Ευθύνη και θάρρος στα ελληνοτουρκικά

Θόδωρος Τσίκας 01 Οκτ 2019

Η συνάντηση των πρωθυπουργών Ελλάδας και Τουρκίας επιβεβαίωσε προβλήματα αλλά και ευκαιρίες.

Η διαφορά απόψεων με την επίσημη Τουρκία σε σοβαρά ζητήματα, που απασχολούν τις δύο χώρες, είναι γνωστή και επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά. Η διαφορά αυτή και η κατά καιρούς επίδειξη επιθετικότητας από την τουρκική ηγεσία, όμως, δεν πρέπει να αποθαρρύνουν την προσπάθεια διαλόγου, άμβλυνσης των αντιθέσεων και επίλυσης των διαφορών.

Υπό αυτή την έννοια, η απευθείας επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα, η ανταλλαγή απόψεων, οι επισκέψεις είναι και θα είναι αναγκαίες.

Πρέπει να λήξει η εκκρεμότητα για μια συμφωνία Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), με στόχο την μείωση της έντασης στο Αιγαίο. Τα ΜΟΕ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποφυγή θερμών επεισοδίων, και στον τερματισμό της συνεχούς αντιπαράθεσης που κοστίζει στις δύο οικονομίες, και κάποιες φορές σε ανθρώπινες ζωές.

Είναι απολύτως απαραίτητη η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, σχετικά με τον «σκληρό πυρήνα» των ελληνοτουρκικών διαφορών. Είναι ο μόνος δρόμος για την λύση των προβλημάτων.  Δεν πρέπει όμως αυτές να εξελίσσονται αενάως. Είναι αναγκαίο να έχουν συγκεκριμένο χρονικό όριο. Στα θέματα που θα υπάρξει συμφωνία, να δοθεί λύση. Και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, αυτά να παραπεμφθούν για διευθέτηση στα διεθνή δικαστήρια ή σε άλλα δικαιοδοτικά και διαμεσολαβητικά όργανα.

Αυτή είναι η πάγια πολιτική της χώρας μας, μετά την κρίση των Ιμίων το 1996, με σύμφωνη γνώμη και της τουρκικής πλευράς. Αρκεί οι δύο ηγεσίες να επιδείξουν αίσθημα ευθύνης και πολιτικό θάρρος.

Στην κατεύθυνση αυτή θα διευκόλυνε εξάλλου ένα δεύτερο «Ελσίνκι».  Όχι, δηλαδή, αποκλεισμός της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, αλλά το αντίθετο. Μια διαδικασία επανεμπλοκής των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης -Τουρκίας σε νέα βάση. Αυτή η διαδικασία θα είχε σαφή χρονοδιαγράμματα και θεσμικούς ελέγχους όσον αφορά την πρόοδο της Τουρκίας, τόσο για την πορεία των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων και του εκδημοκρατισμού της, όσο και για την συμπεριφορά της προς τις γειτονικές της χώρες που θα συμπεριλαμβάνει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό.