα πινάκων για να ζήσουμε.
Το πώς θα μορφοποιηθεί η αργία, που οφείλει να γίνει καθολική είναι ζήτημα της Πολιτείας και των δράσεών της.
Όμως όσο κι αν ψάξτε δεν θα βρείτε μιαν αντιπροσωπευτικότερη κοινωνικοϊστορική ζωγραφιά ομόνοιας για την ελευθερία, με όλους τον Π. Κανελλόπουλο, τον Κύρκο, τον Μητσοτάκη ακόμα και τον εξόριστο γερο Παλάτζα , δηλ. τον Δημ. Παπασπύρου.
Το Πολυτεχνείο ως ολότητα είναι η μνήμη έναντι της λήθης και της λοβοτομής. Συνεπώς αβασάνιστες ή βεβιασμένες ολιστικές αντιλήψεις δεν μπορούν να την καταργήσουν, όπως δεν καταργήθηκε η παρέλαση των βετεράνων στις ΗΠΑ ή των Γάλλων σαμποτέρ στην Γαλλία του Μακρόν.