Η συζήτηση για το εάν η «δραχμή» αποτελεί μια διέξοδο για τη χώρα θα φουντώσει κάποια στιγμή πάλι, είτε το θέλουμε είτε όχι. Συχνά ακούμε γύρω μας τη φράση «αυτό το πράγμα δεν βγαίνει», που δείχνει ότι η υπερφορολόγηση έχει προκαλέσει πραγματική ασφυξία και δημιουργεί την αίσθηση ότι η χώρα έχει μπει σε μαύρη τρύπα. Οι δημοσκοπήσεις, επίσης, δείχνουν ότι το ευρώ χάνει το «κασέ» που είχε. Και όλα αυτά, σε μια στιγμή που οι δυνάμεις του λαϊκισμού και του αντιευρωπαϊσμού κερδίζουν έδαφος στην υπόλοιπη Ε.Ε. Είμαστε πάρα πολύ τυχεροί που δεν έχει προκύψει κάποιος χαρισματικός, λαϊκιστής, εθνικιστής πολιτικός, για να εκφράσει αυτή την άποψη.
Η συζήτηση γύρω από το θέμα, όμως, δεν πρέπει να είναι ταμπού. Και αυτό το λέμε έχοντας δώσει την πολιτική μάχη για το ευρώ και τη φιλοευρωπαϊκή πορεία της χώρας απέναντι στους απίστευτα ισχυρούς ανέμους του εθνικολαϊκισμού. Οταν όμως αγνοείς τη συζήτηση που διεξάγεται ψιθυριστά γύρω σου, υπάρχει ο κίνδυνος πάντοτε να βρεθείς μπροστά σε απρόοπτα.
Σήμερα έχουμε μια κυβέρνηση που υποτίθεται ότι πιστεύει στο ευρώ και επωμίζεται μεγάλο πολιτικό κόστος για να παραμείνει η χώρα στις ράγες της Ε.Ε. Eίναι όμως μια κυβέρνηση με πολλά και έντονα δραχμικά στοιχεία. Μιλάει για το ευρώ, αλλά μόλις την αφήσεις λίγο χαλαρή, κυβερνά σαν να βρίσκεται στην εποχή της δραχμής. Αυτή είναι η τραγωδία της χώρας. Οι μεταρρυθμίσεις γίνονται κατά τρόπο «γιαλαντζί», με τρόπο ευρωδραχμικό…
Οταν όμως σκέπτομαι την Ελλάδα εκτός ευρώ, ενδεχομένως και εκτός Ε.Ε., αρχίζω και ανησυχώ βαθιά. Το πολιτικό μας σύστημα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι ανεύθυνο και ανεπαρκές. Μετά την πρώτη περίοδο ευφορίας, θα μετέτρεπε τη χώρα σε κράτος χωρίς κανόνες, με πληθωρισμό που θα θύμιζε τις παλιές ένδοξες ημέρες μας. Κανένας επενδυτής δεν θα την πλησίαζε γιατί ακόμη και τώρα, που υπάρχει η ευρωπαϊκή ομπρέλα, η Ελλάδα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη χώρα για όποιον θέλει να ρισκάρει εδώ τα χρήματά του. Η δημόσια διοίκησή της είναι διαλυμένη και δεν θα μπορούσε με κανέναν τρόπο να αναλάβει το βάρος της ανασυγκρότησης που θα απαιτούσε μια χώρα εκτός Ευρωζώνης. Θα γινόμασταν σταδιακά, ίσως και πολύ απότομα, μια «Βενεζουέλα» στο έλεος άγριων ολιγαρχών και με το ΔΝΤ να πηγαινοέρχεται, και μάλιστα μόνο του. Αφήνω στην άκρη τις γεωπολιτικές συνέπειες μιας εξόδου από το ευρώ και την εικόνα αδυναμίας που θα πρόβαλλε η χώρα στους γείτονές της. Αυτή η διάσταση είναι άλλωστε και η σημαντικότερη για μια χώρα που βρίσκεται σε μια τόσο δύσκολη γειτονιά.
Για να μείνουμε βεβαίως στις ράγες, θα χρειαστούν δύο πράγματα. Μέσα, θα πρέπει να βασιστούμε σε μια κυβέρνηση η οποία πιστεύει πραγματικά σε μεταρρυθμίσεις που θα ξεκλειδώσουν τις απέραντες δυνατότητες της Ελλάδας. Εξω, θα πρέπει να αντιληφθούν ότι ο ζουρλομανδύας των πολύ αυστηρών πρωτογενών πλεονασμάτων δεν αντέχεται και οδηγεί σε καταστροφικά αποτελέσματα.
Η δραχμή δεν είναι λύση. Η οικονομική ασφυξία και η κουλτούρα της δραχμής, που διαπερνά ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού μας συστήματος και του δημόσιου διαλόγου, μας σπρώχνουν όμως προς τα εκεί. Και αυτό δεν μπορούμε να το παραγνωρίσουμε, εκτός αν θέλουμε να ζούμε σε έναν δικό μας γυάλινο κόσμο, ενώ η κοινωνία βράζει κι ένα μεγάλο κομμάτι της πιστεύει μέσα στην απελπισία του ακόμη και τον Aρτέμη Σώρρα.