Επανεκκίνηση της ανάπτυξης;

Νίκος Διακουλάκης 04 Μαρ 2012

Αποτελεί σημαντικό γεγονός, η έμφαση που δόθηκε στην τελευταία ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής σε ένα νέο μίγμα οικονομικής πολιτικής με αυξημένο το ειδικό βάρος της ανάπτυξης.

Πρόκειται βέβαια για γενικές αναπτυξιακές κατευθύνσεις που χρειάζονται χρόνο για να κλείσει ο «ενάρετος κύκλος», ώστε να έχουμε απτά αναπτυξιακά αποτελέσματα.

Για παράδειγμα, η υλοποίηση της ιδέας του να χρησιμοποιηθεί προσωρινά μέρος των αναπορρόφητων κονδυλίων του ΕΣΠΑ, ως εγγύηση προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να δανειοδοτηθούν η επανεκκίνηση των 5 μεγάλων οδικών αξόνων και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χρειάζεται θεσμικές αλλαγές και εγκρίσεις από τα όργανα της ΕΕ που δεν θα ολοκληρωθούν πριν από το τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις.

Στο μεταξύ, θα πρέπει ως χώρα να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, σε αυτά που μας αναλογούν. Δεν μπορεί να κρυβόμαστε πίσω από διάφορα άλλοθι για το ΕΣΠΑ και να εμφανιζόμαστε ανήμποροι, ζητώντας τεχνικές βοήθειες, μετά από 3 Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και την επιτυχημένη οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ποιος περιμένουμε να μας λύσει τα θέματα των δημοπρατήσεων, των απαλλοτριώσεων, των αδειοδοτήσεων, των δικαστικών περιπλοκών, της αναβάθμισης και αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, των γραφειοκρατικών διαδικασιών κλπ.

Σήμερα, μετά τα 3 πρώτα χρόνια μηδενικής απορρόφησης του ΕΣΠΑ (2007-2009) και τα δύο 2 επόμενα (2010-2011) παρατεταμένης προπαρασκευής, μπήκαμε στον 6ο χρόνο με το 100% των πόρων του ΕΣΠΑ να έχει ήδη κατανεμηθεί σε φορείς και επώνυμα έργα.

Εξ αυτών, οι φορείς του δημοσίου τομέα και της αυτοδιοίκησης που χρηματοδοτούνται κατά 100% από δημόσιους πόρους δεν έχουν άλλο περιθώριο για καθυστερήσεις. Η παλιότερη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να δανειοδότηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έχει λύσει το πρόβλημα της έγκαιρης χρηματοδότησης.

Τα δε ενταγμένα έργα και οι επενδύσεις με ιδιωτική συμμετοχή που χρειάζονται επιπλέον και τραπεζιτική χρηματοδότηση σκοντάφτουν στη στενότητα του τραπεζιτικού συστήματος που αναμένεται να λυθεί μετά τις εξελίξεις στη δανειακή σύμβαση και το PSI.

Η ποιοτική βέβαια διάσταση της αξιοποίησης είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό. Έχοντας συσσωρευμένες καθυστερήσεις, επικρατεί τώρα η λογική της άρον-άρον απορρόφησης για να μη χαθούν οι πόροι. Στο πλαίσιο αυτό, «χάνονται» τα «δύσκολα» έργα με τα πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά αποτελέσματα που συνδέονται με διαρθρωτικές αλλαγές, σύγχρονες υποδομές και δίκτυα, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και καινοτόμο επιχειρηματικότητα.

Στην επόμενη περίοδο, πέρα από τα 3,5-4 δισεκ. ευρώ του ΕΣΠΑ που θα πέφτουν ετησίως στην αγορά μέχρι το 2015, μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη θα δοθεί με α)την εξόφληση των χρεών του δημοσίου προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις ύψους 6 δισεκ. ευρώ που συμφωνήθηκε να γίνει με τη δανειακή σύμβαση, β)τη ροή φτηνού χρήματος προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων όπως προαναφέρθηκε και βέβαια γ)την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα που θα αλλάξει το κλίμα και θα μειώσει το ρίσκο για την Ελλάδα (country risk) για τους επενδυτές και τις ξένες επιχειρήσεις.

Τo τελευταίο, συνδέεται φυσικά με την αποτελεσματική εφαρμογή της δανειακής σύμβασης και την πορεία των διαρθρωτικών αλλαγών.