Γεγονότα και καταστάσεις

Νότης Μαυρουδής 21 Δεκ 2016

Μεγάλο πρόβλημα να συνειδητοποιείς ότι στην πραγματικότητα υπάρχει απουσία αισιόδοξων και δημιουργικών θεμάτων, πέρα από τη βία που επικρατεί στην επικαιρότητα ! Σκέφτομαι πως, κοιτάζοντας γύρω μας, βγαίνει αβίαστο το συμπέρασμα ότι διανύουμε περίοδο καταστροφής. Παντού μάς συνοδεύουν εικόνες μιας πραγματικότητας που είναι πέρα για πέρα απτή και συγκεκριμένη και δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Είναι οι μέρες που βλέπουμε το γκρεμισμένο μαρτυρικό Χαλέπι, την βάρβαρη καταστροφή τής Παλμίρας, και γενικότερα την ανθρωπιστική σφαγή με χαρακτηριστικά ακόμα και γενοκτονίας στη Συρία και τις γύρω χώρες. Τώρα πάλι αίμα στο Βερολίνο… Βλέπουμε τους επιζήσαντες, του σημερινού «ολοκαυτώματος» στη Συρία να κάνουν το σήμα τής νίκης! «Νικήσαμε»-λένε-επειδή… επιβιώσαμε, προς το παρόν. Αύριο ξημερώνει μια άλλη μέρα… Βλέπουμε τη δυσκολία επίτευξης συνεννόησης μεταξύ των εμπόλεμων μερών. Κατάντησε, σχεδόν κάθε μέρα, να ανατινάζονται ομάδες ανθρώπων από βομβιστές καμικάζι που σκοπεύουν στην πλήρη απαξίωση της ζωής…
Ποιος νίκησε; Ποιος έχασε; Πώς είναι δυνατόν να μπαίνει ένα τέτοιο ερώτημα όταν τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα, ακρωτηριασμένοι, ξεριζωμένοι, μαζί με τις καταστραμμένες πόλεις, εξαφανίστηκαν κάτω από το μίσος μεταξύ των φυλών, των θρησκειών και των εκμεταλλευτών τών πετρελαίων, των βιομηχανιών οπλικών συστημάτων και των εμπόρων πολεμοκάπηλων της Οικουμένης; Ήττα είναι όλο αυτό! Μεγαλοπρεπής ήττα τού παγκόσμιου πολιτισμού…
-Απ’ την άλλη, αν κοιτάξουμε προς Ευρώπη μεριά κι εκεί θα δούμε κάθετη πτώση αξιών, μια αποσυναρμολόγηση της έννοιας «Ενωμένη», αφού, όλο και περισσότερο, κλείνει προς τον σκληρό οικονομικό αυτισμό ξεχνώντας παράλληλα την κοινωνική της συνείδηση ! Ανίκανη πλέον να συγκρατήσει τη γερμανική της αγκύλωση, ενώ απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την προσπάθειά της να μετασχηματιστεί σε ενιαία δημοκρατική πολιτική δύναμη, με εκπαιδευτική και πολιτισμική αλληλοεπίδραση που να ενώνει και όχι να… τιμωρεί.
-Αλλά αν φύγουμε κι από ’κει, και κοιτάξουμε τα εσωτερικά μας, θα παρατηρήσουμε την ασταμάτητη κατηφόρα τής εικόνας τού κράτους με χαρακτηριστικά τα παραδείγματα του βουλευτικού βίου τής χώρας που χαμηλώνει τον πήχη, με τις εκατέρωθεν αντεγκλήσεις σε στιλ γηπέδου και με πρωταγωνιστές επιφανή στελέχη τής πολιτικής πραγματικότητας, συμπολίτευσης-αντιπολίτευσης. Ένας ξεχασμένος «πολιτικός πολιτισμός» που τον επικαλούνται, ενίοτε, εκείνοι που τον έχουν γραμμένο στα παλαιότερα των υποδημάτων τους…
Θυμάμαι την εντύπωση που μου έκαναν οι πρώτοι άστεγοι, οι άνεργοι, οι πρόσφυγες, όταν τους έβλεπα στους κάδους να ψάχνουν αποφάγια για να θραφούν! Μία αποκρουστική, τραγική εικόνα. Ο χρόνος που κυλάει μάς… εξοικείωσε δυστυχώς με τέτοια θεάματα! Η συνεχής και επαναλαμβανόμενη όψη ενός τέτοιου άμοιρου της ζωής μείωσε τα δραματικά στοιχεία που κρύβονται όπισθεν τού θεάματος. Εξοικειωθήκαμε άραγε με το… τέρας;

-Στο χώρο τής πολιτιστικής δημιουργίας βλέπουμε την παραγωγή νέων ηχογραφήσεων οι οποίες όλο και περισσότερο συγκλίνουν σε μουσικό ύφος που βρίσκεται πέρα και μακριά από τον κορμό τού ελληνικού τραγουδιού, όπως αυτό δημιουργήθηκε και ρίζωσε στις ψυχές όλων των γενεών που αναζήτησαν μια πνευματική συνείδηση μέσα απ’ το τραγούδι… Όλος αυτός ο κόσμος συνεχίζει να υπάρχει και να αναζητά. Τελικά μένει απ’ έξω εξ’ αιτίας τής ανύπαρκτης δισκογραφικής αγοράς, η οποία, σήμερα, ό,τι παράγει, στην πλειοψηφία του, βλέπουμε να στερείται από στόχους και σοβαρό περιεχόμενο. Ξεχωρίζουν ίσως λίγες προσπάθειες που θα πρέπει να τις ψάξει κανείς ανάμεσα στην υπερπληθώρα τού YouTube, στην διαδικτυακή αναμπουμπούλα και απαξίωση των μουσικών προϊόντων τού παρελθόντος. Η έννοια και η παρουσία «παλαιών» δημιουργιών θαρρείς και έχει εξοριστεί από τα περισσότερα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα δημιουργοί περασμένων εποχών (συνθέτες-στιχουργοί) όλο και περισσότερο να απομακρύνονται από την επικαιρότητα, με αποτέλεσμα να τίθενται στο περιθώριο… Η ελληνική τραγουδοποιία έχει αφεθεί στη δίνη τής βαθύτατης κρίσης της, αφού εκλείπει η σημαντική πηγή τής παραγωγής της, δηλαδή η δισκογραφία η παραγόμενη από εταιρίες καλά οργανωμένες, ώστε οι δημιουργοί να βρουν δρόμους και ισορροπίες, όπως πριν τη διάλυσή τους…
Όχι, δεν νοσταλγώ το πρώην καθεστώς τών δισκογραφικών εταιριών, το οποίο το έψεγα ακατάπαυστα για την ελαφρότητά του… Δεν υποστήριζα τη διάλυση των εταιριών, αλλά τη σοβαρότερη αντιμετώπιση τής ελληνικής τραγουδιστικής παραγωγής. Με λίγα λόγια, να συμβάλλουν στον εγχώριο πολιτισμό, όπως σε αρκετές των παλαιότερων περιπτώσεων…

-Η λόγια ορχηστρική μουσική κινδυνεύει με την πάροδο του χρόνου, με τις υπάρχουσες κεντρικές ελληνικές ορχήστρες να φυτοζωούν και να απειλούνται  με αφανισμό, σε μια εποχή κατά την οποία ανοίγουν καινούργιες αίθουσες, νέα κτήρια ιδιωτικών πρωτοβουλιών που έχουν μπει για καλά στην ευγενή άμιλλα της προσφοράς. Νέοι χώροι λοιπόν σε μια χώρα που, την ίδια περίοδο, δεν μπορεί να συντηρήσει τις ορχήστρες της… Μια χώρα που δεν προσφέρει την παραμικρή δυνατότητα για δημιουργία μουσικών κινήτρων (παραγγελίες έργων, δημιουργίες μουσικών Ακαδημιών, υποτροφίες κλπ), ώστε να παραχθούν νέες συνθέσεις που θα προστεθούν στις παλαιότερες, να φοιτήσουν όπως θα έπρεπε νέοι μουσικοί, να ενισχυθούν, να δημιουργηθούν κίνητρα…

-Στην περίπτωση της θεατρικής δράσης, είναι γνωστή η ανάπτυξη αυτού του χώρου στον τόπο μας, παρ’ όλες τις αντιξοότητες. Καινούργιο υλικό, νέοι ηθοποιοί, νέες ιδέες που απλώνονται στο χώρο…
Πλησιάζουν οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων και της αλλαγής τής χρονιάς. Τίποτα δεν δείχνει πως θα είναι καλύτερη η ερχόμενη χρονιά και πως κάποιο φωτάκι θα φωτίσει τον ορίζοντα. Όσα φώτα και αν στολίζουν τους δρόμους και τις πλατείες των πόλεων, το γκρίζο χρώμα πρυτανεύει γιατί όλοι γνωρίζουμε πως η περισσότερη ένδεια θα είναι το πιθανότερο σενάριο του 2017…
Έτσι, από τη στιγμή που όλα αυτά βρίσκονται συμπιεσμένα μπροστά μου, όλο και περισσότερο δυσκολεύομαι να βρίσκω θέματα, πέρα από τα σοβαρά αλλά επαναλαμβανόμενα με εφιαλτικό ρυθμό σε αναγνώστες ειδήσεων και θεατές τηλεόρασης…
Θα μπορούσε όμως το θέμα αυτό να έχει και αντίστροφη ανάγνωση. Σε μια εποχή πληθώρας ειδήσεων και γεγονότων, δεν μπορεί κάποιος να ισχυρίζεται ότι υπάρχει απουσία θεμάτων. Απεναντίας, η εποχή μας είναι η… χαρά των δημοσιογράφων! Απλώς, συνειδητοποιώ πως διάφορα σημαντικά θέματα έγιναν πολλαπλώς επίκεντρο προσοχής, με αποτέλεσμα η καταγραφή και η εφιαλτική επανάληψή τους να κουράζει τους αναγνώστες και τους θεατές. Η ίδια η ελληνική κοινωνία δείχνει κουρασμένη από την προβληματική ζωή και την καθημερινότητά της κι εγώ δεν είμαι έξω απ’ αυτήν. Με ενδιαφέρει να βρίσκω, να ανακαλύπτω, νέα «δεύτερα» θέματα, εκείνα δηλαδή που κρύβονται ανάμεσα σε όσα είναι «πρώτης επικαιρότητας». Μου φαίνεται πως κάπως έτσι θα πορευόμαστε, εξ’ άλλου, τα μεγάλα γεγονότα θα απομακρύνονται και στη θέση τους άλλα γεγονότα θα έρχονται, ελπίζοντας ότι κάποια από αυτά θα ελαφραίνουν το βάρος τής κοινής συνείδησης…