protagon.gr

Από όλους πλέον αναγνωρίζεται και διακηρύσσεται η ανάγκη ενός επενδυτικού σοκ στη χώρα μας: το ύψος του αποτιμάται σε 100 δισ € σε βάθος πενταετίας . Οι επενδύσεις βέβαια, ως γνωστόν, δεν διατάσσονται. Προσελκύονται με τη δημιουργία του κατάλληλου επενδυτικού, θεσμικού και φορολογικού περιβάλλοντος.

Υπάρχει εντούτοις μία σίγουρη πηγή επενδυτικών πόρων: τα υπολειπόμενα 19 δισ € περίπου του τρέχοντος ΕΣΠΑ 2014-2020 και τα περίπου 27 δισ € του ΕΣΠΑ 2021-2027. Δυστυχώς όμως και αυτή η πηγή σε μικρό βαθμό αξιοποιείται.

Παράδοξο και όμως αληθινό. Πράγματι, ενώ βρισκόμαστε ήδη στο έκτο έτος –από τα επτά συνολικά- υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2014-2020, ενώ, δηλαδή, έχουμε διανύσει πάνω από το 70% της περιόδου προγραμματισμού, οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες ανέρχονται μόλις στο 25% των συνολικά προγραμματισμένων για την επταετία. Ποια είναι η προεξοφλούμενη εξέλιξη;

Μέσα στην επταετία 2014-2020 θα υλοποιηθεί το πολύ το 50% των συνολικών δαπανών και το υπόλοιπο 50% θα «στριμωχθεί όπως όπως» στα 3 έτη της προβλεπόμενης παράτασης (το  περίφημο εφεύρημα του «ν+3», σύμφωνα με το οποίο –ευρωπαϊκή πρωτοτυπία– τα επταετή προγράμματα διαρκούν δέκα χρόνια!)

Τριπλή η ζημιά: α)καθυστέρηση κατά τρία έτη τουλάχιστον πολύτιμων επενδύσεων και πολύτιμης εισροής πόρων  από το τρέχον ΕΣΠΑ, β) υποβάθμιση της ποιότητας -άρα και αποτελεσματικότητας- των παρεμβάσεων, λόγω ακριβώς της ανάγκης βεβιασμένης υλοποίησης του υπόλοιπου 50% των δαπανών στην παράταση, για να μη χαθούν πολύτιμα ευρωπαϊκά κονδύλια και γ) μετατόπιση της πραγματικής έναρξης υλοποίησης του επόμενου ΕΣΠΑ 2021-2027 κατά 3 χρόνια και πάλι.

Είναι τωρινό το φαινόμενο; Οχι. Σύμφωνα και με πρόσφατη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, αυτός ήταν ο κανόνας και στις προηγούμενες περιόδους. Τώρα όμως –επισημαίνει η μελέτη-  η επιβράδυνση είναι μεγαλύτερη. Κάποιοι προσάπτουν την επιδείνωση αυτή στην κατ’ επανάληψη  περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων χάριν άλλων κυβερνητικών προτεραιοτήτων, όπως τα διάφορα επιδόματα. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι πολλά προγράμματα του ΕΣΠΑ, εξαγγελθέντα από το 2016, προκηρύχθηκαν μόλις το 2018, παρά το ότι οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί πόροι έχουν εκταμιευθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά μένουν «παρκαρισμένοι» στην ΤτΕ  για να ενισχύσουν το περίφημο υπερπλεόνασμα.  Αλλοι πάλι μέμφονται τη χωρική και χρονική πολυδιάσπαση των παρεμβάσεων αποδίδοντάς την περισσότερο σε προσπάθεια άγρας εκλογικής πελατείας και πολύ λιγότερο σε αναπτυξιακές σκοπιμότητες.

Είναι μόνο ελληνικό αυτό το φαινόμενο; Οχι, και πάλι! Aυτή περίπου είναι η μέση κατάσταση σε όλη την ΕΕ. Επομένως; Μήπως η ευθύνη δεν πέφτει –ή δεν πέφτει μόνο– στα κράτη-μέλη αλλά και στο όλο σύστημα που έχει δομηθεί για την υλοποίηση των παρεμβάσεων των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων;  (Εστω και αν τη χώρα μας πρέπει να προβληματίσει το ότι χώρες με πολλές αναλογίες με την Ελλάδα, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, εμφανίζουν απορροφήσεις 46% και 35% αντιστοίχως, δηλαδή πολύ υψηλότερες από το 25% της δικής μας απορρόφησης.)

Διαβάστε την συνέχεια στο protagon.gr