στο Γιάννη Λασκαράκη, ελάχιστη τιμή

«Δεν μας έφτασαν όλα τούτα, μα κάποτε πρέπει να ζυγίσουμε, να πιάσουμε τον ειρμό/ τι στο καλό, αφού κινδύνους αγαπάμε, μα πιο πολύ φιλιά και σώματα στέαρ αναλήψεις», Διονύσης Καλαμπερίδης, 2001.

Κάπου συμφωνώ με τον ποιητή. Είναι ώρα τους ανθρωποφάγους που ενώνονται αρνούμενοι την πανδημία και τις προφυλάξεις να τους αντιμετωπίσουμε ιδεολογικά, μακριά από την ιατρική που κανείς μας δεν μπορεί αν δεν είναι επιστήμονας να επιβεβαιώσει. Είναι ελκυστική η αμφισβήτηση. Κι εγώ αμφισβητώ τη γνησιότητα του δίσκου τής Φαιστού και δεν αποδέχομαι ανεπιφύλακτα τη Βεργίνα  ως τις Αιγές, όμως δεν απορρίπτω τον ορθό λόγο. Ξορκίζω απλώς τις φαντασιοπληξίες. Αναβολή στη συζήτηση αυτήν, ή κατά τη στρατιωτική τών ημερών ορολογία: Μεταβολή, Μαρς!

Ανθρωποφαγίες υπάρχουν πολλές. Ετοιμάζονται σε διάφορες περιοχές, με διάφορες αφορμές, κίνητρα, τιμήματα, εγείροντας πάντα κοινή την εύκρατη παγωμάρα μας: είτε είναι πόλεμος στην ανατολική Μεσόγειο είτε η αδιανόητα κι αμέριστα πνιγηρή επιφάνεια της οικονομίας, στη χώρα μας τουλάχιστον. Για την Ελλάδα οι αλλαγές στην οικονομία και ο ορθολογισμός δεν προσαρμόζονται σε ένα μεταρρυθμιστικό ή ανακαινιστικό κοινωνικό αίτημα, είναι ζήτημα επιβίωσης, επιβίωσης των ίδιων των ανθρώπων, παρουσία του λοιμού και ενόψει του λιμού.

Ας πούμε πως ξεπερνούμε την πολεμική σύρραξη. Ας πούμε πως η ειρήνη πρυτανεύει (φυσικά να μη «βασιλεύει»). Για την οικονομία όμως πρέπει να σπεύσουμε: οι τράπεζες δεν υποχωρούν απλώς και μόνο επειδή η ύφεση αποτρέπει επενδύσεις και ένα σημαντικότατο τμήμα συναλλαγών διενεργείται λόγω πανδημίας ηλεκτρονικά (και κρατικοελεγχόμενα). Ο δημόσιος προϋπολογισμός δεν εξόκειλε εντελώς (συγκρατείται) βάσει δύο παραγόντων: της αναμονής μεγέθυνσης της πιστωτικής κοβίδ-ευρωσυνδρομής και εξαιτίας των χαμηλών διεθνών επιτοκίων δανεισμού, που δεν οφείλονται βέβαια εν προκειμένω στην αξιοπιστία της Ελλάδας. Οφείλονται στην απαξίωση του δανεισμού σε δολάρια και συνάμα στο ότι η παγκόσμια σχετική αγορά λόγω της πανδημικής ύφεσης στερείται ευκαιριών και επενδύσεων. Συν πετρελαιοκαθίζηση. Με άλλα λόγια ΠΡΟΣΟΧΗ: κάποτε ελλείψει παραγωγικότητας και  άλλων αποδοτικών πηγών τα χρήματα θα ζητηθούν, οι Ιφιγένειες του τεράστιου δημοσιονομικού χρέους θα πρέπει να ετοιμαστούν για την Αυλίδα.

Ο Θεός της Ελλάδας! Τέτοιες εφησυχαστικές ρήσεις μάς έχουν κατά καιρούς οδηγήσει σε ανεπίτρεπτες συλλογικές προσδοκίες, συνιστούν κλαδιά της μεγάλης προαιώνιας εθνολαϊκιστικής οξιάς που μας σκοτεινιάζει. Τώρα όμως ίσως και να μπορώ να συνταχθώ με τη λαϊκιστική ρήση. Προβάλλει όντως η ευκαιρία. Αρκεί να αποκατασταθεί κάποιου είδους συναίνεση υπό το βάρος των επιπτώσεων της πανδημίας και της έστω όψιμης παραδοχής: σήπεται και πληγιάζει  η υπό ατμόν φεουδαρχίζουσα οικονομία μας.

Αν θέλουμε, μπορούμε: Η ευρωπαϊκή βοήθεια αν στοχευθεί στην αποκατάσταση του διαλυμένου από τους κους Βαρουφάκη, Τσακαλώτο, Αλέκο! Τραπεζικού συστήματος, με ή χωρίς τη δημιουργία bad bank και την εκκαθάριση των προβληματικότατων υποκειμένων σε τοπική/ιστική διαφθορά μικροτραπεζών τύπου Φαρ Ουέστ. 

Αν −τώρα, πριν ανέλθουν στα αξιώματα Λεπέν και Εναλλακτικοί− με ένα χαμηλότοκο δάνειο ευρωπαϊκών εγγυήσεων και υποχρεώσεων  (εγώ έτσι το λέω) μπει ένα τέλος στις υποχρεώσεις τού ευρύτερου δημοσίου (δήμοι, Δέκο, οργανισμοί και δε συμμαζεύεται) και εκκαθαριστούν άπαξ (διά παντός;) οι οφειλές όλων και όλων προς το δημόσιο. 

Αν εκτός των αποκρατικοποιήσεων σχεδιαστεί ένας νέος μικρότερος, φθηνότερος, αποτελεσματικότερος και ουσιωδέστερος σε στόχους και υποχρεώσεις δημόσιο. Αν ο ορθολογικός κανόνας της ανταπόδοσης υπεισέλθει επιτέλους στο συνταξιοδοτικό αλλά και σε οτιδήποτε ξοδεύει ο δημόσιος κορβανάς. 

Αν θεμελιωθούν ανεξάρτητες αρχές που θα επιβλέπουν τα δίκτυα επικοινωνιών, μεταφορών, ενέργειας, αν οι ΟΤΑ χρηματοδοτούνται βάσει αποτελεσματικότητας και χρηστότητας. 

Αν, και είναι τόσο καίριο για την οικονομία, αποδοθεί πραγματική και παντοειδή ισότητα σε όλους, μειονοτικούς κάθε είδους, γυναίκες, ΛΟΑΤΚΙ, Ανάπηρους, εξαρτημένους, μετανάστες, πρόσφυγες και μαζί σε όλους τους περιθωριοποιημένους που αποβάλλουμε από τα σπλάχνα της κοινωνίας, τότε  το «Αν» αυτό, κάποτε και κάπου πραγματοποιούμενο καθοριστικά θα μεγαλώσει την οικονομία, διώχνοντας τη φεουδαρχία μακριά.

Το άφησα τελευταίο, να μου θυμίζει το παλαιοντολογικό ύφος των Εκθέσεων Ιδεών, σαν πανελλαδικές προς δεκαετιών –ακόμα διαγωνίζομαι! Αναγκαίο επιλογικόν η επωδός: η παιδεία. Εγώ το λέω:  έρευνα, σύστημα εκπαίδευσης. Και υπάρχει σαφής λύση:  η αξιολόγηση, η ελευθερία επιλογών, τα ιδιωτικά ΑΕΙ, η σύνδεση της χρηματοδότησης όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης με το επιτελούμενο έργο και το παραγόμενο αποτέλεσμα, η διεθνοποίηση, γλωσσική, ερευνητική, ο ανταγωνισμός και η επιβράβευση. 

Πολλές αγάπες, πολλά λόγια: Εμπρός, Απομάγευση!!!