Οι τέσσερις μεγάλες χώρες της ΕΕ , η Γερμανία , η Ιταλία , η Ισπανία και η Γαλλία , συμφωνούν πως μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων είναι πια μονόδρομος .
Οι ανατολικές χώρες της ομάδας του Βίζεγκραντ δηλαδή η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία διαφωνούν με αυτή την προσέγγιση γιατί αν και δεν επιθυμούν τη βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση φοβούνται ότι αν υπάρξουν διαφορετικές ταχύτητες στην Ευρώπη εκείνες μοιραία θα μείνουν πιο πίσω και θα απομονωθούν.
Ηδη το κλίμα δεν είναι καλό και η Πολωνία μετά την άρνηση της να στηρίξει τον πολωνό Ντόναλντ Τουσκ κρατά τουλάχιστον αμυντική στάση και αυτό φαίνεται στις συζητήσεις που έκαναν οι αρχηγοί στη Σύνοδο Κορυφής .
Οι 27 είναι βέβαιο ότι στην κοινή Διακήρυξη για το μέλλον της Ευρώπης που θα δημοσιοποιήσουν στις 25 Μαρτίου στη Ρώμη, όπου θα γιορτάσουν τα 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΕ , θα επιμείνουν στο δικαίωμα ορισμένων χωρών να προχωρούν μπροστά σε κάποιους τομείς αν το επιθυμούν ακόμα και αν κάποια κράτη μέλη δεν θέλουν να ακολουθήσουν.
Θα είναι αυτή η αρχή του τέλους για την ΕΕ ή ο τρόπος για να σωθεί το ευρωπαϊκό όραμα;
Κανείς δεν μπορεί να δώσει με ασφάλεια απάντηση σε αυτό το ερώτημα αυτή τη στιγμή και ενώ μπροστά μας βρίσκονται τρεις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις.
Η Κομισιόν έχει δώσει τη Λευκή Βίβλο του Γιούνκερ με τα πέντε σενάρια στα κράτη μέλη και τους ζητά να αποφασίσουν ποιό από αυτά θέλουν. Η συντριπτική πλειοψηφία και τα τέσσερα μεγαλύτερα κράτη της ΕΕ φαίνεται πως επιλέγουν μια Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων.
Σήμερα ο Βόλφγκανγκ Μίνχαου γράφει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ότι τη δεκαετία του 1990 ήταν πάλι επίκαιρη η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης και τότε ο ίδιος όπως και πολλοί φίλοι του ήταν υπέρ μιας σφιχτής ομοσπονδιακής Ευρώπης με ένα κεντρικό κοινοβούλιο και μια κεντρική κυβέρνηση.
Άλλοι επισημαίνει ο Μινχάου προτιμούσαν μία ευρύτερη, αποκεντρωμένη Ευρώπη και κάποιοι από τότε πίστευαν σε μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων όπου οι διάφορες ομάδες κρατών θα συμμετείχαν ανάλογα με τις προτιμήσεις τους και τις δυνάμεις τους σε διαφορετικές πολιτικές.
Τώρα ο Μίνχαου εκτιμά ότι η μόνη λύση είναι μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων με άλλο πλαίσιο, άλλες συνθήκες και άλλη νομοθεσία.
Η ΕΕ όπως είναι αυτή τη στιγμή είναι μονολιθική γράφει ο Μίνχαου , έχει δε ένα νομοθετικό πλαίσιο που είναι για όλους το ίδιο και που στην ουσία ούτε ικανοποιεί ούτε ταιριάζει σε κανένα κράτος. Η καλύτερη επιλογή αυτή τη στιγμή λέει ο έγκυρος αρθρογράφος είναι η δημιουργία δύο “στρωμάτων “ στην Ευρώπη , το πρώτο θα έχει έναν σκληρό, ενσωματωμένο πυρήνα και θα περιβάλλεται από το δεύτερο που θα είναι λίγο πιο χαλαρό. Π.χ όλα τα κράτη μέλη θα συμμετέχουν στην τελωνειακή σύνδεση και στην ενιαία αγορά αλλά δεν θα είναι απαραίτητο όλα να έχουν το ίδιο νόμισμα ή να είναι μέλη του ίδιου συστήματος που θα καθορίζει θέματα ασφάλειας , εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής.
Τα διλήμματα της Ευρώπης μπορούν να επιλυθούν μόνο αν ο θεσμικός καμβάς της Ευρώπης ανοίξει προσθέτει ο Μίνχαου .
Η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με τα διλήμματα της μία περίοδο που τα ακροδεξιά κόμματα φαίνεται να κερδίζουν ολοένα και περισσότερο την εμπιστοσύνη των πολιτών. Και όπως γράφει σήμερα ο Γκάρντιαν αυτό συμβαίνει γιατί οι ακροδεξιοί ηγέτες άλλαξαν πρόσωπο και υιοθέτησαν με μεγάλη επιτυχία τις πολιτικές της αριστεράς ενώ διέγραψαν τα νεοναζιστικά σύμβολα και πήραν αποστάσεις από τις ομοφοβικές και αντισημιτικές πολιτικές . Άρχιζαν να υπερασπίζονται με πάθος τους φτωχούς και τους αδύναμους, το κοινωνικό κράτος και να υπόσχονται ότι θα προστατέψουν τα κοινωνικά επιδόματα που απειλούνται από τους μετανάστες.
Σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας Γκάρντιαν από άκρη σε άκρη της ευρωπαϊκής ηπείρου τα ακροδεξιά λαϊκιστικά κόμματα έχουν πάρει τον έλεγχο της πολιτικής συζήτησης . Πως το πέτυχαν αυτό ; Μα κλέβοντας τη ρητορική , τους στόχους και τους ψηφοφόρους της παραδοσιακής αριστεράς.
Υπερασπίζονται πλέον οι ακροδεξιοί από τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων μέχρι την ισότητα γυναικών – αντρών , είναι ένθερμοι υποστηρικτές των Εβραίων και υπόσχονται ότι θα τους προστατέψουν από τους αντισημίτες . Οι μοναδικοί εχθροί τους είναι οι μουσουλμάνοι , οι μουσουλμάνοι μετανάστες που σύμφωνα με τους ακροδεξιούς απειλούν όλες τις άλλες ομάδες του πληθυσμού. Εχουν καταφέρει να σπείρουν τον φόβο για το Ισλαμ και να παρουσιαστούν ως οι μόνοι αληθινοί υπερασπιστές της δυτικής ταυτότητας και των δυτικών ελευθεριών. Εμφανίζονται ως προστάτες του εβραϊκού-χριστιανικού πολιτισμού που πολιορκείται από τους βαρβάρους.
Σταθερά εδώ και αρκετά χρόνια αυτά τα κόμματα καταλαμβάνουν το ζωτικό χώρο που δεν μπόρεσαν να καλύψουν τα σοσιαλδημοκρατικά και κεντροδεξιά κόμματα γιατί αγνόησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα την οργή που ένιωθαν οι ψηφοφόροι επειδή έμεναν πίσω , επειδή ένιωθαν πως η ζωή τους προσπερνά.
Όπως γράφει ο Ολιβιέ Φαγιέ στη Μοντ η Μαρίν Λεπέν κάνει τα πάντα για να πείσει πως το κόμμα της δεν είναι π.χ ομοφοβικό .
Και το πετυχαίνει . Σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση το 32 % των παντρεμένων ομόφυλων ζευγαριών ψηφίζει Λεπέν , αντίστοιχη δημοσκόπηση το 2012 έδειχνε πως το 19% των ομόφυλων ζευγαριών θα ψήφιζε το κόμμα της Λεπέν.
Ο στενός κύκλος των συμβούλων της Μαρίν Λεπέν αποτελείται από πάρα πολλούς ομοφυλόφιλους. Ενώ την ίδια στιγμή κάνει άνοιγμα προς τους γαλλοεβραίους υποστηρίζοντας ότι την ψηφίζουν γιατί γνωρίζουν πως μόνο εκείνη θα τους προστατέψει από το νέο κύμα αντισημιτισμού που πλήττει τη Γαλλία.
Αντίστοιχες κινήσεις κάνει και ο Γκέερτ Βίλντερς . Εκείνος όμως έκανε το λάθος να είναι αρκετά απόμακρος , οι εμφανίσεις του είναι λίγες γιατί φοβάται για τη ζωή του. Αυτό όμως κάνει πολλούς αναποφάσιστους ψηφοφόρους να απομακρύνονται από το κόμμα του Βίλντερς.
Ενδιαφέρον έχει και η ακτινογραφία των ψηφοφόρων του Βίλντερς. Πρόκειται για ανθρώπους που εδώ και χρόνια είναι αφοσιωμένοι στο κόμμα , είναι κυρίως άνδρες, χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου που αισθάνονται ότι όλοι τους έχουν εγκαταλείψει . Αρκετοί βέβαια τον ψηφίζουν ως ένδειξη διαμαρτυρίας εναντίον του κατεστημένου και των ελίτ.
Γεγονός είναι ότι στη Γερμανία , στη Γαλλία , στην Ολλανδία , στην Ιταλία έχει δημιουργηθεί ένας μεγάλος συνασπισμός οργισμένων πολιτών . Αυτοί ψηφίζουν σε όλες αυτές τις χώρες τα ακροδεξιά και λαϊκιστικά κόμματα.