Εποχή πολιτισμικής ρευστότητας

Χρίστος Αλεξόπουλος 05 Μαϊ 2013

Στη σύγχρονη μεταβατική εποχή της παγκοσμιοποίησης και της μεγάλης σε όγκο παραγωγής αλλά και συνεχούς αναθεώρησης γνώσεων λόγω της ταχύτατης εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολογίας η διαμόρφωση ενός συστήματος αξιών μπορεί να προκύψει στο πλαίσιο της πλανητικής δυναμικής, που αυτά τροφοδοτούν. Μόνο σε αυτό το επίπεδο είναι εφικτή η αντιμετώπιση των παγκόσμιας εμβέλειας προβλημάτων (κλιματική αλλαγή, φτώχεια, πείνα, μετακινήσεις πληθυσμών, ανισόρροπη ανάπτυξη Βορρά-Νότου) καθώς και των επιπτώσεων στον κοινωνικό μετασχηματισμό των επιμέρους κοινωνιών, εξαιτίας της μεγάλης ρευστότητας που δημιουργείται. Αυτό βεβαίως ισχύει, εάν η γενικευμένη στόχευση είναι η διασφάλιση της βιωσιμότητας τόσο του πλανήτη όσο και της παγκόσμιας κοινωνίας.

Το θέμα όμως είναι, ότι στη σύγχρονη εποχή οι κοινωνικές αξίες δεν διαμορφώνονται πλέον μέσα από διεργασίες στο πλαίσιο τοπικών κοινωνιών. Ήδη είναι σε εξέλιξη με σταδιακά εντεινόμενους ρυθμούς το φαινόμενο της μετατόπισης της παραγωγής κοινωνικών αξιών με καταναλωτική λογική στις ανεπτυγμένες κοινωνίες της γνώσης με υψηλό βαθμό τεχνολογικής και οικονομικής επάρκειας, αλλά και υψηλό βαθμό γεωπολιτικής ισχύος, οι οποίες μέσα από δικτυακή και ψηφιακή λειτουργία επικοινωνούν τα φορτία πληροφοριών και αξιών στο διεθνές πεδίο. Και αυτά είναι σε θέση να διαμορφώνουν κοινωνικές στάσεις και τρόπο ζωής. Η αναπαραγωγή παραδοσιακών αξιών, ιδιαιτέρως στις περιφερειακές κοινωνίες, έχει χαρακτήρα φολκλόρ χωρίς λειτουργική δυναμική. Tο πρώτο βήμα της επεκτατικής πολιτισμικής πολιτικής των κοινωνιών, οι οποίες κινούνται στον πυρήνα του παγκόσμιου γίγνεσθαι, έχει γίνει με τη δύναμη της εικόνας και τη λογική του θεάματος, τα οποία διαπερνούν τις σύγχρονες κοινωνίες.

Ακόμη και οι θρησκείες είναι σε φάση συρρίκνωσης της αξιακής τους επιρροής, στο μέτρο που οι κοινωνίες στηρίζουν τη δυναμική της εξέλιξης τους στην επιστημονική και τεχνολογική γνώση.

Και όλη αυτή τη ρευστότητα καλείται η ανθρωπότητα και ιδιαιτέρως ο ανεπτυγμένος κόσμος να την διαχειρισθεί και να της δώσει προοπτική στο πλαίσιο δημοκρατικών πολιτευμάτων κατά κύριο λόγο. Tίθεται όμως ένα καθοριστικής σημασίας ερώτημα.

Εάν η παραγωγή κοινωνικών αξιών έχει μετατοπισθεί από τις τοπικές και περιφερειακές κοινωνίες στις κοινωνίες, που κινούνται στον πυρύνα της οικονομικής, επιστημονικής και τεχνολογικής, αλλά γεωπολιτικής υπεροχής, τότε ποίοι παράγοντες διασφαλίζουν την ευημερία και προοπτική των κοινωνιών, αλλά και την βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων, τα οποία συνθέτουν την πλανητική πραγματικότητα;

.

Συνέχεια