Fidel!

Νότης Μαυρουδής 29 Νοε 2016

Το όνομά του ηχεί δυνατά στα αυτιά μου, επειδή ανακαλεί στη μνήμη τη νεότητά μου και τις σχέσεις μου με την Αριστερά (σε όποια μορφή την έχει ο καθένας στη συνείδησή του…) καθ’ όλη τη διάρκεια της ζώσας παρουσίας του.
Από την εφηβική μου ηλικία, τον πρόσθεσα στους ήρωές μου, δίπλα στον Γκαγκάριν, τον Γκεβάρα, τον Τσαϊκόφσκι, τον Μπαχ, τον Καρπόζηλο, τον Νεστορίδη, τον Πρίσλεϊ, τον Τζέιμς Ντιν κά. Αν είχα χώρο στο τότε δωμάτιό μου, θα αναρτούσα αφίσα όπως αναρτιούνται στα δωμάτια των νέων σήμερα οι σταρ του τραγουδιού, της μόδας και άλλα ινδάλματα (Sakis πχ)…
Όχι, εμείς είμασταν πολιτικοποιημένοι και οργανωμένοι νέοι, αρκούντως θυμωμένοι με την κατακτητική μανία του ιμπεριαλισμού και του κεφαλαίου που καταπιέζουν εσαεί τις μικρότερες και ασθενέστερες χώρες. Το σύνθημα της εποχής «Cuba si, yankees no» ήταν στην ημερήσια διάταξη από το 1959, όταν η μικρή Κούβα του Κάστρο ανέτρεψε τον δικτάτορα Μπατίστα και η ιστορία του νησιού καθώς και εκείνη τού ψυχρού πολέμου, πήραν διαφορετική διάσταση.
Από τότε, ο Φιντέλ έγινε το… φιλαράκι μας. Τον νιώθαμε αδερφό και σύντροφο γιατί θα έβαζε τις βάσεις για ένα πρότυπο λειτουργίας τού τότε νέου σοσιαλιστικού οράματος, πέρα από το υπόλοιπο… υπόδειγμα των κρατών που απαρτίζανε τη Σοβιετική Ένωση. Ήταν από εκείνα τα τρανά παραδείγματα μιας ακόμη Επανάστασης των αδικημένων του 20ού αιώνα, που χαρακτηρίστηκε και «αιώνας των επαναστατικών κινημάτων». Ο Φιντέλ είχε γίνει ο δικός μας μύθος και οι μύθοι της εποχής εκείνης δεν αστειεύονταν. Ήταν ισχυροί στις συνειδήσεις και τους υπερασπιζόμασταν σαν να ήταν οι επαναστάσεις και τα κινήματα κτήμα «δικό μας»…
Τα χρόνια περνούσαν και ο Φιντέλ  συνέχιζε να υπάρχει και εντός μου, ιδιαίτερα μετά την διακοπή στήριξης από την κραταιά τότε Σοβιετία. Ένιωθα πως το μαρτυρικό νησί θα δυσκολευτεί αφόρητα στο υπογάστριο της Αμερικής. Τα χρόνια περνούσαν και εδέησε να ταξιδέψω ως την Αβάνα το 1978 σε ένα από τα παγκόσμια Φεστιβάλ της Νεολαίας, το οποίο συνέχιζε να υπάρχει ως θεσμός στις σοσιαλιστικές χώρες. Μείναμε εκεί όσο διήρκεσε το φεστιβάλ. Ένας σχεδόν μήνας. Περιφερόμασταν στην Αβάνα με τις αποστολές άλλων εθνικοτήτων στις γειτονιές και τα συχνά οργανωμένα μουσικά καρναβάλια, όπου το ποτό σε συνδυασμό με τις μπόσα νόβες, τις σάλσες, και τις Μιλλόνγκες, ανέβαζαν την αδρεναλίνη μέσα στο θέαμα της γοητευτικής κουβανέζικης χορευτικής γυναικείας παρουσίας στα ολονύχτια γλέντια! Τίποτα δεν έδειχνε πως όλο αυτό συνέβαινε σε μια χώρα, ένα νησί, φτωχό και αποκλεισμένο… Μόνο όταν πολλοί από τους κατοίκους μάς έβαζαν στα σπίτια τους για να μας κεράσουν ρούμι και να μας δείξουν φωτογραφίες δίπλα στον τάδε επαναστάτη, συνειδητοποιούσαμε τις οικονομικές δυσκολίες τους. Οι φωτογραφίες αυτές ήταν το καμάρι τους. Το σκηνικό ήταν συγκινητικό από πάσης απόψεως. Ο Φιντέλ και ο Τσε ήταν τα σύμβολα μιας εποχής που οι Κουβανοί και όχι μόνο αυτοί, είχαν κλείσει στις καρδιές τους.
Βέβαια δεν θα ξετυλίξω εδώ όλη την ιστορία της μετά επαναστατικής Κούβας. Τα χρόνια περνούσαν σαν το νερό στην κατηφόρα… Ο Φιντέλ ρίζωσε στον θώκο τού Presidente, και μια διαφορετική εξουσία δέσποζε πλέον στο νησί, το οποίο πάλευε με τα μύρια προβλήματα του εμπάργκο αλλά και εκείνα που δημιουργούνται όταν εκλείπει το πολιτικό και κοινωνικό οξυγόνο που έχουν ανάγκη τα πολιτεύματα και αυτό ακούει στα ονόματα: Δημοκρατία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, ελευθερίες, εμπόριο, ανταγωνισμός, ιδιοκτησιακές δυνατότητες, κέρδος, ανάπτυξη, κλπ. Αντ’ αυτών, ο Φιντέλ έστελνε γιατρούς, επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, μουσικούς υψηλού επιπέδου, σε άλλες χώρες όποτε αυτές είχαν ανάγκη. Δεν αρκούσε αυτό όμως. Η εξουσία τού Κάστρο επέτρεψε να εισχωρήσει ο… αδελφός του, Ραούλ, ο οποίος κάποια στιγμή ανέλαβε να διοικήσει «αντ’ αυτού». Οι λαϊκές αντιδράσεις μέσα και έξω από το νησί, δημιούργησαν ατμόσφαιρα δυσφορίας. Ο Φιντέλ, επί μισό και πλέον αιώνα, ήταν ταυτοχρόνως σωτήρας και δεσμώτης μιας χώρας που περιμέναμε, εμείς οι απ’ έξω, να δημιουργηθεί το… θαύμα τής μεταεπαναστατικής προόδου!
Δεν το είδαμε. Ο Φιντέλ εγκαθίδρυσε την επαναστατική εξουσία και… ξέχασε να νοιαστεί για τη συνέχεια. Πληροφορίες για φυλακές και εξορίες δεν έλειψαν ποτέ και δεν ερχόντουσαν αποκλειστικά από τη… CIA. Είναι καταγγελίες συγγραφέων και άλλων προσωπικοτήτων. Για παράδειγμα, ο συγγραφέας Άλεν Γκίνσμπεργκ όταν, τη δεκαετία τού ’60, επισκέπτεται την Kούβα και καταγγέλλει πως βρήκε 45.000 (!!!) έγκλειστους ομοφυλόφιλους…

Αλλά ο Φιντέλ παρέμεινε εκεί, πάντα γοητευτικός αλλά μονάρχης. Πάντα φλογερός στους λόγους του αλλά δοξάζοντας τον κουβανέζικο σοσιαλισμό μέσα από την μοναδικότητά του, επί κεφαλής ενός συστήματος που οι μεταθανάτιες καταγγελίες…
Άφησε την τελευταία του πνοή στις 25/11/2016. Έζησε 90 χρόνια και το όνομά του συνδέθηκε άρρηκτα με την Κούβα και τις μνήμες τής νεότητάς μας.  Ο Τσε και ο Φιντέλ υπήρξαν «σημεία αναφοράς» σε μια εποχή που είχαμε ανάγκη να φτιάξουμε τους δικούς μας μύθους, στην μετεμφυλιακή Ελλάδα και την χαμένη επανάσταση τού Άρη Βελουχιώτη, τα λάθη τού Ζαχαριάδη, τον ηρωισμό του Γλέζου, τους αγώνες και τις διώξεις τόσων αγωνιστών που ονειρεύτηκαν μια άλλη ανθρωπότητα … Γεγονότα, αντιφάσεις και εξελίξεις που έμελλαν να ανατρέψουν τις πολιτικές μας ιδεοληψίες στο πέρασμα του χρόνου, ώστε να καταβάλουμε προσπάθεια να διαμορφώσουμε άλλες μέσα από τις σύγχρονες πολιτικές καταστάσεις και ιδιαιτερότητες και να ρίξουμε αληθινό φως στον ορίζοντα…