Επιστροφή στα Βαλκάνια

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 06 Μαϊ 2015

Το (καταστροφικό) σενάριο της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη (Grexit) και επιστροφής στη δραχμή, αν και εμφανίζεται ως πιθανό, υπάρχουν ακόμα ελπίδες ότι δεν θα γίνει πραγματικότητα. Αν δεν αποτραπεί, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες. Πολύ περισσότερο που θα πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι η έξοδος από την ευρωζώνη θα οδηγήσει (πιθανότατα) και σε έξοδο από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Αυτό δεν θα ήταν αναπόφευκτο.Το ένα δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη το άλλο (αν και από αυστηρά νομική άποψη η εθελούσια έξοδος από την ΕΕ θα ήταν δυνατή, ενώ από την ευρωζώνη, ως γνωστόν, δεν είναι). Και η υπόθεση των περισσότερων Ευρωπαίων είναι ότι, ενώ η Ελλάδα μπορεί να αποχωρήσει από το ευρώ, ωστόσο θα παραμείνει μέλος της Ένωσης.

Γιατί επομένως η απευκταία έξοδος από την ευρωζώνη θα οδηγούσε και σε έξοδο από την Ένωση; Επειδή σ’ αυτό οδηγούν οι θέσεις των υποστηρικτών της επιστροφής στη δραχμή. Ειδικότερα, οι υπέρμαχοι της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα δεν αποβλέπουν απλά και μόνο στην αποδέσμευση από το νομικό πλαίσιο της Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) και ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Δεν αποβλέπουν δηλαδή μόνο στην ανάκτηση της «νομισματικής κυριαρχίας» που η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλη χώρα της ευρωζώνης, έχει μεταβιβάσει στην ΕΚΤ. Αποβλέπουν σε κάτι πολύ περισσότερο: την αλλαγή σημαντικών οικονομικο-κοινωνικών παραμέτρων με ανατροπές / παρεμβάσεις / πολιτικές / μέτρα που με καμιά ερμηνεία, ευρεία ή στενή, θα είναι συμβιβάσιμα προς το κεκτημένο της Ένωσης.

Οι Συνθήκες ορίζουν σαφώς ότι η Ένωση εδράζεται «στην άκρως ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς» που περιλαμβάνει την εσωτερική αγορά για την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ατόμων. Οι ρυθμίσεις αυτές ρητώς επιτρέπουν πολιτικές και παρεμβάσεις σοσιαλδημοκρατικού περιεχομένου για πλήρη απασχόληση, κοινωνική πρόοδο, δικαιοσύνη κ.λπ. Αλλά η οικονομία της αγοράς αποτελεί τον

ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος. Διαβάζοντας τις θέσεις των υποστηρικτών της επιστροφής στη δραχμή είναι σαφές ότι αν (ο μοι γένοιτο) συμβεί αυτό, θα υιοθετηθούν πολιτικές που θα παραβιάζουν το κεκτημένο της Ένωσης σε όλους τους τομείς: από την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, κεφαλαίων, προσώπων, τον ανταγωνισμό (κρατικοποιήσεις, κ.λπ.), μέχρι το καθεστώς Σένγκεν, την ενέργεια, το περιβάλλον, ακόμη και την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) καθώς προτείνονται εναλλακτικές συμμαχίες με Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Λατινική Αμερική, κ.ά.

Ως εκ τούτου, αν η Ελλάδα βρεθεί εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα επιστρέψει στα (παλαιά) Βαλκάνια. Γι’ αυτό τα σενάρια θα πρέπει να παραμείνουν σενάρια…