Είναι σύνηθες στην ελληνική πολιτική ζωή η αντιπαράθεση να γίνεται άλλοτε με στερεότυπα, άλλοτε με έκφραση ιδεοληψιών που προσπαθούν να επιβάλουν με επιμονή απόψεις ασύμβατες με την πραγματικότητα.
Ετσι συμβαίνει, εν μέσω της πανδημίας COVID-19. Η πολιτική ανάγει την κατάσταση των υπηρεσιών υγείας σε πρωτεύον ζήτημα, ενώ είχε να ασχοληθεί με αυτές από το 2013. Την εποχή, δηλαδή, της ίδρυσης του ΕΟΠΥΥ, της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, των νέων μεθόδων χρηματοδότησης (ΚΕΝ) και των λειτουργικών συγχωνεύσεων. Ο,τι ακολούθησε δεν έχει αγγίξει τον πυρήνα των προβλημάτων. Τώρα αναδεικνύονται «ληγμένα» επιφαινόμενα. Εστιάζομαι σε πέντε από τα πολλά.
Λείπουν γιατροί. Χρειάζονται και άλλες προσλήψεις προσωπικού.
Παρουσιάζονται για εντυπωσιασμό αριθμοί, χιλιάδων προσλήψεων, άκριτα, χωρίς στόχευση και προγραμματισμό. Τα νοσοκομεία στήριζαν την ιατρική εργασία ρουτίνας σε 11.000 ειδικευόμενους γιατρούς. Σήμερα, 5.000 θέσεις είναι κενές, λόγω της μετανάστευσης. Υπό τις παρούσες συνθήκες τα κενά θα αυξάνονται. Ελάχιστοι γιατροί επιλέγουν θέσεις στην Περιφέρεια. Τα τμήματα του ΕΣΥ πρέπει να αναδιοργανωθούν, χωρίς να υπολογίζονται – πλέον – οι εκπαιδευόμενοι. Λείπουν νοσηλευτές, παρασκευαστές και τεχνολόγοι. Λείπουν οι απαραίτητοι ειδικοί επιστήμονες μηχανικοί, οικονομολόγοι, ειδικοί πληροφορικής. Οι θέσεις πρέπει να αντιστοιχηθούν με τις τωρινές ανάγκες και την αποδοτικότητα, δηλαδή, κυρίως, με την πληρότητα των κλινικών και την κίνηση σε ιατρεία και εργαστήρια, όχι με τις ισχύουσες επίπλαστες των οργανισμών του 1980.
Οι ΜΕΘ δεν αρκούν, γιατί λείπουν οι υποδομές.
Μια πλήρης ΜΕΘ κοστίζει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Οσο ένας μέτριος αξονικός τομογράφος. Τα στελέχη λείπουν. Ο λόγος είναι σαφώς οικονομικός. Ευθύνεται η ιδεοληψία της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, ως δήθεν όπλου κατά της εμπορευματοποίησης, που τελικά ισοπέδωσε τα πάντα, από τη φιλοδοξία ως την επιστημονικότητα. Οι εντατικολόγοι δεν έχουν πρόσβαση σε άλλη πηγή εισοδήματος, νόμιμη ή «γκρίζα». Εισέρχονται με 960 ευρώ και θα συνταξιοδοτηθούν με 2.040 ευρώ καθαρά τον μήνα. Οι νέοι γιατροί ως πρώτες προτιμήσεις ειδίκευσης έχουν την Πλαστική Χειρουργική, τη Δερματολογία, την Ενδοκρινολογία και την Παιδιατρική. Επιλογές με πολλή πελατεία, λίγη ένταση, πολλές ευκαιρίες, φθηνό εξοπλισμό. Οσοι επιλέγουν ειδικότητες υψηλής έντασης ή τεχνολογίας μεταναστεύουν. Απαιτείται αλλαγή στο επαγγελματικό καθεστώς των γιατρών στο ΕΣΥ. Κλαδική σύμβαση και επιπλέον ατομική με βάση την περιγραφή των απαιτήσεων της θέσης. Κίνητρα εξέλιξης και αξιολόγηση. Το ίδιο ισχύει και για τους νοσηλευτές. Εφόσον οι μισθοί είναι παντού ίσοι, προτιμώνται τα κέντρα υγείας και οι κλινικές ήπιας νοσηλείας. Τα σχέδια νόμου για την ιατρική και τη νοσηλευτική ειδίκευση είναι στο συρτάρι από τον Φεβρουάριο του 2012.
Ιδιωτικός και δημόσιος τομέας υγείας είναι εξίσου χρήσιμοι. Οι ιδιωτικές ΜΕΘ αποζημιώνονται ακριβοδίκαια.
Η στερεότυπη υποστήριξη μιας πελατειακής σχέσης και κρατικοδίαιτης πρακτικής που συντηρεί τις περισσότερες από τις 660 ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικά κέντρα αντλώντας, ακόμα και στην κρίση, το 40% των διαθέσιμων πόρων. Ο ιδιωτικός τομέας έχει την πολυτέλεια επιλογής πρακτικών, πελατών, επενδύσεων. Επιλέγει τις ήπιες και κερδοφόρες. Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες εξασφαλίζονται κοινωνικά αποδεκτοί όροι ανταγωνιστικότητας μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου, όπως και μεταξύ των μονάδων τους. Σε καμία, η αμιγής ιδιωτική πίτα δεν υπερβαίνει το 20%. Η πρόσφατη τιμολόγηση, 800 ευρώ ανά κλίνη ως μισθολογικό κόστος στις ιδιωτικές ΜΕΘ, είναι συμβολικό, προσβλητικό λάθος. Γιατί αμείβονται με πολύ λιγότερα, στις δε ΜΕΘ του Δημοσίου το μισθολογικό κόστος δεν υπερβαίνει τα 300 ευρώ.
Ταύτιση των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) με τις ιδιωτικοποιήσεις. Δαιμονοποίηση των ΣΔΙΤ, ως νεοφιλελεύθερου εργαλείου.
Νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία που κωδικοποιήθηκε αντίστροφα στους λαϊκιστές. Η εξαγγελία περί μεταφοράς πακέτων εξετάσεων από τα νοσοκομεία σε ιδιώτες είναι ανεδαφική και ανέφικτη. Ανεδαφική, γιατί δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν νοσοκομεία χωρίς ή με λειψά εργαστήρια. Δεν θα μπορούν να εφημερεύσουν. Αν έχεις το προσωπικό και τον εξοπλισμό, γιατί να υπολειτουργούν και να μην υιοθετούνται ανταγωνιστικές πρακτικές; Ανέφικτη επί
του παρόντος, γιατί από τις 4.100 διαγνωστικές ιατρικές πράξεις ούτε 300 είναι κοστολογημένες. Με βάση ποιες τιμές να διαπραγματευθεί μια σύμβαση; Ποιος θα τολμήσει, μετά τη ταλαιπωρία Novartis; Τα ΣΔΙΤ είναι προοδευτική πολιτική. Η κεντρική ιδέα είναι μακροχρόνιες επενδύσεις ιδιωτών που επιζητούν όχι τόσο κερδοφορία, αλλά διεύρυνση αγορών με όρους λειτουργίας και κανόνες που θέτει το Δημόσιο. Αποτέλεσμα θα είναι η αντιστροφή πόρων από την επικρατούσα ροή από το κράτος, μέσω ΕΟΠΥΥ, προς τους ιδιώτες.
Δεν επιτρέπεται οι τεχνοκράτες να σχεδιάζουν υγειονομικές πολιτικές. Οι επιστημονικές ελίτ είναι επικοινωνιακά μέσα που εκφράζουν το νεοφιλελεύθερο μέλλον που ετοιμάζεται μετά την πανδημία.
Το ιδεοληπτικό δόγμα ότι οι επιλογές είναι πάντα πολιτικές και πως η πολιτική δεν χρειάζεται τεκμηρίωση. Το στερεότυπο του λαϊκισμού, η «αναγόρευση» εχθρών. Οι τεχνοκράτες αναλύουν, τεκμηριώνουν, προτείνουν και μετά εκτελούν. Οι πολιτικοί αποφασίζουν και μετά καθοδηγούν ή επιβλέπουν. Δεν πρέπει να μείνουν ανεκμετάλλευτα τα μαθήματα και το δυναμικό που αναδεικνύεται σε αυτή τη δοκιμασία, όπως το 2004. Ο δε άξιος καθηγητής Τσιόδρας να μην καταστεί το ανεκτίμητο χαλί κάτω από το οποίο θα κρυφτούν αδυναμίες, λάθη και οι ανεπαρκείς.
Η κρίση της πανδημίας πρέπει να δημιουργήσει ευκαιρία αλλαγής του ΕΣΥ με απαλλαγή από στερεότυπα και ιδεοληψίες. Οχι τώρα, στη διάρκεια του παγκόσμιου υγειονομικού πολέμου, αλλά μετά. Οπως έκαναν οι Βρετανοί το NHS, όταν ακόμη ήταν αυτοκρατορία και νικητές. Ο φιλελεύθερος τεχνοκράτης Beveridge σχεδίασε πριν και κατά τον πόλεμο. Το παρουσίασαν οι Συντηρητικοί το 1944 (Willink υπουργός, επί Churchill). Το υλοποίησαν οι Εργατικοί από το 1946 (Bevan υπουργός, επί Attlee)."
Πηγή: www.tovima.gr