Από τη εκδήλωση-συζήτηση του ΚΥΚΛΟΥ για το εκλογικό σύστημα και τη διευκόλυνση των εκτός της επικράτειας ψηφοφόρων προέκυψε ότι μάλλον δεν θα επικρατήσει, ως προς το δεύτερο, κάτι ουσιαστικό και αυτονόητο. Ο στόχος της εξασφάλισης των απαιτούμενων 200 ψήφων οδηγεί σε ένα πολύ ελάχιστο κοινό παρονομαστή, λόγω των μικροκομματικών υπολογισμών, ιδιαίτερα των κομμάτων της αντιπολίτευσης, με διαβαθμίσεις.
Κατά τη συζήτηση, πολλές οι παρατηρήσεις και τα ερωτήματα για τις απόψεις που ακούγονται, όπως ιδιαίτερα τα κατέγραψε ο Β.Βενιζέλος. Συγκεκριμένα,
α)η δημιουργία εκλογικών περιφερειών εκτός Ελλάδας προϋποθέτει, καταρχήν, συνταγματική αλλαγή. Και μετά θα ακολουθήσει απογραφή με βάση την οποία θα γίνουν χωριστοί εκλογικοί κατάλογοι (εδώ γίνονται με βάση τα δημοτολόγια), θα υπολογιστεί έτσι και ο αριθμός των χωριστών εδρών εξωτερικού και βέβαια θα υπάρξουν χωριστά ψηφοδέλτια. Τι θα γίνει όμως με αυτούς που είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους της εδώ περιφέρειας τους, αλλά θα βρίσκονται προσωρινά έξω λόγω δουλειών, σπουδών, brain drain κλπ. Πώς θα διευκολυνθεί η ψήφος τους; Μάλλον θα πρέπει να πάρουν όπως και τώρα το αεροπλάνο να έρθουν στην Ελλάδα. Ή να «μεταδημοτεύσουν» προσωρινά και να ψηφίσουν κάποιους άγνωστους υποψήφιους πχ στη Σουηδία, αντί για τους γνωστούς τους στην περιφέρεια τους. Πολυπλοκότητα και παραλογισμός, ενώ υπάρχει η λύση της ΕΠΙΣΤΟΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΥ για όλους όσοι την ημέρα των εκλογών θα βρίσκονται στο εξωτερικό. Σημειωτέο, η επιστολική ψήφος προβλέπεται από το Σύνταγμα του 2001, αλλά δεν έχει βγει μέχρι τώρα ο εφαρμοστικός νόμος.
β)έτσι κι αλλιώς μιλάμε (εδώ συμφωνούν όλοι) μόνο για όσους είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους. Και το πρόβλημα που τίθεται είναι με τους ελληνικής καταγωγής που δεν είναι Έλληνες πολίτες γιατί δεν έχουν πάρει υπηκοότητα. Πόσοι όμως θα το επιδιώξουν μόνο και μόνο για να ψηφίσουν; Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα πρέπει να υπάρξουν και κάποιοι περιοριστικοί κανόνες προκειμένου να χορηγηθεί υπηκοότητα σε όποιον υποβάλει αίτηση, όπως κάνουν και άλλες χώρες.
γ)το πιο εξωφρενικό από όλα (αποκλειστικότητα ΣΥΡΙΖΑ) είναι το να μην προσμετράται στο εκλογικό αποτέλεσμα των κομμάτων, η ψήφος όσων πάνε να ψηφίσουν σε τμήμα που θα στηθεί στο εξωτερικό. Ωμή παραβίαση της ισότητας των ψήφων ακόμη και για τον ίδιο ψηφοφόρο που αν ψηφίσει έξω δεν μετράει, ενώ αν ταξιδέψει και ψηφίσει εδώ, μετράει.
δ)όμως πού, πώς και πόσα τμήματα είναι δυνατόν να στηθούν σε όλο τον κόσμο; Αν έχουμε 350.000 μόνιμους κατοίκους εξωτερικού όπως είπε ο Υπ. Εσωτ. και πολλές άλλες χιλιάδες προσωρινούς που δεν έχουν την ιδιότητα του μόνιμου κατοίκου, θα χρειαστούν πάνω από 1000 εκλογικά τμήματα για να καλυφθούν στοιχειωδώς οι περιοχές. Δεν έχουμε όμως τόσα προξενεία. Πού αλλού θα μπορούσαν να στηθούν τμήματα, νόμιμα και με ασφάλεια; Ίσως απαιτηθούν ειδικές συμφωνίες με τις διάφορες χώρες εγκατάστασης.
Και όλα αυτά γιατί κάποιοι θέλουν χωριστές περιφέρειες που δεν θα έχουν βέβαια κανένα συνεκτικό χαρακτηριστικό και με τεράστιες δυσκολίες εφαρμογής. Και κάποιοι δεν θέλουν την επιστολική ψήφο, όταν πχ στη Γαλλία υπάρχουν ρυθμίσεις για ψήφο με αλληλογραφία ή ακόμη και ψήφος με εξουσιοδότηση κάποιου να ψηφίσει για σένα, αν λείπεις.
Τελικά με αυτά και μ/αυτά, το πιθανότερο θα έχουμε «πολύ κακό για το τίποτα». Βέβαια, κέρδος θα είναι για το πολιτικό σύστημα, το αν επικρατήσει κλίμα έστω και μερικής συναίνεσης, έστω και για ένα μικρό αποτέλεσμα, ως αρχή.