Φόρος ακινήτων, αλλά με στόχο

Λυκούργος Λιαρόπουλος 05 Σεπ 2014

Πολύ μελάνι, δάκρυα και οργή συνοδεύουν τον ΕΝΦΙΑ. Λάθη και κακός σχεδιασμός δεν κάνουν τα πράγματα καλύτερα. Για τα λάθη δεν μπορεί κανείς να πει πολλά, εκτός ίσως από το ότι είναι ίσως αναπόφευκτα σε ένα κλίμα βιασύνης, πολυνομίας και έλλειψης στοιχειωδών εργαλείων όπως κτηματολόγιο και περιουσιολόγιο. Για τον κακό σχεδιασμό, όμως, δεν υπάρχει δικαιολογία, αφού διεθνής εμπειρία και χρόνος υπήρξαν. Βασικό χαρακτηριστικό ενός φόρου ή τέλους είναι η δικαιολογητική του βάση. Η πολιτεία φορολογεί για κάποιο συγκεκριμένο λόγο ή σκοπό και ο φόρος υποκρύπτει μία «υπόσχεση» ατομικού οφέλους, έστω και μακροχρόνια, ή κοινωνικού όταν είναι γενικής εφαρμογής. Το αντίθετο είναι χαρακτηριστικό πολιτευμάτων του παρελθόντος, άσχετων με τη δημοκρατία. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας, συνεπώς, σε αντίθεση με τον φόρο εισοδήματος, δεν αρκεί να στηρίζεται στην, όχι πάντα ορθή, υπόθεση δυνατότητα πληρωμής για τον γενικό σκοπό τον οποίο υποτίθεται ότι υπηρετεί η φορολογία. Πολλώ μάλλον, όταν η ακίνητη περιουσία έχει συχνά ήδη φορολογηθεί κατά τον χρόνο κτήσης και όχι μόνο.

Ως μη ειδικός, αλλά ως πολίτης, μπορώ να έχω γνώμη και, ίσως, μία πρόταση. Η ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα είναι, συχνά, μία «ύποπτη» υπόθεση, που σχετίζεται και με τον «ύποπτο» τρόπο ανάπτυξης της οικονομίας μας. Παρανομία, παρατυπία, παραοικονομία, και πάνω από όλα μια «άρρωστη» σχέση πολιτικής και συμφερόντων έφεραν νομοτελειακά μία ακόμη χρεοκοπία. Σήμερα η Ελλάδα είναι μια χρεοκοπημένη χώρα με τεράστιες εκτάσεις οικοδομημένες εκτός σχεδίου ή καταπατημένες, αυθαίρετη δόμηση παντού, ακόμη και στο Ολυμπιακό Στάδιο, και πόλεις «αβίωτες» χωρίς ελεύθερους χώρους, αλλά, ταυτόχρονα, με το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης σε παλιά και ενεργειακά ακατάλληλα σπίτια. Ενας ΕΝΦΙΑ που θα στόχευε αποκλειστικά σε ανάπλαση πόλεων και προστασία περιβάλλοντος, ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και κατοικιών, δημιουργία νέων και αντικατάσταση ακατάλληλων υποδομών, όπως των πανάρχαιων νοσοκομείων, θα είχε λογική και θα πρόσφερε ανακούφιση σε έναν, τουλάχιστον, τομέα με τη μεγαλύτερη ανεργία.

Παράλληλα, θα είχε τεράστια πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα δημιουργώντας νέες αξίες τόσο δημόσιες όσο και ιδιωτικές. Με λίγα λόγια, θα επέτρεπε στην Ελλάδα να «ανέβει κατηγορία» από την άποψη υποδομών και όρων διαβίωσης των πολιτών. Αντί γι? αυτό, καλείται σήμερα ο πολίτης να πληρώσει χωρίς πειστικό σχέδιο, άλλο από τη συνέχιση ενός κομματικού κράτους. Αυτός ο ΕΝΦΙΑ θα αποτύχει ακόμη κι αν «επιβληθεί» από τις… περιστάσεις.