Η στοματική υγεία συνδέεται άρρηκτα αλλά και αποτελεί έκφανση της γενικής υγείας. Η κακή στοματική υγεία έχει αρνητικές συνέπειες στη γενική υγεία, την ποιότητα ζωής, την οικονομική και κοινωνική λειτουργία αλλά και συνεπάγεται σημαντικό πρόσθετο κόστος για το Ε.Σ.Υ. και την Κοινωνική Ασφάλιση

.

Σε συνθήκες κρίσης η στοματική υγεία είναι αυτή που πλήττεται πρώτη δεδομένου ότι ο πληθυσμός δεν αποδίδει σε αυτήν υψηλή προτεραιότητα, ενώ το κόστος της οδοντιατρικής φροντίδας πρέπει να καλύπτεται σε μέγιστο βαθμό από ίδιες άμεσες πληρωμές, τη στιγμή που το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα περιορίζεται. Το πρόβλημα στην Ελλάδα καθίσταται ακόμα πιο έντονο, λόγω της διαχρονικής υποχρηματοδότησης της οδοντιατρικής φροντίδας από το Κράτος και την Κοινωνική Ασφάλιση.

.

Τα τελευταία χρόνια στην χώρα, η συνολική δαπάνη για οδοντιατρική περίθαλψη επί του ΑΕΠ (κατά κεφαλή) είναι υψηλή σε σχέση με τον μέσο όρο ΕΕ(17). Βρίσκεται στα επίπεδα του 1,2% επί του ΑΕΠ (δημόσια και κατά κύριο λόγο ιδιωτική).Αντίθετα η δαπάνη των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης(ΕΟΠΥΥ) μέχρι 31/12/11 για οδοντιατρική ήταν στα επίπεδα του 0,9% έως  1,2% (48εκ€) των συνολικών δαπανών τους για ασφάλιση –παροχή υγείας. Οι δαπάνες όμως αυτές δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά, όσον αφορά το επίπεδο στοματικής υγείας του πληθυσμού ,αφού και οι σχετικοί δείκτες είναι χαμηλά ,επιπροσθέτως δε αποκλεισμοί και ανισότητες υφίστανται για μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Συμβαίνει αυτό για πολλούς λόγους, με κυριότερο όλων την ουσιαστική απουσία παρακολούθησης από πλευράς πολιτείας του έργου , συνάμα με την  έλλειψη ποιοτικού ελέγχου του παραγόμενου αποτελέσματος. Ο κατακερματισμός της δημόσιας παροχής (ΚΥ,ΦΚΑ) αλλά και η χαμηλή συνολική αποδοτικότητα της, οδηγούν μονοσήμαντα στην ανάγκη αναδιάταξης του πλαισίου παροχής και των παρόχων της οδοντιατρικής εντός ΠΦΥ, με έμφαση στην πρόληψη και δευτερευόντως στην αποκατάσταση , με στόχευση και προστασία των ευάλωτων ομάδων (δράση με ομάδες -στόχους).

.

Υπό το πρίσμα αυτό, είναι άμεση η ανάγκη να διαμορφωθεί ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Στοματική Υγεία, το οποίο να λαμβάνει υπόψη του την τρέχουσα και μελλοντική συγκυρία.

.

.

Βασικοί άξονες ανάπτυξης πρέπει να αποτελούν:

.

.
1. Η ανάγκη ενιαίου πλαισίου λειτουργίας των οδοντιατρικών υπηρεσιών του Ε.Σ.Υ. και των αντίστοιχων του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. Έτσι θα δημιουργηθεί ένας ενιαίος δημόσιος χώρος οδοντιατρικής φροντίδας, Υγείας στην κατεύθυνση της πρόληψης συγκεκριμένων ηλικιακών ομάδων  αλλά και θεραπευτικής αντιμετώπισης προβλημάτων στοματικής κοιλότητας ευπαθών κοινωνικών ομάδων και ο οποίος θα αποτελέσει ανάχωμα στον επερχόμενο κίνδυνο επιδείνωσης της κατάστασης της στοματικής υγείας του πληθυσμού και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων λόγω της κρίσης.

.

2. Η άμεση ενίσχυση της ποιότητας και της παραγωγικότητας των οδοντιατρικών τμημάτων του Ε.Σ.Υ. και του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., μέσω αναπροσδιορισμού του εύρους των παρεχόμενων οδοντιατρικών υπηρεσιών και προτυποποίησης των ακολουθούμενων διαδικασιών για την παροχή της οδοντιατρικής φροντίδας. Στόχος είναι οι οδοντιατρικές υπηρεσίες του δημόσιου τομέα να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στις ανάγκες της εποχής, δίνοντας έμφαση στη διασφάλιση της στοματικής υγείας των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού (παιδιά, άνεργοι, άνθρωποι χαμηλού εισοδήματος, υπερήλικες, κ.α.) και των ιατρικώς ευάλωτων ομάδων (χρονίως πάσχοντες, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα με συστηματικά ή σοβαρά νοσήματα που χρήζουν ειδικής οδοντιατρικής φροντίδας).

.

.

Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί χρησιμοποιηθούν κατά το δυνατόν κοινοτικά κονδύλια για τη βελτίωση του εξοπλισμού και άλλες παρεμβάσεις ώστε να βελτιωθεί περαιτέρω η ασφάλεια των ασθενών.

.

.
1. Ο καθορισμός του ρόλου του ιδιωτικού τομέα στην παροχή της οδοντιατρικής φροντίδας, με προσδιορισμό του εύρους και τύπου των οδοντιατρικών υπηρεσιών που μπορούν να καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ, καθώς και του τρόπου παροχής αυτών (νέος κανονισμός παροχών από τον ΕΟΠΥΥ με σαφέστατη πρόβλεψη των παρεχόμενων οδοντιατρικών υπηρεσιών). Έτσι  η σταδιακή ένταξη προληπτικών και βασικών θεραπευτικών οδοντιατρικών πράξεων  στις παροχές του Οργανισμού συμπληρωματικά πέρα κι έξω από τους δημοσίους φορείς θα συμβάλλει στην επίτευξη  ενός πολύ σημαντικού αποτελέσματος, της διευρυμένης παροχής οδοντιατρικών υπηρεσιών άλλα και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα αγωγής στοματικής υγείας.

.

.

Αυτό θα γίνει μέσω οριοθέτησης ρόλων, αναδιάταξη ιατρείων  και παροχών          των εσωτερικών μονάδων του ΕΟΠΥΥ (ΙΚΑ-ΚΥ και Νοσοκομειακών μονάδων            για δευτεροβάθμια αντιμετώπιση) με συγκεκριμένα κριτήρια και  σε ομάδες πληθυσμού, με μέτρηση της συνολικής απόδοσης του παραγόμενου έργου.

.

Παράλληλα δε για την κάλυψη όλων των άλλων ασφαλισμένων ,υιοθετείται συλλογικό συμβασιακό σύστημα με τους ιδιώτες οδοντιάτρους μέσω  ηλεκτρονικά παρακολουθούμενου συστήματος, στα όρια της οικονομικής  αντοχής των προϋπολογισμών και διατιθέμενων κονδυλίων . Προτεραιότητα θα δίδεται, στην δύσκολη αυτή δημοσιονομική συγκυρία, στις ομάδες στόχους (νέοι –ηλικιωμένοι, άνεργοι-άποροι ,ΑΜΕΑ) δίδοντας έμφαση στην πρόληψη και αποκατάσταση πολιτών έως 24 ετών.

.

Η χρηματοδότηση θα προκύψει από την  αύξηση της δαπάνης (δίχως επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά αντίθετα ενίσχυση του) τουλάχιστον στο 2,5% των προϋπολογισμών των ΦΚΑ(ΕΟΠΥΥ) για στοματική-οδοντιατρική υγεία, με υιοθέτηση επισφαλίστρου ,εθελοντικού η μη , των άμεσων μελών της τάξεως του 0,5% επί των πάσης φύσεως εισφορών.

.

.

Επισημαίνεται ότι:

.

Η οποιαδήποτε κίνηση κατάρτισης σχεδίου συνεργασίας  με τον ιδιωτικό τομέα εκτός των άλλων , προϋποθέτει :

.

α) την ανακοστολόγηση οδοντιατρικών πράξεων από το ΚΕΣΥ (έχει παραμείνει το ήδη για την εποχή εκείνη υπο-κοστολογημένο κρατικό τιμολόγιο οδοντιατρικών πράξεων στο 1992)

.

η

.

β)νομοθετικά το δικαίωμα εκείνου «που πληρώνει» να διαπραγματευθεί τιμολόγιο με τους ιδιώτες παρόχους με σκοπό την σύναψη συμβάσεων.

.

Η προστασία της στοματικής υγείας κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων μέσω ανάπτυξης συμμαχιών και συντονισμένων δράσεων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και εθελοντικούς οργανισμούς. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων στην κατεύθυνση αυτή.

.

.
1. Η πρόληψη και προαγωγή της στοματικής υγείας του σχολικού πληθυσμού ολόκληρης της χώρας μέσω της επέκτασης σχετικών εν εξελίξει προγραμμάτων όπως  «Αγωγή Στοματικής Υγείας σε 800 ολοήμερα και 150 σχολεία απομακρυσμένων περιοχών»  και χρηματοδότησή τους από το ΕΣΠΑ.

.

2. Η συνεχιζόμενη δια βίου εκπαίδευση των οδοντιάτρων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας της οδοντιατρικής φροντίδας όπως το εν εξελίξει πρόγραμμα ΕΣΠΑ «Δράσεις επιμόρφωσης Οδοντιάτρων και Ιατρών και Ενημέρωσης γενικού πληθυσμού για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της στοματικής κοιλότητας»

.

3. Η αναβάθμιση του οδοντιατρικού εξοπλισμού για ελευθεροεπαγγελματίες οδοντίατρους μέσω αντίστοιχου προγράμματος ΕΣΠΑ.

.

4. Η ένταξη στο συνολικό προγραμματισμό για τα ιατρικά απόβλητα  μελέτης επεξεργασίας και αποκομιδής των οδοντιατρικών αποβλήτων από τους ως επί το πλείστον σε ιδιωτική βάση εργαζομένους οδοντιάτρους  καθώς και η οργάνωση του συστήματος επεξεργασίας θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην μείωση  μόλυνσης του περιβάλλοντος από τέτοιου είδους ενέργειες.

.

5. Νομοθετικές και ρυθμιστικές πρωτοβουλίες, π.χ. κατάλληλα για την υγεία τρόφιμα στα κυλικεία των σχολείων και άλλων δημόσιων χώρων, έλεγχος στη διαφήμιση τροφίμων και ποτών κ.α.

.

.

Συμπερασματικά, μέσα από όλες τις παραπάνω παρεμβάσεις που περιγράψαμε σύντομα και με τις προτάσεις αναβάθμισης των παρερχομένων υπηρεσιών ,  σε συνδυασμό με την ίδρυση Διεύθυνσης Στοματικής Υγείας στο Υπουργείο Υγείας, αλλά και στον ΕΟΠΥΥ τα μακροπρόθεσμα οφέλη  θα είναι τεράστια και όχι μόνο σε οικονομία κλίμακας  για το Σύστημα Υγείας, αλλά και για  την προστασία του επιπέδου  της στοματικής  υγείας του κάθε πολίτη της χώρας.