Σε μια συνάντηση με Ευρωπαίο επίτροπο στις Βρυξέλλες, στα χρόνια της Δημαρικής αυταπάτης και της συμμετοχής της στην τρικομματική συγκυβέρνηση, ο Φώτης Κουβέλης εξηγούσε ότι χρειάζεται ένας νέος εκλογικός νόμος στην Ελλάδα που, εκτός των άλλων, να διασφαλίζει και την προστασία του συστήματος από τη διπλοψηφία. Προβληματισμένος ο Ευρωπαίος Επίτροπος εξέφρασε την απορία του «γιατί να θέλει κάποιος να ψηφίσει και δεύτερη φορά;».
Το ερώτημα αυτό – ενδεικτικό μιας άλλης, υγειούς νοοτροπίας – έρχεται συνεχώς στο μυαλό μου στις μέρες μας με αφορμή τη συζήτηση-αντιπαράθεση που αφορά την εξ αποστάσεως ηλεκτρονική ψηφοφορία για την ανάδειξη της ηγεσίας του υπό συγκρότηση νέου προοδευτικού γορέα. Το βασικό επιχείρημα της πλευράς που προβάλλει βέτο σε μια τέτοια δυνατότητα είναι ότι η ταυτοπροσωπία μόνο δια της φυσικής παρουσίας εξασφαλίζεται.
Το κύριο ζήτημα λοιπόν για κάποιον/α/ους από τους υποψηφίους δεν είναι η παροχή της μέγιστης δυνατότητας στους εντός και εκτός Ελλάδας πολίτες που αυτοτοποθετούνται στο χώρο του προοδευτικού Κέντρου, να συμμετάσχουν στις διαδικασίες συγκρότησης του νέου φορέα όσο το να μην μπορέσουν κάποιοι να παραβιάσουν δήθεν το αδιάβλητο της ψηφοφορίας. Οι επιφυλάξεις αυτές δεν είναι παρά ένα έωλο πρόσχημα.
Πόσοι δημοκρατικοί πολίτες θα εκπονήσουν – και θα μπορέσουν να υλοποιήσουν παραβιάζοντας το σύστημα – σχέδια εξ αποστάσεως διπλοψηφίας, πόσοι θα χρησιμοποιήσουν την προεγγραφή κάποιων άλλων για να ψηφίσουν οι ίδιοι και πόσοι πολίτες από άλλους πολιτικούς χώρους θα προσέλθουν στις κάλπες του νέου προοδευτικού φορέα για να επιβάλλουν τον εκλεκτό τους; Τι ποσοστό των δεκάδων χιλιάδων που θα συμμετάσχουν μέσω της εξ αποστάσεως ψηφοφορίας θα εκπροσωπήσουν όλοι αυτοί και ποιός να είναι άραγε ο εκλεκτός του ΣΥΡΙΖΑ ή της ΝΔ; Ή μήπως δεν μπορεί να γίνει εκλογική νοθεία και στην περίπτωση της αυτοπρόσωπης προσέλευσης στην κάλπη, όπως έχει αποδειχθεί επανειλημμένως στο παρελθόν;
Ο ουσιαστικός λόγος της άρνησης της αποδοχής της εξ αποστάσεως ψηφοφορίας είναι ότι κάποιοι προκρίνουν τον έλεγχο του αποτελέσματός της ψηφοφορίας από την μαζική συμμετοχή σε αυτήν. Κι αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τη συγκρότηση και την πορεία του νέου φορέα. Πως θα πορευτούν μαζί δυνάμεις που δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη; Τι έννοια θα έχει αύριο ένας ενιαίος πολυτασικός φορέας, όταν, αντί διαλόγου και συνθέσεων, θα επιδιώκεται η πάση θυσία επιβολή μιας πλειοψηφίας με κάθε τίμημα; Στόχος μας είναι η ενότητα του χώρου ή η προαναγγελία της επόμενης διάσπασής του;
Η πολιτική εμπειρία δεν αφήνει κανένα απολύτως περιθώριο αμφιβολίας. Αν ο νέος φορέας δεν δείξει εμπιστοσύνη στους πολίτες, δεν θα κερδίσει ποτέ και τη δική τους εμπιστοσύνη. Μπορεί κάποια κομματικά στελέχη να διατηρήσουν τα αξιώματα και τις έδρες που έχουν ή που τους έλειψαν. Ο προοδευτικός-μεταρρυθμιστικός χώρος όμως θα καταδικαστεί σε μια ακόμη, τελεσίδικη ίσως, αποτυχία.