Ο παραλογισμός. Η ανθρωπότητα συνολικά αντιμετωπίζει τη φονικότερη απειλή εδώ και εκατό χρόνια περίπου – την πανδημία του covid -19 με την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών, την αποσάθρωση των κοινωνιών, την κατάρρευση των οικονομιών, την εκτόξευση της ανεργίας, την αύξηση της φτώχειας, την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και πολλά άλλα . Διαπιστώθηκε έτσι με τον πλέον τραγικό τρόπο ότι η ασφάλεια των πολιτών (η ύπαρξή τους, η ζωή τους δηλαδή) δεν “χτυπήθηκε” κυρίως από τις παραδοσιακές απειλές που κατά κανόνα συζητάμε (εξωτερική επίθεση, κλπ.) αλλά από έναν ύπουλο εσωτερικό και διεθνικό ταυτόχρονα εχθρό- την πανδημία- για τον οποίο ούτε είχαμε προετοιμασθεί επαρκώς, αν και προβλέπαμε ότι κάποια στιγμή μπορεί να έλθει, αλλά ούτε επενδύσαμε επαρκώς σε έρευνα, κ.λπ. Κάτι που πιστωποιεί ότι δεν είχαμε και την πλήρως ορθολογική διάταξη προτεραιοτήτων και την περιεκτική έννοια της εθνικής ασφάλειας για την προστασία της ζωής των πολιτών αλλα και των κοινωνιών και οικονομίας..
Βέβαια για τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλαντ Τραμπ, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών αποτελούσε την κύρια προτεραιότητά του ειδικά για τις Ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ. Επέμενε ότι οι 30 χώρες μέλη τής Συμμαχίας θα έπρεπε να αυξήσουν στο 2% το ύψος των στρατιωτικών δαπανών επί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). Ως αποτέλεσμα και αυτής της πίεσης η ανθρωπότητα φαίνεται να έχει μπει σε μια κούρσα αύξησης των στρατιωτικών δαπανών. Η μια μετά την άλλη οι χώρες αυξάνουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους παρά την πανδημία και την οικονομική κρίση. Μόλις πριν λίγες μέρες το Ην. Βασίλειο (ΗΒ) ανακοίνωσε αύξηση των στρατιωτικών δαπανών κατά 16,5 δις στερλίνες για την επόμενη τετραετία. Οι αυξήσεις αυτές “δικαιολογούνται” κυρίως με τις απειλές που θέτουν για το παγκόσμιο σύστημα Κίνα και Ρωσία αλλά και ο πολλαπλασιασμός των περιφερειακών συγκρούσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΝΑΤΟ, από το 2015 και μετά καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση των συνολικών αμυντικών δαπανών (ενώ το 2014, 2013 είχε σημειωθεί κάποια υποχώρηση γύρω στο 1%). Η αύξηση φθάνει σήμερα (2020) σύμφωνα με εκτιμήσεις στο 4,3%. Έτσι οι συνολικές αμυντικές δαπάνες που έφθαναν τα 896 δις δολλάρια το 2015 εκτυνάχθηκαν στα 1.030 δις το 2020 και αντιστοιχούν στο 2,52% ΑΕΠ συνολικά για όλο το ΝΑΤΟ ( περιλεμβανομένων και των ΗΠΑ) αλλά και 1,57% για τις χώρες της Ευρώπης με Καναδά (NATO Europe Canada). Και στην εικόνα αυτή έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον η θέση της Εκκλαδας. Η Ελλάδα εμφανίζεται να κατέχει τη δεύτερη θέση μετά τις Ην. Πολιτείες σε αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) με 2,58% (ΗΠΑ 3,87%). Αν και η Ελλάδα δαπανά ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό δαπανών (12,1%) σε equipment (Τουρκία 36,9%). Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας φθάνουν το 1,9% του ΑΕΠ. Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα σε ύψος αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Άλλες μικρότερες χώρες δαπανούν γύρω στο 1 με 1,5% του ΑΕΠ. Οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα έφθασαν από 4,073 δις ευρώ το 2015 σε 4,398 δις το 2020. Το προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων αριθμεί 107,6 άτομα σήμερα (Τουρκία 437,2).
Ωστόσο από τις χώρες του ΝΑΤΟ ορισμένες αρνούνται να προχωρήσουν στην αύξηση των στρατιωτικών δαπανών τους παρά τις πιέσεις που ασκήθηκαν από τις ΗΠΑ (και που ελπίζεται ότι θα χαλαρώσουν με την προεδρία Μπάιντεν). Η Γερμανία, π.χ. προβάλλει μια δέσμη επιχειρημάτων που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως ότι η συμβολή μιας χώρας στη σταθερότητα, αποτροπή ή επίλυση συγκρούσεων είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων και όχι απλά και μόνο του ύψους των στρατιωτικών δαπανών. Παρεμφερή επιχειρήματα προβάλλει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ύψος π.χ. της ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας που διατίθεται από κάθε χώρα ή ομάδα χωρών είναι ένα κρίσιμο αλλά περισσότερο ευεργετικό μέγεθος. Συμβάλλει πολύ πιο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση – ακύρωση των γενεσιουργών αιτιών της αστάθειας, συγκρούσεων, κλπ. από οποιοδήποτε ύψος στρατιωτικών δαπανών. Και στο πεδίο αυτό η Ευρώπη έχει τις καλύτερες συγκριτικά επιδόσεις. Δαπανά το 0,46% ΑΕΠ σε αναπτυξιακή βοήθεια έναντι 0,12% των ΗΠΑ οι οποίες, από την άλλη μεριά, αφιερώνουν το υψηλό ποσοστό του 3,87% ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες (το κολοσσιαίο ποσό των 696 δις δολλαρίων – τέσσερεις φορές ο ελληνικός γενικός προϋπολογισμός περίπου).
Στην Ελλάδα όσο κατανοητή κι αν είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανων δεδομένων των δύσκολων συνθηκών( δεν γειτονεύουμε με Ολλανδία και Λουξεμβούργο) , δεν μπορεί πάντως και να γίνεται χωρίς καμιά σε βαθος σύζητηση.
Και πάντως για τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε κάποιο... εμβόλιο. Στρατηγική για την επίλυση των προβλημάτων χρειαζόμαστε...
Πηγή: www.tanea.gr