3 Πράγματα.

.

.
1. 1. Μία κοινή ματιά σε όσα συμβαίνουν. Ακόμα και όταν όλα υποχωρούν γύρω μας, όταν ο θυμός και ο φόβος υπαγορεύουν τις συμπεριφορές των ανθρώπων,  η δική μας ματιά παραμένει δημοκρατική και προοδευτική. Δεν υποκύπτουμε ούτε στο λαϊκισμό ούτε στις κραυγές των εύκολων εξηγήσεων. Ο κόσμος είναι πιο πολύπλοκος από ποτέ. Και αν θέλουμε να τον αλλάξουμε, πρέπει να πρώτα να τον κατανοήσουμε. Ακόμα και αν αυτό δίνει την δυνατότητα στους πολιτικούς μας αντιπάλους να μας κάνουν κριτική για αμηχανία ή αδυναμία.

.

.
1. 2. Μία κοινή αγωνία. Ότι μετά από 5 χρόνια κρίσης, έχει επιτευχθεί η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, έχουν διορθωθεί οι μεγάλες δημοσιονομικές και οικονομικές ανισορροπίες που έφεραν την χρεοκοπία, αλλά αυτό επιτεύχθηκε με ένα δραματικό κόστος, πολύ υψηλότερο από το προσδοκώμενο, πολύ μεγαλύτερο από κάθε άλλη χώρα. Και αυτό έγινε για λόγους πολλούς και σύνθετους, που αφορούν στον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, στις θεσμικές αδυναμίες της ΟΝΕ, στην απρονοησία της τρόικας και των ευρωπαϊων. Η κοινή μας αγωνία είναι ότι η κοινωνική και θεσμική κατάσταση της χώρας δεν είναι βιώσιμη (ανεργία, φτώχεια, ανισότητες). Δεν υπάρχει δημοκρατική παράταξη χωρίς ενδιαφέρον για όσους χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση.

.

.
1. Ένα κοινό πολιτικό σχέδιο. Όλοι παραδεχόμαστε κάτι πολύ θεμελιώδες. Ότι υπάρχει μία μεγάλη αντίφαση, μία τεράστια αναντιστοιχία αυτή τη στιγμή στο πολιτικό σύστημα. Η χώρα χρειάζεται μεγάλες αλλαγές για να πάει ένα βήμα μπροστά, αλλά το πολιτικό σύστημα πάει να ισορροπήσει σε ένα κακέκτυπο δικομματισμού που επιχειρεί να μας πάει ένα άλμα προς τα πίσω. Αριστερά και δεξιά είναι δυνάμεις συντηρητικές, όπου η μεν συντηρητική δεξιά βιάζεται να βγούμε από την κρίση για να αποκαταστήσει τις παλιές «καλές πρακτικές» και τα συστήματα αναπαραγωγής της εξουσίας, η δε αριστερά, χωρίς να κατανοεί ποια είναι η σύγχρονη πραγματικότητα φαντάζεται την εξουσία σαν ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους πολιτικούς της αντιπάλους και  με την Ευρώπη, το οποίο θα μας οδηγήσει με μαγικό τρόπο στις παλιές καλές ημέρες. Όταν η πολιτική μάχη γίνεται με βάση τα ένστικτα και τον λαϊκισμό και όχι τις ιδέες, πριμοδοτείται ακόμα περισσότερο το ναζιστικό εγκληματικό κομμάτι του πολιτικού συστήματος. Μέσα σ΄ αυτό το σκηνικό, παραδεχόμαστε ότι η χώρα δεν μπορεί να παραμείνει πολιτικά ασπόνδυλη, πολιτικά ατροφική.

.

.

Τι λάθη κάνουμε όσοι ενδιαφερόμαστε για την Παράταξη;

.

Πρόβλημα πρώτο.

.

Δεν πρέπει να συνεχίσουμε να ετεροπροσδιοριζόμαστε. Δεν ταιριάζει στο πολιτικό, ιστορικό και συμβολικό μέγεθος της δημοκρατικής παράταξης να λέμε ότι προσπαθούμε να εκπροσωπήσουμε τον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Η ανασυγκρότηση της Δημοκρατικής Παράταξης δεν υποτάσσεται στην συγκυρία, στην πολιτική επικαιρότητα. Δεν είναι σχέδιο μίας χρήσης για τις επόμενες ευρωεκλογές. Πολύ περισσότερο, δεν επιδιώκει να γίνει ένα μικρό και απολίτικο σχήμα που θα λειτουργεί ως αμορτισέρ του πολιτικού συστήματος δίνοντας απλά σταθερές κυβερνήσεις και βάζοντας κάποιες κόκκινες γραμμές. Εφόσον αναλαμβάνουμε την ευθύνη να απευθυνόμαστε δημόσια στους πολίτες με στόχο να τους πείσουμε ότι το πολιτικό σχέδιο που υπηρετούμε είναι η ανασυγκρότηση της Δημοκρατικής Παράταξης, πρέπει να ξέρουμε ότι ο λόγος μας δεν είναι συγκυριακός, είναι ιστορικός και απευθύνεται σε μία μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία που έχει σκορπίσει δεξιά και αριστερά. Αλλά προσέξτε, ακόμα και τώρα δεν χάνει την πολιτική της καταγωγή. Το ιδεολογικό της έρμα. Η παράταξη είναι εκεί, υπάρχει, ανεξάρτητα από τις συγκυριακές εκλογικές συμπεριφορές των ανθρώπων.

.

Πρόβλημα δεύτερο

.

Δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να αντιστρέψουμε τους όρους του παιχνιδιού. Τους όρους με τους οποίους διεξάγεται η δημόσια συζήτηση για την κεντροαριστερά. Δεν έχουμε ακόμα καταφέρει να την κάνουμε περισσότερο ιδεοκεντρική και λιγότερο προσωποκεντρική. Δεν έχουμε καταφέρει να ξεφύγουμε από μία ατέρμονη συζήτηση για ονόματα, ζυμώσεις και διαπραγματεύσεις  και να προτάξουμε πολιτικές θέσεις. Προτάσεις που θα στοιχήσουν τους ανθρώπους που μας ακούνε σε ένα μεγάλο πολιτικό σχέδιο που θα κάνει την ζωή αυτών που έχουν λιγότερες ευκαιρίες καλύτερη. Αυτό είναι η προοδευτική πολιτική.

.

Δυο λόγια για τους βασικούς άξονες της Παράταξης

.

.
1. 1. Η Δημοκρατική Παράταξη καταλαβαίνει τον κόσμο.

.

.

Πρέπει να γίνουμε εξωστρεφείς και να δώσουμε στον κόσμο την πραγματική εικόνα της Ελλάδας μέσα στον κόσμο. Και λέω συνειδητά μέσα στον κόσμο. Θέλω η ματιά μας να ανοίξει πιο πέρα από την Ευρώπη. Αν καταλάβουμε τι γίνεται γύρω μας, το αποτέλεσμα θα μας εκπλήξει. Η παγκόσμια οικονομία ξεκινά ένα νέο κύκλο ευημερίας. Και το σημείο αναφοράς αυτής της περιόδου μπορεί να είναι η ευρύτερη γειτονιά μας. Η ΝΑ Μεσόγειος, η Β. Αφρική με την σταδιακή πολιτική και κοινωνική της ανασυγκρότηση, η Μέση Ανατολή, οι νέες εξελίξεις στο Ιράν, οι εμπορικές συμφωνίες Ε.Ε – ΗΠΑ. Τι σημαίνουν όλα αυτά. Ότι μερικές νέες εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων τα επόμενα χρόνια θα διεκδικήσουν το δικό τους μερίδιο στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Θα ταξιδεύουν περισσότερο. Θα καταναλώνουν περισσότερο. Θα θέλουν περισσότερη ενέργεια. Θα ζητούν νέες καινοτόμες υπηρεσίες. Στις τεράστιες αλλαγές που θα συμβούν γύρω μας η Ελλάδα μπορεί να αποσπάσει πολύ μεγάλο μερίδιο από τον νέο πλούτο, με τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, την τεράστια γεωγραφική αξία των υποδομών της, τους σταθερούς δημοκρατικούς θεσμούς, το πιο ικανό ανθρώπινο δυναμικό σε όλη την περιοχή. Ίσως σας φανεί υπερβολικό, αλλά η Ελλάδα μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς του νέου ευρωπαϊκού κύκλου ανόδου.

.

.
1. 2. Η Δημοκρατική Παράταξη καταλαβαίνει την Ευρώπη.

.

.

Η Ευρώπη άλλαξε μέσα στην κρίση. Και είναι έτοιμη να υποδεχτεί το νέο ευρώ. Εννοώ μία νέα θεσμική πραγματικότητα διακυβέρνησης του κοινού νομίσματος. Η πρώτη δεκαετία του χαλαρού συντονισμού δίνει την θέση της σε μία νέα περίοδο αυστηρού συντονισμού, συγκεκριμένων προϋποθέσεων για τον τρόπο σχεδιασμού και άσκησης δημοσιονομικής και οικονομικής πολιτικής. Ακόμα και η διαρθρωτική πολιτική, η ροή των κοινοτικών πόρων θα βασίζεται στην εκπλήρωση συγκεκριμένων στόχων. Σ΄ αυτή την νέα πραγματικότητα, εμείς μιλάμε ακόμα με όρους μνημονίου ή αντιμνημονίου; Δύο πράγματα χρειαζόμαστε. Αφενός, να προσαρμόσουμε όλο το πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς μας στη λογική μίας οικονομικής διαχείρισης που δεν θα φορτώνει χρέη στο μέλλον και θα στηρίζει την ευημερία στην παραγωγή πλούτου. Δεύτερον, στο να προσπαθήσουμε ως παράταξη να αλλάξουμε τους συσχετισμούς ισχύος στην Ευρώπη. Να πούμε ότι θέλουμε το νέο ευρώ, αλλά θέλουμε και ένα ευρωπαϊκό reset (χρέος, εγγυήσεις, κοινωνική Ευρώπη, δημοσιονομικές μεταβιβάσεις…)

.

.
1. 3. Η Δημοκρατική Παράταξη είναι δύναμη κοινωνικής μεταρρύθμισης και όχι μεταρρυθμιστικής ισοπέδωσης.

.

.

Δεν μας ενδιαφέρουν οι σωτήρες στην πολιτική. Πρέπει να σας πω ότι ούτε και τους χρειαζόμαστε. Καλούς θεσμούς θέλουμε. Θεσμοί που δεν θα προκύψουν από πεφωτισμένες ελίτ μεταρρυθμιστών αλλά από μία νέα μεταρρυθμιστική κοινωνική πλειοψηφία. Οι καλοί θεσμοί δεν επιβάλλονται από κανέναν. Και όταν επιβάλλονται δεν λειτουργούν. Οι καλοί θεσμοί χτίζονται από όλους και υπερασπίζονται από όλους. Επειδή μιλάμε για κράτος και πολιτικό σύστημα χρειαζόμαστε νέους καινοτόμους θεσμούς, σαν τα ΚΕΠ και την Διαύγεια. Το δημόσιο δεν αλλάζει με ισοπέδωση. Αλλά με συμμάχους τους αφοσιωμένους λειτουργούς του και μία κοινωνία που θα μπορεί να αξιολογεί το τελικό αποτέλεσμα, να συμμετέχει στην διαμόρφωση των αλλαγών στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, στο νοσοκομείο, στις αποκεντρωμένες υπηρεσίες.  Και βέβαια, χρειαζόμαστε πολιτικούς θεσμούς που θα ανακατανέμουν την ισχύ από τα συμφέρονται στο πολιτικό σύστημα, από την εκτελεστική εξουσία στην νομοθετική εξουσία, από τις τυραννικές μειοψηφίες στο κοινωνικό σύνολο.

.

.
1. 4. Η Δημοκρατική Παράταξη αγωνίζεται για αλλαγές προς όφελος αυτών που έχουν λιγότερες ευκαιρίες.

.

.

Υπάρχουν 2 νέα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν. Είναι πολύ σκληρά και πρέπει να προκαλούν ντροπή σε κάθε προοδευτικό πολίτη.

.

Α) Ζούμε άραγε το τέλος της εργασίας; Η εργασία για πρώτη φορά δεν υπάρχει. Όταν υπάρχει δεν είναι διαβατήριο για έξοδο από την φτώχεια. Τα συστήματα αμοιβών και εξέλιξης δεν επιβραβεύουν αυτούς που δουλεύουν περισσότερο. Ακόμα χειρότερα η ευελιξία στην αγορά εργασίας δεν έχει θεσμικά αντίβαρα προστασίας με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι να εργάζονται με περιορισμένα ή χωρίς δικαιώματα.

.

Β) Υπάρχουν οικογένειες που δεν μπορούν να στηρίξουν τα παιδιά τους. Παιδιά παρατούν τις σπουδές ή το σχολείο. Δημιουργούνται συνθήκες για μόνιμα χάσματα ανισότητας. Το όνειρο της κοινωνικής κινητικότητας θα παραμείνει άπιαστο για πολλούς. Δεν υπάρχει Δημοκρατική Παράταξη χωρίς σαφή σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά της μεσαίας τάξης για την υπηρέτηση ενός σχεδίου κοινωνικής κινητικότητας για όλους.

.

Τι πρέπει να κάνουμε;

.

–          Να σταματήσουμε να θεωρούμε την κοινωνική πολιτική ως περίσσευμα που δίνεται υπό την μορφή εκλογικού φιλοδωρήματος (πρωτογενές πλεόνασμα σε ποιους και γιατί, ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα).

.

–          Να αλλάξουμε το κοινωνικό κράτος με πρόταγμα την ισότητα και συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτέλεσματα. Να αποκηρύξουμε το κακό παρελθόν μας και να πούμε με τόλμη μερικά πράγματα (κανένας πρόωρα στην σύνταξη, αλλά με ίσα δικαιώματα όλοι να έχουν μία γενναιόδωρη στήριξη στα πιο κρίσιμα στάδια της ζωής τους – πρώτη κατοικία, πρώτη δουλειά, νέες μητέρες, απολυμένοι)

.

–          Να στηρίξουμε την εργασία. Να δώσουμε έξτρα κίνητρα στην επιχειρηματικότητα που επανεπενδύει κέρδη στους εργαζομένους.

.

–          Να ενθαρρύνουμε νέες συλλογικότητες για την προστασία των δικαιωμάτων της νέας γενιάς της επισφάλειας (πρεκαριάτο).

.

.
1. Η Δημοκρατική Παράταξη ανακαλύπτει και την δίκαιη παραγωγή πλούτου.

.

.

–          Δίκαιη παραγωγή πλούτου σημαίνει ριζοσπαστικές ανακατανομές ισχύος από την αεριτζήδικη επιχειρηματικότητα στην πραγματική παραγωγή, από τους παραδοσιακούς πελάτες των προγραμμάτων ΕΣΠΑ στους νέους καινοτόμους επιχειρηματίες, από ένα κλειστό τραπεζικό σύστημα σε ένα ανοιχτό σύστημα με νέες μορφές χρηματοδότησης με περισσότερο έλεγχο, διαφάνεια, στήριξη των μικρομεσαίων και ικανών επιχειρηματιών, με κίνητρα και εμπιστοσύνη σε όσους εξάγουν. Και επιτέλους ένα φορολογικό σύστημα που θα ευνοεί περισσότερο αυτούς που παράγουν, που επενδύουν τα κέρδη σε νέες τεχνολογίες, σε νέες επενδύσεις, στους εργαζομένους.

.

Αυτές είναι μερικές πολιτικές προϋποθέσεις για να μπορέσει αυτή η παράταξη να ανασυγκροτηθεί.  Δεν είναι εύκολο. Αλλά δεν είναι και ακατόρθωτο. Εξαρτάται από το πόσο εύκολα ή δύσκολα θα απαλλαγούμε από τα συμπτώματα μίας πολιτικής που έχει βολευτεί να αφήνει τις ιδέες στο περιθώριο.