Εξαιρετικώς επείγον: Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης και Ανάκαμψης

Αθανάσιος Θεοδωράκης 28 Δεκ 2013

Με αφορμή την συνέντευξη του πρώην Υπουργού κ. Αλέκου Παπαδόπουλου στο «ΒΗΜΑ» θα ηθελα να προτείνω το εξής. Πέρα από καθαρά πολιτικό πρόβλημα διακυβέρνησης της χώρας, τίθεται άμεσα το θέμα της ανασυγκρότησης της οικονομίας. Όπως τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος «η χώρα δεν κινδυνεύει να επιπέσει σε γρανιτώδη τοίχο μέσα στην τριετία 2014-2016 ούτε από ατύχημα στον τραπεζικό χώρο ούτε από αδυναμία αποπληρωμής κάποιου ομολόγου. Κινδυνεύει από καταρρεύσεις παραγωγικών πεδίων της πραγματικής οικονομίας, π.χ. μεταποιητική, βιοτεχνική και βιομηχανική δραστηριότητα κτλ. Σε ό,τι δε αφορά το κράτος, από την αδυναμία του να καλύψει χρηματοδοτικά βασικές λειτουργίες του, όπως το ασφαλιστικό σύστημα (οι μελέτες δείχνουν ότι το 2015 θα καταρρεύσει), η Πρόνοια, η Παιδεία και εν γένει οι δραστηριότητες που υπηρετούν την κοινωνική συνεκτικότητα».

Θεωρώ ότι η κρίση που ζούμε είναι γενικευμένη, και βαθύτατα πολιτική, δηλαδή συστημική. Αφορά τα πάντα: τις δημόσιες πολιτικές, τις πρακτικές των θεσμών, τα κόμματα, τη συμπεριφορά των πολιτών, αρχές και αξίες, το κράτος, τη διοίκηση και τις επιχειρήσεις, την παραγωγή, τις επενδύσεις. Οι λόγοι της κρίσης είναι ταυτόχρονα εσωτερικοί και εξωγενείς, αλλά εδώ που έφτασαν τα πράγματα δεν αρκούν τα λόγια, η χώρα διακινδυνεύει την ίδια την ύπαρξή της.

Η Ευρώπη και ειδικά η ευρωζώνη, βυθίζεται κι αυτή σε βαθιά ύφεση, σε μεγάλη ανεργία και αναπόφευκτα, σε κοινωνική αναταραχή. Η ιστορία είναι αρκούντως διδακτική σε ό,τι αφορά τις πολιτικές συνέπειες τέτοιων εξελίξεων. Η δική μας εμπειρία (κρίση, ύφεση, έλλειμμα, χρέος, ανεργία, Μνημόνια, καταστροφή της εθνικής οικονομίας) πρέπει να οδηγήσει σε εγρήγορση και σε επεξεργασία προτάσεων για το μέλλον. Προτάσεων που αφορούν τόσο την Ελλάδα (στρατηγική ανάκαμψης, τομείς προτεραιότητας, νέες θέσεις εργασίας, επενδύσεις, φοροδιαφυγή, κοινωνική αλληλεγγύη), όσο και την ΕΕ. Υπάρχουν ήδη πολλές προτάσεις στο τραπέζι (τραπεζική ένωση, αλλαγή Συνθηκών, επενδυτικά σχέδια,), ενόψει των ευρωεκλογών θα ανοίξει ο σχετικός διάλογος αλλά είναι ευνόητο ότι η αλλαγή στο εθνικό επίπεδο, θα γίνει εφικτή με παράλληλο ανασχεδιασμό των ευρωπαϊκών πολιτικών.

Οπως συμβαίνει πάντα, κερδίζει όμως αυτός που προβλέπει, που τολμά, που επηρεάζει την πολιτική, αυτός που είναι παρών στις εξελίξεις με δημιουργικές προτάσεις. Γι αυτό θα πρέπει να αναληφθεί τώρα νέα προσπάθεια. Μια προσπάθεια εκπόνησης ενός ελληνικού σχεδίου ανασυγκρότητας και ανάπτυξης. Εχω προτείνει τη συγκρότηση μιας Ομάδας Υψηλού Επιπέδου, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα αποτελείται από επιστήμονες κύρους, δηλαδή στελέχη που έχουν γνώση της ελληνικής διοίκησης, της οικονομίας και της κοινωνίας, και που γνωρίζουν ταυτόχρονα την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Ετσι, πέρα από την τρόϊκα και τα Μνημόνια, που δεν έχουν καμμιά αναπτυξιακή διάσταση, θα έχουμε σύντομα, ένα εθνικό σχέδιο για την μελλοντική ανασυγκρότηση της χώρας. Σχέδιο αναπτυξιακό και ρεαλιστικό κι όχι κατάλογο ευχολογίων, σχέδιο με προπτική κι όχι κίνηση δημοσίων σχέσεων.

Χρειάζεται πρώτα η νηφάλια και αντικειμενική αξιολόγηση της μέχρι τώρα πορείας και ύστερα η επεξεργασία και αποτύπωση των προτάσεων και των δυνατοτήτων για μια έξοδο από την κρίση, σε ορίζοντα τριετίας. Το σχέδιο πρέπει να ορίσει σαφείς προτεραιότητες, να εδράζεται σε ένα οκονομικό μοντέλο προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα και να προτείνει ρεαλιστικά μέσα για την επίτευξη των στόχων. Πάνω σε αυτό το σχέδιο θα ξεκινήσει στη συνέχεια η δημόσια συζήτηση για τα μέσα, το χρονοδιάγραμμα και τον τρόπο υλοποίησης. Ενα είναι όμως βέβαιο: η κατάσταση είναι έκτακτη, η οικονομία καταρρέει, η κοινωνία δεν αντέχει άλλο, οι προβλέψεις δεν είναι καθόλου ευοίωνες και γι αυτό δεν πρέπει να περιμένουμε κι άλλο, άπρακτοι και άβουλοι.

Υπάρχουν πολλά και άξια στελέχη του ελληνικού επιστημονικού κόσμου και της διοίκησης που μπορούν και πρέπει να συμμετάσχουν αφιλοκερδώς σε μια τέτοια προσπάθεια.

Τώρα είναι η ώρα για δράση.