Μετά το καλοκαίρι, με τον ΕΝΦΙΑ ορόσημο και μέχρι τώρα, είναι εμφανής η απώλεια της πρωτοβουλίας των πολιτικών κινήσεων από πλευράς κυβέρνησης. Το ένα λάθος διαδέχετο το άλλο. Από τον χειρισμό του ΕΝΦΙΑ (που η κυβέρνηση δυσκολεύτηκε να περάσει και τις μικρές… διορθώσεις του) μέχρι την «αμηχανία» της συνάντησης στο Παρίσι, που είχε «επενδυθεί» με ανύπαρκτες προσδοκίες.
Και από τη Θεσσαλονίκη της υπόσχεσης «φοροελαφρύνσεων» μέχρι την ταραχή των «κόκκινων γραμμών» και της αλλαγής του εκλογικού νόμου (δηλαδή του μπόνους των 50 εδρών), που στη συγκεκριμένη συγκυρία προσδίδει έλλειψη πολιτικής αυτοπεποίθησης. Ετσι διαμορφώθηκε ένα πλαίσιο με εμφανή στοιχεία πολιτικής αστάθειας και με μια κυβέρνηση που δείχνει να έχει μειωμένες αντοχές και έντονα σημάδια «κόπωσης».
Πού οφείλεται αυτό; Μετά από περίπου πέντε χρόνια, οι «μνημονιακές» πολιτικές έχουν φτάσει στα όριά τους. Ο,τι ήταν να δώσουν από πλευράς «δημοσιονομικής προσαρ-μογής» το έδωσαν, χωρίς όμως να λύσουν το βασικό πρόβλημα της διευθέτησης του χρέους. Ενώ από την άλλη δημιούργησαν «οικονομική ασφυξία», απορρύθμιση νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης του «κοινωνικού κράτους» και τεράστια ανεργία, που απειλεί να «τινάξει στον αέρα» το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Με δυο λόγια «πιάσαμε πάτο»… Η οριακή βελτίωση κάποιων δεικτών της οικονομίας είναι εξαιρετικά ισχνή και χωρίς ισχυρή ακόμα βάση σταθεροποίησης.
Αυτά τα γνωρίζουν όλοι. Και η κυβέρνηση. Και ξέρουν επίσης ότι αυτό το «πλαίσιο» πρέπει να αλλάξει, γιατί εκτός των άλλων «δεν βγαίνει» και δεν οδηγεί πουθενά… Είναι σαφές ότι ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος έχουν στο μυαλό τους ένα σχέδιο «χαλάρωσης» των πολιτικών λιτότητας με στοχευμένες πολιτικές, σε συνδυασμό με μια νέα διευθέτηση του χρέους. Στην ουσία με τη λήξη του μνημονίου στο τέλος του 2014 επιδιώκουν μια συνολική επανατοποθέτηση του ελληνικού προβλήματος σε νέες βάσεις.
Μόνο που το «σχέδιο» αυτό -που δεν γνωρίζουμε όλες τις πλευρές του-, παρότι συζητείται σ? ένα επίπεδο με εξειδικευμένα στελέχη των δανειστών μας, δεν έχει γίνει αποδεκτό και δεν έχει συμφωνηθεί με τους εταίρους μας. Πρώτον, υπάρχουν διαφωνίες στις προσεγγίσεις. Και δεύτερον, οι Ευρωπαίοι δεν είναι έτοιμοι ακόμα για συγκεκριμένες και δη «συνολικές λύσεις», έστω κι αν επείγεται η ελληνική κυβέρνηση. Ενα από τα «κλειδιά», λ.χ., είναι και τα αποτελέσματα των «stress tests» για τις τράπεζες, που αναμένονται τον Νοέμβριο…
Στη διαπραγμάτευση ακόμα και με την τρόικα, για να γίνουν δεκτές οι «αλλαγές» που ζητά η κυβέρνηση στην αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου, είναι αναγκαία κάποια συμφωνία σε πολύ υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Η έλλειψή της ήταν και είναι πολλαπλά εμφανής και στο Παρίσι και στη Θεσσαλονίκη και σε αυτά που λέει και κάνει η κυβέρνηση…
Αυτό το «κενό» θα προσπαθήσει προφανώς να καλύψει ο κ. Σαμαράς στο γεύμα εργασίας με την κ. Μέρκελ, την Τρίτη στο Βερολίνο. Με «όπλα» το πρωτογενές πλεόνασμα, τα θετικά στοιχεία της οικονομίας και τον «πολιτικό κίνδυνο» θα επιδιώξει μια άμεση πρακτική στήριξη στο επίπεδο των διαπραγματεύσεων με την τρόικα και μια δεσμευτική διερεύνηση προθέσεων για το ελληνικό χρέος, παρουσιάζοντας το «σχέδιό του».
Είναι προφανής η σημασία της έκτακτης αυτής συνάντησης, καθώς η κυβέρνηση είναι «στριμωγμένη», ενώ στην Ευρώπη έχει ανοίξει «ντε φάκτο» μια συζήτηση για μια υπό όρους «χαλάρωση» των αυστηρών δημοσιονομικών πολιτικών. Η έκβασή της θα φανεί γρήγορα. Και θα επηρεάσει σημαντικά τις πολιτικές εξελίξεις και τους αντίστοιχους σχεδιασμούς, που βρίσκονται «εν αναμονή»…