του Θοδωρή Γεωργακόπουλου

Οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει μια στροφή σε εξωστρεφείς παραγωγικές δραστηριότητες. Οι κλάδοι της οικονομίας που βασίζονται στην καινοτομία δημιουργούν -στις περισσότερες περιπτώσεις- μεγάλη προστιθέμενη αξία, καθώς δημιουργούν προϊόντα και υπηρεσίες που είναι κατά κανόνα εξαγώγιμα, και προσφέρουν πολλές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Η χώρα μας, ωστόσο, διαχρονικά δεν τα πηγαίνει καλά σε αυτόν τον τομέα.

Το πρόβλημαΤο 2016 είχαμε δημοσιεύσει μια πρώτη έρευνα για το σύστημα καινοτομίας της Ελλάδας, η οποία χαρτογραφούσε το πρόβλημα και πρότεινε κάποιες πρώτες λύσεις. Πέντε χρόνια μετά, μια ομάδα ερευνητών υπό τον συντονισμό του Καθηγητή του ΕΜΠ Γιάννη Καλόγηρου και του Αναπλ. Καθηγητή του ΕΜΠ Άγγελου Τσακανίκα, ετοίμασε μια εκτενέστατη, αναλυτική μελέτη για την έρευνα και την καινοτομία στη χώρα μας, αναλύοντας τα σημερινά δεδομένα, με όλες τις αλλαγές που μεσολάβησαν (και είναι πολλές, και οι περισσότερες προς τη σωστή κατεύθυνση) αλλά καταγράφοντας και μια σειρά από συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής για όσα απομένουν, ακόμα, να γίνουν.

Όπως γράφαμε και το 2016, "καινοτομία είναι η διαδικασία μετατροπής μιας νέας ιδέας σε εμπορεύσιμο προϊόν ή υπηρεσία, σε μια νέα (ή βελτιωμένη) λειτουργική μέθοδο παραγωγής ή διανομής, ή σε μια νέα μέθοδο διοίκησης και οργάνωσης επιχειρηματικών πρακτικών. Δεν είναι το ίδιο πράγμα με την "εφεύρεση" ή την "ανακάλυψη" -είναι το επόμενο στάδιο. Η μεταμόρφωση αυτών σε εμπορεύσιμο προϊόν". Είναι αυτονόητο ότι πρόκειται για απαραίτητο κομμάτι της παραγωγικής αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας. Αλλά το πώς ακριβώς λειτουργεί η "καινοτομία" ως κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας ίσως να μην είναι σαφές σε όλους.

Οι ερευνητές στη μελέτη τους περιγράφουν τέσσερις πυλώνες που, όλοι μαζί, συνθέτουν ένα πλέγμα καινοτομίας σε μια οικονομία. Περιλαμβάνουν την έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη (το γνωστό R&D) που παράγει καινοτομία, την οικοδόμηση ικανοτήτων και δεξιοτήτων γι? αυτό τον σκοπό, τους μηχανισμούς ανάπτυξης, διάχυσης και απορρόφησης των καινοτομιών και, τέλος, την επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης, που μετατρέπει την καινοτομία σε προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες. Όλοι αυτοί οι πυλώνες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με διάφορους τρόπους και μέσω διαφόρων "μεσαζόντων"

Συνέχεια