Είναι από κάθε πλευρά ορατή η εύθραυστη πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας.
Από τη μια μεριά, η τρικομματικής στήριξης κυβέρνηση δείχνει, παρά τις δυσκολίες, αξιοσημείωτη αντοχή, που δρα σταθεροποιητικά.
Η χώρα, με τη δόση-μαμούθ και τις αποφάσεις του Eurogroup του Νοεμβρίου, έλαβε σοβαρές ανάσες χρηματοδότησης, που επηρεάζουν θετικά την οικονομία.
Η κοινή γνώμη πιστεύει πλέον ότι απομακρύνθηκε ο κίνδυνος χρεοκοπίας και μειώνονται οι πιθανότητες εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία, με αποτέλεσμα να διευρύνεται το ποσοστό που δεν επιθυμεί πρόωρες εκλογές. Ολα αυτά δρουν σταθεροποιητικά.
Από την άλλη μεριά, όμως, η δημοσιονομική ισορροπία, λόγω των υφεσιακών συνθηκών της οικονομίας, είναι εξαιρετικά εύθραυστη, ιδίως στα έσοδα, όπου η «υπερφορολόγηση» δημιουργεί αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Η ανάπτυξη και η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου θέλουν «ευρύτερους χρόνους» ωρίμανσης και απόδοσης, όπως και οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις. Δυστυχώς, η μεταβατική φάση είναι «σκληρή» και «γκρίζα» για ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού.
Ετσι το ορατό αποτέλεσμα είναι μια επιδεινούμενη συνεχώς οικονομική θέση των νοικοκυριών και μια υψηλή ανεργία, που στον χώρο των νέων παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις. Συσσωρεύεται «κοινωνική ένταση» (οργή και αγανάκτηση), μεγαλύτερη από τον όγκο των κινητοποιήσεων και των αντιδράσεων.
«Ενταση» που υπόγεια διαβρώνει τα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής, παρά την «επιτυχή» αντιμετώπιση των διαφόρων απεργιακών κινητοποιήσεων, είτε μέσω «επιστράτευσης», είτε μέσω «κοινωνικού αυτοματισμού», είτε και μέσω ικανοποίησης κάποιων αιτημάτων. Ενώ εμφανίζεται ένα όλο και πιο ισχυρό πολιτικό μείγμα, άκρατου λαϊκισμού, νεοναζιστικής βίας και ακροαριστερού εξτρεμισμού. Αυτά, όλα μαζί, δημιουργούν συνθήκες εύθραυστης σταθερότητας.
Από την άλλη, η αναγνώριση του «λάθους» από το ΔΝΤ και άλλους διεθνείς οικονομικούς παράγοντες, στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι θετική εξέλιξη, αρκεί η ελληνική πλευρά να ξέρει πώς θα την αξιοποιήσει. Το επισημαίνουμε αυτό γιατί μερικοί διολισθαίνουν σε εκτιμήσεις του τύπου ότι η «καταστροφή της χώρας» προήλθε από τον λάθος… πολλαπλασιαστή! Ή ακόμα χρησιμοποιούν την παραδοχή του λάθους από το ΔΝΤ (ΣΥΡΙΖΑ) για να περάσουν την «αλλαγή γραμμής», από τη θέση της «μονομερούς καταγγελίας» στη θέση «δεν θα σκίσουμε το μνημόνιο». Αλλά και αυτό γίνεται με αντιευρωπαϊκό τρόπο.
Οσο λάθος ήταν και είναι μια «μονομερής καταγγελία», άλλο τόσο λάθος είναι, την ώρα που αναγνωρίζονται τα «λάθη» από τους δανειστές μας και δρομολογούνται προϋποθέσεις αναθεωρήσεων, μια «εκβιαστική λογική» πρόωρων εκλογών, πριν από τις γερμανικές εκλογές, με στόχο μια επιπόλαιη και αδύνατη αποκήρυξη των δεσμεύσεών μας. Πρόκειται για καταστροφική τακτική, ικανή να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Η σταδιακή αποδέσμευση, από τους επαχθείς όρους του μνημονίου και τα «λάθη της συνταγής», μπορεί να γίνει μέσω αλλαγής των ευρωπαϊκών συσχετισμών, που φαίνεται να διευκολύνονται μετά τις γερμανικές εκλογές, καθώς θα έχουν φανεί με αδιάψευστο τρόπο και τα πρώτα θετικά αποτελέσματα της ελληνικής προσπάθειας. Αυτή είναι μια στρατηγική «ευρωπαϊκού δημοκρατικού δρόμου», συμβατού με τους εξελισσόμενους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η αναθεώρηση των «λαθών» δεν μπορεί να γίνει με ταυτόχρονη αποκήρυξη των δεσμεύσεων της χώρας στο πλαίσιο της δανειακής σύμβασης. Επίσης, οι διακηρύξεις πίστης υπέρ της Ευρώπης και του ευρώ μικρή αξία έχουν, όταν συνοδεύονται με μια εξω-ευρωπαϊκή εκβιαστική τακτική εφόδου, με ταυτόχρονα ασαφείς ουσιαστικές επιλογές…