Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση χωρίς την Ρωσία, γίνεται;

Κώστας Σοφούλης 03 Ιουν 2018

Δυο σημάδια αξίζει να επισημάνουμε που δείχνουν ότι ο Ντε Γκώλ είχε δίκιο όταν υποστήριζε ότι τα φυσικά όρια μιας ενωμένης Ευρώπης είναι από την Μάγχη μέχρι τα Ουράλια. Από τη μία απόσχιση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τώρα η καθαρά επιθετική αντίδραση των ΗΠΑ ως απάντηση στην ορατή πλέον απειλή ότι χάνει την μονοκρατορία καθώς αναδύεται και ενδυναμώνεται ο νέος πολυπολικός κόσμος της Παγκοσμιοποίησης. Ο Ντε Γκωλ αποδεικνύεται εκ των υστέρων εξαιρετικά διορατικός, όπως όλοι μεγάλοι ηγέτες στην Ιστορία.

Ιστορικά, η θέση/πρόγνωση του Ντε Γκωλ έχει στερεές βάσεις και δεν μπορεί να ερμηνεύεται απλοϊκά ως «εθνικιστική» συνέχεια της παλαιάς σύγκρουσης της Γαλλίας με την Βρετανία για την ηγεμονία του κόσμου, όπως μερικοί επιπολαίως υποστήριξαν. Το βασικό σημείο της Ιστορίας που ενισχύει τον πραγματισμό της Γκωλικής θέσης είναι η αδιαμφισβήτητη  ιστορική μαρτυρία ότι ήδη από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, ο πολιτισμικός προσανατολισμός της Ρωσίας ήταν η Δύση και όχι η Ανατολή. Μπορεί να μένουν ζωντανά στη μνήμη τα όσα  οι μεγάλοι Ρώσοι μύστες δόξαζαν στο όνομα της «ρωσικής ψυχής», αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ακόμη και αυτοί οι υμνωδοί του ρώσικου εθνικισμού είχαν το ερωτικό του βλέμμα στις οικουμενικής αξίες της δυτικής Ευρώπης.

Το μέγα λάθος στο οποίο παρασύρθηκε η Ευρώπη απόν τον πανηγεμονισμό των ΗΠΑ  μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, είναι η στόχευση της Ρωσίας ως αντιπάλου στον διεθνή ανταγωνισμό και η άκριτη προσχώρηση στην διαδρομή που χάρασσαν οι ΗΠΑ για την ανανέωση του «εργαλείου» του Ψυχρού Πολέμου, ως βασικής στρατηγικής για να παρεμποδίσουν την ανάδυση ενός νέου πόλου διεθνούς ισχύος που θα τις ανταγωνίζονταν.

Η αποτυχία του αδέξιου «πειράματος» Γιέλτσιν, με το οποίο οι ΗΠΑ προσπάθησαν, στην ουσία, να αποικιοποιήσουν την τότε περιδεή και καταρρέουσα μετασοβιετική Ρωσία, παρέσυρε τις Ευρωπαϊκές δυνάμεις, εκούσες- άκουσες να προσχωρήσουν άκριτα στην επιμελώς καλλιεργούμενη από τις ΗΠΑ Ρωσοφοβίας επειδή δεν είχαν εγκαίρως επεξεργαστεί μια δική τους στρατηγική επί του προκειμένου (η οπτική του Σρέντερ στην Γερμανία δεν προβλήθηκε επαρκώς ώστε να μετατραπεί σε ρητή στρατηγική).

Η ζημιά που προκλήθηκε από την κοντόφθαλμη και ως συνήθως καθαρά ηγεμονική στρατηγική της Αμερικής κόστισε στην Ευρώπη διπλά. Αφενός της στέρησε τη φυσική επέκταση του ζωτικού χώρου της Ευρωπαϊκής Ιδέας και αφετέρου προκάλεσε ουσιαστικά την εμφάνιση του «Πουτισμού» ως απάντηση στην «πατριωτική» απειλή που οι Ρώσοι είδαν στην εικόνα του αμερικάνικου ηγεμονισμού.

Τώρα, ο μεν «Πουτισμός» έχει εγκλωβιστεί στο δικό του αδιέξοδο, η δε Ευρώπη εμποδίζεται να συνεννοηθεί με τη Ρωσία για μια στρατηγική συμφωνία για κοινό συμφέρον που έχουν στην διαχείριση της Παγκοσμιοποίησης. Ο πουτισμός είναι φανερά αδιέξοδος, αφού  δείχνει αδυναμία να εξασφαλίσει μια προοδευτική συνέχεια για την διακυβέρνηση της μεγάλης αυτής χώρας μετά την αναπόφευκτη αποχώρηση του «ηγέτη». Η Ευρώπη, πάλι, εμποδίζεται από την άκριτη επιμονή της στα Ατλαντικό Δόγμα, να διαπραγματευτεί μια νέα και ελπιδοφόρα σχέση με την Ρωσία, που μεταξύ άλλων θα μπορούσε να εξουδετερώσει και το μεγάλο αγκάθι των ανθρώπινων δικαιωμάτων εκεί, που προσχηματικά οι ΗΠΑ κραδαίνουν ως σημαία για να κρύψουν τις ηγεμονικές καθαρά αποικιοκρατικές βλέψεις τους.

Μήπως, λοιπόν, ήλθε η ώρα για να τεθεί το ζήτημα στην ατζέντα των επειγόντων από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης;  Κάτι μου λέει, ότι μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να αποδειχτεί βασική κινητήρια δύναμη για την εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής ενότητας.