Φεμινιστής ή πουριτανός;

Εύα Στάμου 18 Ιουν 2016

Ο νέος Δήμαρχος του Λονδίνου Sadiq Khan  αποφάσισε να απαγορεύσει την ανάρτηση διαφημίσεων που προβάλλουν το ανθρώπινο σώμα με τρόπο μη ρεαλιστικό, στις αποβάθρες του μετρό. Σύμφωνα με τον Khan  και τους υποστηρικτές του οι διαφημίσεις αυτές παραπλανούν το κοινό στο όνομα του εύκολου κέρδους και υποτιμούν κυρίως τις γυναίκες που είναι πιο ευάλωτες σε τέτοιου είδους μηνύματα που προέρχονται από την βιομηχανία της Διαφήμισης.

Αφορμή ήταν η διαφημιστική καμπάνια της εταιρείας Protein World η οποία κυκλοφόρησε αφίσα με μια καλλίγραμμη νεαρή με κίτρινο μπικίνι που ρωτούσε – «με επιθετικό τρόπο» σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου τύπου του Khan  – τους επιβάτες των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς αν το σώμα τους είναι έτοιμο για το καλοκαίρι, διαφημίζοντας ένα προϊόν αδυνατίσματος.

Ο Δήμαρχος βρήκε πολλούς υποστηρικτές, όπως μέλη φεμινιστικών οργανώσεων, αλλά και πολλούς επικριτές που εκφράζουν τον φόβο ότι η απαγόρευση είναι συνέπεια του πουριτανισμού και της γυμνοφοβίας του Μουσουλμάνου Δημάρχου — τον προειδοποιούν, μάλιστα, πως δεν θα του επιτρέψουν να επιβάλει στην πόλη τους τις αρχές του Ισλάμ.

Είναι υπερβολική η αντίδραση του Khan ή μήπως θα έπρεπε να πιέσουμε και άλλους πολιτικούς να αντιδράσουν με παρόμοιο τρόπο στα παραπλανητικά μηνύματα που κάνουν πλύση εγκεφάλου στους νέους κυρίως καταναλωτές; Έχουν δίκιο όσοι ισχυρίζονται ότι με την στάση του ο Δήμαρχος του Λονδίνου επιχειρεί να απαγορεύσει σταδιακά  εντελώς την διαφημιστική προβολή του γυναικείου σώματος σε δημόσιους χώρους;

Το να αγαπά κάποιος το γυμνό γυναικείο σώμα και την αναπαράστασή του στην τέχνη, το θέατρο, τον κινηματογράφο και τη διαφήμιση είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το να επικροτεί την χρησιμοποίηση μη ρεαλιστικών γυναικείων (και αντρικών) σωμάτων με σκοπό την απόκτηση κέρδους και αδιαφορώντας για τις συνέπειες στον ψυχισμό των καταναλωτών. Όταν μιλάμε για μη ρεαλιστικά πρότυπα αναφερόμαστε στα σώματα που έχουν πάρει την τελική μορφή που φτάνει στη δημοσιότητα ύστερα από πλαστικές επεμβάσεις και ρετουσάρισμα.

Μετά από τεχνική επεξεργασία από ειδικούς, οι ρυτίδες, τα σημάδια, η κυτταρίτιδα απαλείφονται, το περίγραμμα των χειλιών μεγαλώνει, το μήκος των ποδιών μακραίνει, η μέση λεπταίνει, το χρώμα του δέρματος σκουραίνει ή ανοίγει κ.ο.κ, ώσπου να επιτευχθεί το ποθητό αποτέλεσμα, ανάλογα με το προϊόν που προωθείται στην αγορά.

Πολλά νεαρά κορίτσια αλλά και αγόρια γίνονται θύματα μιας αδίστακτης βιομηχανίας, που τα ωθεί στην κατάθλιψη, την χαμηλή αυτοπεποίθηση, τον ανταγωνισμό και συχνά στις διατροφικές διαταραχές. Στη Βρετανία η ανορεξία και η βουλιμία σαρώνουν στους εφήβους και τις νέες γυναίκες. Η έντονα καταναλωτική βρετανική κοινωνία χρειάζεται την ευαισθησία και την δυναμική παρέμβαση των πολιτικών ώστε να προστατεύσει τα ευάλωτα μέλη της από τις συνέπειες της επιθετικής διαφήμισης που εκτός των άλλων διατηρεί τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων, αναπαράγει λανθασμένες αντιλήψεις για το ποια σώματα πρέπει να θεωρούνται όμορφα ή απλά αποδεκτά, χωρίζει τους ανθρώπους σε ανώτερες και κατώτερες κατηγορίες, ανάλογα με την φυλή, την ηλικία, τον σωματότυπο. Δυστυχώς η κατάσταση είναι τόσο εκτός ελέγχου που οι αναλύσεις των κοινωνιολόγων και οι συμβουλές των ειδικών της ψυχικής υγείας, δεν είναι πλέον αρκετές

Όχι στην χρήση του σώματος με τρόπο που διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και καταπιέζει τους πολίτες. Ναι στο γυναικείο και αντρικό γυμνό όταν αυτό απεικονίζει την πολυσημία του ανθρώπινου σώματος και την αλήθεια της σωματικής εμπειρίας.