Τα σκάνδαλα είναι συνυφασμένα με την άσκηση της εξουσίας. Είναι σπάνιο πράγμα να περάσει κυβέρνηση και Πρωθυπουργός και να μην αφήσουν πίσω τους σκανδαλώδεις υποθέσεις. Όμως, δεν είναι αυτές που, στο τέλος, μετρούν καθοριστικά την όποια προσφορά τους.

Ας το δούμε με μερικά παραδείγματα:

1. Ο Καραμανλής (ο μακαρίτης, ο θείος του προ οκταετίας Πρωθυπουργού) είχε πολλές αμαρτίες στην πολύχρονη θητεία του, κυρίως την προδικτατορική: το αστυνομικό κράτος, τις εκλογές βίας και νοθείας, τα «βραχώδη οικόπεδα» της Φιλοθέης. Όμως, ακόμα και οι πολιτικοί αντίπαλοί του είναι αδύνατον να μην αναγνωρίσουν ότι ο Καραμανλής ήταν ο πολιτικός που έκανε την Ελλάδα ευρωπαϊκή χώρα. Χωρίς τη δική του επιμονή, η Ελλάδα μπορεί να ήταν σήμερα κάτι μεταξύ Αλβανίας, Γιουγκοσλαβίας και Τουρκίας.
2. Ο Ανδρέας Παπανδρέου χρεώνεται με τη διόγκωση του χρέους και το σκάνδαλο Κοσκωτά. Όμως, ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει ότι οι κυβερνήσεις του άφησαν το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το ΑΣΕΠ και τον εκσυγχρονισμό του Οικογενειακού Δικαίου. Και ολοκλήρωσαν τη εξάλειψη των υπολειμμάτων του Εμφυλίου, που είχε αρχίσει ο Καραμανλής.
3. Ο Κώστας Σημίτης χρεώνεται με την αδυναμία του να ελέγξει τη δράση των «λαδιάρηδων», γεγονός που οδήγησε στο κατάντημα του Τσοχατζόπουλου. Ομως, ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι ολοκλήρωσε το έργο που είχε ξεκινήσει ο Καραμανλής με την ΕΟΚ, εντάσσοντας τη χώρα στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Και είχε καθοριστική συμβολή στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Ο Κώστας Καραμανλής είναι ο τελευταίος αυτής της σειράς των Πρωθυπουργών, που κυβέρνησαν δύο τετραετίες και μπορεί να γίνει μια αποτίμηση του έργου τους. Οι θητείες του, όπως και των προηγούμενων, είχαν σκάνδαλα (το επίκαιρο Βατοπαίδι, τους «κουμπάρους» κα). Και αναζητούμε, όπως και για τους άλλους, το θετικό αποτύπωμα, που άφησαν.
Από τότε που έφυγε από την πρωθυπουργική καρέκλα ο Καραμανλής δεν μιλάει. Δεν υπερασπίζεται κάν τις κυβερνήσεις του, δεν απαντά σε όσα του προσάπτουν. Και, κατά καιρούς, κάποιοι (ακόμα και ο Καμμένος!) μιλάνε εξ ονόματός του, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να διαμηνύει, πάλι μέσω τρίτων, ότι δεν τον εκφράζουν.

Με αφορμή την αθωωτική δικαστική απόφαση για την υπόθεση του Βατοπαιδίου (για την οποία, πάντως, δεν δικάστηκαν πολιτικά πρόσωπα-τα όποια πιθανά αδικήματά τους παρεγράφησαν με την απόφαση της δικής του κυβέρνησης να κλείσει τότε άρον άρον τη Βουλή), ο Καραμανλής έκανε αυτήν εδώ τη δήλωση:

«Η σημερινή απόφαση της ελληνικής Δικαιοσύνης αποκαλύπτει το μέγεθος της αθλιότητας στην υπόθεση Βατοπαιδίου. Αποκαλύπτει τις μεθοδεύσεις που μετήλθαν ύποπτα και ταπεινά συμφέροντα, ιδιωτικά και μικροπολιτικά, για να σκηνοθετήσουν τη σκευωρία. Ο στόχος προφανής: Να πληγεί με κάθε τρόπο η τότε κυβέρνηση. Συκοφαντώντας, σπιλώνοντας, ταλαιπωρώντας για χρόνια αθώους ανθρώπους και τις οικογένειές τους. Ζημιώνοντας τη χώρα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική περίοδο.Η σημερινή ετυμηγορία κλείνει μια μεγάλη πληγή. Αποκαθιστά την αλήθεια και την τιμή των προσώπων που τόσο άδικα κατηγορήθηκαν. Αφήνει βαρύτατα εκτεθειμένους όσους εμπνεύστηκαν και εκτέλεσαν το ανέντιμο εγχείρημα. Έστω και αργά, το φως στο τέλος πάντα νικάει το σκοτάδι».

Όμως, ήδη έχει πλημμυρίσει το Διαδίκτυο με όσα είχε πει τότε ο ίδιος για την υπόθεση. «Σκανδαλώδη» την είχε χαρακτηρίσει. Και για τους παπάδες, που σήμερα αθωώθηκαν, δεν είχε μιλήσει καθόλου κολακευτικά («παρά την πνευματική αποστολή τους, λειτούργησαν σε βάρος του Δημοσίου»). Να το ξεκαθαρίσουμε: ουδείς σοβαρός άνθρωπος ισχυρίστηκε ποτέ ότι ο Καραμανλής ήταν μπλεγμένος προσωπικά στην υπόθεση αυτή. Αλλά αυτό δεν της αφαιρεί τον σκανδαλώδη χαρακτήρα, όπως σωστά είχε παραδεχθεί τότε και ο ίδιος.

Τις προάλλες ο άλλοτε στενός συνεργάτης του Θ. Ρουσόπουλος έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι οι πυρκαγιές του 2007 οφείλονταν σε σκοτεινές δυνάμεις, τούρκους πράκτορες και τα παρόμοια. Ξεχάστηκε και ο στρατηγός άνεμος του Βύρωνα Πολύδωρα. Όμως, η ελληνική Δικαιοσύνη, την οποία σήμερα εξυμνεί ο κ. Καραμανλής, έχει καταλογίσει ευθύνες για τα τραγικά εκείνα περιστατικά (εδώ). Και δεν είπε τίποτα για πράκτορες και συνωμότες.

Λίγο καιρό νωρίτερα άλλοι συνεργάτες του Καραμανλή, από τον ακαδημαϊκό χώρο, παρουσίασαν μια μελέτη, η οποία απέκρουε τις κατηγορίες ότι η δική του διακυβέρνηση έθεσε τις βάσεις για τη χρεοκοπία και επέρριπτε ευθύνες στην επόμενη κυβέρνηση (Παπανδρέου) ότι διόγκωσε τεχνητά το έλλειμμα του 2009.

Όμως, οι ισχυρισμοί αυτοί δεν είναι πειστικοί. Οι υπουργοί της τότε κυβέρνησης είχαν ισχυριστεί ότι το έλλειμμα ήταν (στην αρχή) 3% και μετά 6%. Όμως, ο πλέον αρμόδιος, ο τότε διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος είχε εγκαίρως προειδοποιήσει και τον Καραμανλή και τον τότε αρχηγό της αντιπολίτευσης Γιώργο Παπανδρέου ότι το έλλειμμα ήταν ήδη διψήφιο και έφτανε το 12% (εδώ και εδώ).Πριν κάν το «διογκώσει» η επόμενη κυβέρνηση. Και ο Προβόπουλος ήταν υπεράνω πάσης υποψίας: ΝΔ ήταν, η κυβέρνηση Καραμανλή τον είχε διορίσει.

Αυτά είναι πραγματικά γεγονότα, που αποδεικνύουν τις ευθύνες της διακυβέρνησης Καραμανλή (ειδικά της διετίας 2008-2009) στο ξέσπασμα της κρίσης. Θα ήταν παραλογισμός και άδικο να πούμε ότι ευθύνεται μόνον αυτή. Όπως είναι και προκλητικός ο ισχυρισμός των αξιωματούχων της ότι τα είχαν κάνει όλα καλά.

Πού καταλήγουμε; Ότι οι κυβερνήσεις και οι Πρωθυπουργοί κρίνονται για όλα. Σκάνδαλα αφήνουν όλοι. Αφήνουν, όμως και το (θετικό) αποτύπωμά τους. Για τη διακυβέρνηση Καραμανλή αυτό το αποτύπωμα ακόμα αναζητείται. Αν ο ίδιος θέλει να υπερασπιστεί τις κυβερνήσεις του-και την υστεροφημία του-να μην περιμένει τα δικαστήρια, για να βγάλει μια ανακοίνωση. Να βγει ο ίδιος να μιλήσει ή να γράψει, ώστε να καταλάβουμε όλοι τι άφησε στον τόπο.

Η χώρα έχει πολλά προβλήματα και η συζήτηση για το παρελθόν είναι άχαρη και, έτσι όπως γίνεται, δεν είναι ούτε χρήσιμη. Τα δημόσια πρόσωπα έχουν ευθύνη να συμβάλουν στην αναζήτηση της αλήθειας και στην κατάκτηση της αυτογνωσίας. Για να μην κυριαρχούν οι λαϊκιστές και οι «αυταπάτες».