Η κατάληξη της τελευταίας διαπραγμάτευσης με την τρόικα -παρά τα πολλά «σκαμπανεβάσματα» που είχε κατά τη διάρκειά της και πέραν της συνέχισης της κρίσιμης δανειακής χρηματοδότησης- είχε συνολικά ορισμένα νέα ποιοτικά γνωρίσματα, σε αντίθετη κατεύθυνση από τις προηγούμενες συμφωνίες.
Συνοπτικά, μειώνεται το ΕΕΤΗΔΕ («χαράτσι») κατά 15% και η κυβέρνηση δεσμεύεται για έναν πιο δίκαιο ενιαίο φόρο ακίνητης περιουσίας για το 2014. Μπορεί το 2013 να «στενάξουμε» από τη «συσσώρευση» των φορολογικών υποχρεώσεων για τα ακίνητα, συνοδεύεται όμως από μια «ελάφρυνση» και μια «δέσμευση».
Στο Δημόσιο απεφεύχθησαν οι μαζικές οριζόντιες απολύσεις. Εισάγεται ένας σοβαρός μεταρρυθμιστικός εξορθολογισμός, όπου οι 15.000 απολύσεις συνδέονται με αντίστοιχες νέες προσλήψεις, πράγμα που συνιστά μια «ποιοτική προσέγγιση» και αποδοχή ότι το πρόβλημα πλέον του Δημοσίου δεν είναι ούτε ποσοτικό (μέγεθος) ούτε δημοσιονομικό. Οι οφειλές προς το Δημόσιο «δοσοποιούνται». Για τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια υιοθετούνται ευνοϊκότερες ρυθμίσεις. Δυστυχώς, οι παρεμβάσεις αυτές δεν είναι τόσο «τολμηρές» όσο θα έπρεπε και θα αντιστοιχούσε στα προβλήματα. Είναι αναπόφευκτο κάποια στιγμή να υιοθετηθούν, υπό προϋποθέσεις, «μερικές διαγραφές» οφειλών και δανείων και γενικά τολμηρότερες λύσεις.
Τέλος, είναι εξαιρετικά θετικό ότι και οι τροϊκανοί δηλώνουν πια πως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για μειώσεις μισθών, συντάξεων και για επιβολή νέων φόρων.
Ολα αυτά μαζί, παρ? ότι δεν συνιστούν μια εντυπωσιακή «τομή» ή «στροφή», εμπεριέχουν όμως μια «νέα στάση» των δανειστών, σαφώς καλύτερη (χαλαρότερη) απέναντι στο ελληνικό πρόβλημα, σε συνάρτηση βέβαια με τη δημοσιονομική πρόοδο που έχει συντελεστεί.
Τελικά, έγινε ένα «βήμα» προς τη σταθεροποίηση, σε ένα όμως «περιβάλλον» εξαιρετικά ασταθές, καθώς η χώρα βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα» μιας έντονης «υφεσιακής περιδίνησης», με «κλειστές» στην ουσία ακόμα τράπεζες και με έλλειψη ρευστότητας.
Οι επόμενοι μήνες είναι εξαιρετικά κρίσιμοι, καθώς θα εξαρτηθούν πολλά από την επιτυχή ή όχι ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τις αποκρατικοποιήσεις, την έναρξη των έργων στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους και την κινητοποίηση ευρωπαϊκών αναπτυξιακών πόρων.
Αν δεν βρούμε από τη μια τρόπους «χαλάρωσης» της ύφεσης και αναπτυξιακά αντίβαρα με τη βοήθεια των εταίρων μας και από την άλλη ένα πλαίσιο σοβαρής και αποτελεσματικής κοινωνικής προστασίας (φτώχεια, ανεργία, αποφυγή κατάρρευσης ασφαλιστικών ταμείων), το «βήμα» σταθεροποίησης που έγινε στην τελευταία συμφωνία με την τρόικα θα μετατραπεί σύντομα σε «μετέωρο»…
Τίποτα δεν έχει «κλείσει» οριστικά. Η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια «διαδικασία μετάβασης» ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης, με πολλά αδιευκρίνιστα και προβληματικά στοιχεία: άλλα που έχουν μεγαλύτερη σχέση με τις δικές μας εσωτερικές πρωτοβουλίες και δράσεις και άλλα που συνδέονται με τους προσανατολισμούς (που συνεχώς εξελίσσονται και τροποποιούνται) των εταίρων μας. Προς το παρόν, το «ποτήρι» είναι όπως θέλει να το βλέπει κανείς, ή «μισογεμάτο» ή «μισοάδειο». Ο χρόνος όμως για μια τέτοια κατάσταση δεν είναι απεριόριστος.