Γαλλία: Θα λειτουργήσει η «δημοκρατική αλληλεγγύη» ;

Θόδωρος Τσίκας 12 Απρ 2022

Το αποτέλεσμα του α’ γύρου των γαλλικών προεδρικών εκλογών επιβεβαιώνει μια ριζική αναδιάταξη του γαλλικού κομματικού συστήματος, που είχε διαφανεί από τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές. Οι παραδοσιακές μεγάλες παρατάξεις έχουν υποχωρήσει κατά πολύ, έως και ελαχιστοποιηθεί.

Ο χώρος της μετριοπαθούς Δεξιάς, με την ισχυρή άλλοτε γκωλική παράδοση, κυριαρχείται πλέον από την ακραία, λαϊκιστική και εθνικιστική Δεξιά της Λεπέν. Ο χώρος της ευρύτερης Αριστεράς (σοσιαλιστές, οικολόγοι, κομμουνιστές) κατακερματισμένος, γνωρίζει την ηγεμονία του λαϊκιστή αριστερού Μελανσόν. Στο Κέντρο εγκαθιδρύεται ο νέος ισχυρός πόλος, που εκφράζει ο Πρόεδρος Μακρόν. Ο Μακρόν αντέχει πολιτικά, διότι κατορθώνει να εκφράσει ένα μέρος της φιλελεύθερης κεντροδεξιάς και ταυτοχρόνως ένα σημαντικό τμήμα της μεταρρυθμιστικής σοσιαλδημοκρατίας.

Η διχοτομία μεταξύ Δεξιάς-Αριστεράς, ή Κεντροδεξιάς-Κεντροαριστεράς, δεν είναι πλέον το μόνο ερμηνευτικό σχήμα των εξελίξεων. Παραλλήλως, τέμνει οριζόντια ολόκληρο το πολιτικό σύστημα η αντιπαράθεση μεταξύ εθνικισμού και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε αυτό το σχήμα βλέπουμε στην μία πλευρά, δυνάμεις τόσο της «λαϊκής-πατριωτικής» δεξιάς, όσο και της «εθνοκεντρικής» αριστεράς, που προβάλλουν την «σκληρή» κρατική κυριαρχία, εναντίον των ανοιχτών κοινωνιών, της μετεξέλιξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της παγκοσμιοποίησης.

Σε αυτό το δεύτερο «σχήμα», οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και η αβεβαιότητα του επερχόμενου β’ γύρου των προεδρικών εκλογών, παρά το προβάδισμα του Μακρόν. Διότι ορισμένοι από τους ψηφοφόρους τόσο της παραδοσιακής Δεξιάς, όσο και του Μελανσόν, αισθάνονται εγγύτερα στην Λεπέν, παρά στον Μακρόν. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι όλοι οι υποψήφιοι που έμειναν εκτός του β’ γύρου (με την εξαίρεση του σκληρού ακροδεξιού Ζεμούρ), ζητούν -άμεσα ή έμμεσα- υπερψήφιση του Μακρόν, τηρώντας τον από μακρού ισχύοντα στην Γαλλία κανόνα της «δημοκρατικής-ρεπουμπλικανικής αλληλεγγύης». Δηλαδή, αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των υποψηφίων του «δημοκρατικού τόξου», όταν έχουν απέναντι τους έναν υποψήφιο της ακροδεξιάς.

Ο Εμανουέλ Μακρόν, είναι ο μόνος ίσως Ευρωπαίος ηγέτης που έχει σαφές όραμα για την μετεξέλιξη της Ευρώπης και αναλαμβάνει δυναμικές πρωτοβουλίες. Για μια ευρωπαϊκή «πολιτική» οντότητα και γεωπολιτική δύναμη, με Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Άμυνα, με ισχυρή επίδραση στις διεθνείς εξελίξεις. Για μεγαλύτερη σύγκλιση και συνεργασία μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε., για την διαμόρφωση ισχυρών ευρωπαϊκών θεσμών και κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών στους τομείς της οικονομίας και της κοινωνικής πολιτικής.

Σε συνδυασμό με τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, μπορούν να αποτελέσουν ισχυρή κινητήρια δύναμη, την «ατμομηχανή» για την ενδυνάμωση και εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ο Σολτς είχε διακηρύξει προεκλογικά το σύνθημα για «ισχυρότερη, κυρίαρχη Ευρώπη».  Αντιθέτως, μία νίκη της Λεπέν θα έφερνε εκ νέου στο προσκήνιο τα δραματικά αποτελέσματα της διακυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, και της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, του γνωστού Brexit.

Στην σημερινή συγκυρία, κατά την οποία η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τείνει να αναδιαμορφώσει ολόκληρο το παγκόσμιο σύστημα, το εκλογικό αποτέλεσμα σε μια χώρα με κεντρική θέση στην Ευρώπη, τη μόνη ευρωπαϊκή χώρα με πυρηνικό οπλοστάσιο, με εδάφη και παρουσία εκτός Ευρώπης, καθώς και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως η Γαλλία, έχει αυτονοήτως τεράστια σημασία.