Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας ανέκτησε τον παραδοσιακό πολιτικό του ρόλο , η πολιτική επανήλθε στο προσκήνιο της Ένωσης. Ο πολιτικός φιλελευθερισμός ύψωσε φωνή. Αντεπιτέθηκε. Το επίμαχο θέμα δεν ήταν η Τουρκία. Ήταν ο εντεινόμενος αυταρχισμός του ανελεύθερου καθεστώτος Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία και οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Ρωσία. Το καθεστώς Όρμπαν με την τελευταία ομοφοβική νομοθεσία του ξεπέρασε κάθε όριο βάναυσης παραβίασης των αξιών της Ένωσης ( άρθ. 2 Συνθήκης της Λισσαβώνας). Το ποτήρι ξεχείλισε. Και η οργή όλων των κρατών μελών ( εξαίρεση Πολωνία και Σλοβενία) εκφράστηκε ανοιχτά και κατά πρόσωπο με μια πρώτη συναισθηματικά φορτισμένη παρέμβαση του πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου και δημόσια γνωστού ως ομοφυλόφιλου Ξ. Μπιτέλ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα περάσει ίσως στην ιστορία ως εκείνο στο οποίο για πρώτη φορά ανοιχτά συστήνεται σε χώρα- μέλος ή να συμμορφωθεί με τις ενωσιακές αξίες ή διαφορετικά να αποχωρήσει από την Ένωση ενεργοποιώντας το σχετικό άρθρο (50) της Συνθήκης. Την προτροπή διατύπωσε εντός Συμβουλίου ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μ. Ρούτε . Δεν έχει προηγούμενο. Η πεποίθηση ήταν ότι ουδέποτε θα έφθαναν τα πράγματα σ? αυτό το σημείο.
Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, ένα κράτος μέλος έχει το ίδιο τη διακριτική ευχέρεια να ζητήσει την έξοδο του από την Ένωση όπως άλλωστε έκανε η Βρετανία (Brexit). Δεν μπορεί με άλλα λόγια να εκδιωχθεί κάτω από καμιά, έστω ακραία, περίπτωση . Φυσικά η επιλογή της εξόδου/ αποχώρησης δεν είναι η καλύτερη δυνατή και την αντίθεσή τους σ? αυτήν εξέφρασαν χώρες μέλη, μεταξύ άλλων και η Γαλλία, πρόεδρος Εμ. Μακρόν. Ούτε βέβαια ο Β. Όρμπαν πρόκειται να επιχειρήσει κάτι τέτοιο. Αν όχι τίποτα άλλο, δεν εγκαταλείπονται εύκολα τα δισεκατομμύρια ευρώ του προϋπολογισμού ΕΕ που εισρέουν στην Ουγγαρία. Αλλά, όπως τόνισαν αρκετοί ηγέτες, η Ένωση είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια εσωτερική αγορά και επιδοτήσεις. Είναι μια «κοινότητα αξιών» που οφείλει ο καθένας να σέβεται. Και, όπως είπε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, δεν μπορεί κάποιος να εισπράττει επιδοτήσεις για να καταπατά τις αξίες της Ένωσης. (Αναμένεται επομένως η ενεργοποίηση του μηχανισμού περικοπής των χρηματοδοτήσεων.) Είτε έτσι είτε αλλιώς, ήταν μια ανοιχτή πολιτική συζήτηση για τη φύση της Ένωσης σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο που έπρεπε να γίνει και καλώς έγινε.
Εάν η αντίδραση στον αυταρχισμό Όρμπάν ήθελε να αναδείξει τον εσωτερικό φιλελεύθερο χαρακτήρα της Ένωσης, η πρόταση Μέρκελ-Μακρόν για συνάντηση κορυφής με τον πρόεδρο Πούτιν εκκινούσε απο την φιλελεύθερη αντίληψη αλληλεξάρτησης στις διακρατικές σχέσεις που λέγει ότι η σύμπραξη( engagement) , διάλογος, οικονομικές ανταλλαγές μπορούν, υπό όρους, να αλλάξουν τη συμπεριφορα ενός αυταρχικού καθεστώτος . Αυτή την προσέγγιση έχει η Α. Μέρκελ απέναντi στη Τουρκία και αυτή ακολουθεί και για την Ρωσία.Μόνο που Βαλτικές χώρες, Πολωνία και ορισμένες άλλες( με τραυματικά, αν και κατανοητά, αντι ρωσικά σύνδρομα) δεν αποδέχονται την προσέγγιση αυτή. Θέλουν αυστηρα μέτρα έστω κιάν δεν καταλήγουν πάντοτε σε κατι θετικό. Έτσι αντέδρασαν με βίαιο τρόπο στη πρόταση για συνάντηση με Πούτιν και τελικά την δολοφόνησαν. Αλλά όταν ο Τζο Μπάιντεν συναντάται με τον Πούτιν είναι τουλάχιστον οξύμωρο η Ευρωπαϊκή ηγεσία να απορρίπτει μια τέτοια συνάντηση. Είναι ζήτημα «ευρωπαϊκής κυριαρχίας» όπως είπε η Α. Μέρκελ. Πάντως και παρά τις αντιδράσεις , το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε «επιλεκτική σύμπραξη» (selective engagement) και αναζήτηση μορφών (formats) διαλόγου με τη Ρωσία.
Πηγή: www.tanea.gr