Πλησιάζουν οι μέρες που θα γιορτάσουμε για άλλη μια φορά την επέτειο του Πολυτεχνείου με ύμνους στη δημοκρατία και στην ελευθερία όπως του αρμόζει. Μια λοιπόν και το ΕΜΠ θα έρθει στο προσκήνιο ας ρίξουμε μια ματιά στη σημερινή του κατάσταση. Όχι στο επίπεδο των σπουδών, αλλά στο επίπεδο των θεσμών (αν και το δεύτερο επηρεάζει το πρώτο). Η διαδικασία των εκλογών για συμβούλια διοίκησης στο ΕΜΠ έχει «παγώσει». Μετά την επικήρυξη (γέμισαν οι σχολές με αφίσες «Wanted» σαν αυτές που βλέπουμε στα γουέστερν) όσων έβαλαν υποψηφιότητα για τις εκλογές του Συμβουλίου διοίκησης, προχθές έθεσε ο Πρύτανης την παραίτησή του στη διάθεση του Υπουργού γιατί δεν μπορούσε να επιτελέσει τα καθήκοντά του. Όμηρος «συλλογικοτήτων» δεν κατάφερε να ανακηρύξει και τυπικά τους υποψήφιους για τις εκλογές στο πρυτανικό συμβούλιο με αποτέλεσμα οι εκλογές που ήταν να γίνουν χτες να ματαιωθούν. Τελικά η παραίτηση δεν έγινε δεκτή, το αδιέξοδο όμως συνεχίζεται.
Οι «συλλογικότητες» που δεν θέλουν να γίνουν οι εκλογές είναι φοιτητές, μέλη ΔΕΠ και εργαζόμενοι στο ΕΜΠ γιατί έτσι θα «εφαρμοστεί ο νόμος» (πρόκειται για το νέο νόμο πλαίσιο 4076/2012 που ξεκίνησε ως «νόμος Διαμαντοπούλου» 4009/2011 κι έχει περάσει από 40 κύματα). Ο νόμος ο οποίος σε άλλες πτυχές, πιο ανώδυνες, εφαρμόζεται. Το να μην θες τις εκλογές είναι δικαίωμά σου. Το να μην βάζεις υποψηφιότητα ή να απέχεις, γιατί θεωρείς ότι έτσι εφαρμόζεται ένας κακός νόμος, είναι επίσης απόλυτα σεβαστό δικαίωμά σου. Ποιος σου δίνει όμως το δικαίωμα να υπερασπίζεσαι το «δημοκρατικό πανεπιστήμιο» τραμπουκίζοντας και να εμποδίζεις με το έτσι θέλω την εκλογική διαδικασία; Μήπως τα ψηφίσματα των 100 διδασκόντων σε σύνολο 562; Ποιος σου δίνει το δικαίωμα να στιγματίζεις ως «ανεπιθύμητους» όσους τόλμησαν να κάνουν το έγκλημα να βάλουν υποψηφιότητα στα συμβούλια διοίκησης; Και το τελειωτικό κτύπημα είναι το επιχείρημα ότι η ηλεκτρονική ψηφοφορία είναι «δημοκρατική εκτροπή». Από ποιους ακούγεται; Από τους ανθρώπους που δεν αφήνουν να στηθούν οι κάλπες, κάτι το οποίο μόνο σε Ιονέσκο μπορεί να παραπέμψει.
Ο παλιός νόμος πλαίσιο 1268 του 1982 είναι φανερό ότι μετά 30 χρόνια ήθελε προσαρμογές στις σύγχρονες συνθήκες. Δεν εξετάζω αν ο νέος νόμος πλαίσιο είναι καλός ή κακός, πιστεύω όμως ότι δίνει περισσότερη αυτοτέλεια, αλλά κι ευθύνες στα Πανεπιστήμια. Πιστεύω επίσης ότι τα νομοθετικά πλαίσια καθορίζουν τις αδρές γραμμές και από κει και πέρα η σωστή και αποτελεσματική εφαρμογή τους είναι θέμα προσώπων. Κι έχω εμπιστοσύνη στα πρόσωπα του ΕΜΠ ότι μπορούν να οδηγήσουν το Πολυτεχνείο στις παλιές του δόξες. Ακόμα όμως και το αντίθετο να θεωρεί κάποιος, δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση αυτή η αντίδραση. Το Δημοκρατικό Πανεπιστήμιο έχει πολλά περισσότερα να χάσει από τέτοιες συμπεριφορές παρά από τον νόμο. Όσοι ενθαρρύνουν τέτοιες συμπεριφορές (κόμματα, ακόμα και αποφάσεις σχολών!) φοβάμαι ότι θα τις βρουν μπροστά τους. Στο τέλος θα τους φάει το τέρας που έφτιαξαν. Η κλιμακούμενη πρακτική, στην αρχή συστάσεις, μετά απειλές και στο τέλος τραμπουκισμοί δεν αρμόζει στο ΕΜΠ, στους φοιτητές και στους δασκάλους του.
Υπάρχει μια μεγάλη πλειοψηφία φοιτητών και μελών ΔΕΠ που «δεν τους απασχολεί» η σοβαρή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Στις φοιτητικές συνελεύσεις μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις η συμμετοχή αγγίζει το 40%-50%. Στις συνελεύσεις των μελών ΔΕΠ παρευρίσκονται συνήθως 50 άτομα και στην καλύτερη περίπτωση 100-120 άτομα σε σύνολο 562. Οι υπόλοιποι δεν θέλουν να ασχοληθούν εξαιτίας του κλίματος που επικρατεί («όποιος δεν συμφωνεί μαζί μου είναι δοτός της κυβέρνησης, του κεφαλαίου, της αντίδρασης κι άρα εχθρός μου») ή δεν θεωρούν ότι είναι αυτή η δουλειά τους για να αφιερώνουν χρόνο από το επιστημονικό τους έργο. Αυτή λοιπόν η αποχή και αδιαφορία όμως έχει δημιουργήσει τις «φεουδαρχικές» συμπεριφορές από ορισμένους, ωσάν το ΕΜΠ να είναι ένα τσιφλίκι.
Με κάποια από τα μέλη ΔΕΠ που αντιδρούν στο νόμο είμαι προσωπικός φίλος, έχουμε συνεργαστεί και συνεργαζόμαστε. Πρόκειται για καλούς και εργατικούς επιστήμονες και δασκάλους. Έχουν προσπαθήσει να με πείσουν για την καταστροφή που θα φέρει ο νέος νόμος στηριζόμενοι κυρίως στα ιδεολογικά τους αντανακλαστικά κι εγώ έχω προσπαθήσει να τους πείσω ότι δεν είναι έτσι, αλλά εξαρτάται από μας. Διαφωνούμε, αλλά πιστεύω σεβόμαστε τις απόψεις του άλλου. Δεν πιστεύω ότι αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι έχουν καμία σχέση ή συμφωνούν με αυτές τις πρακτικές του τραμπουκισμού, άσχετα αν τις αποδέχονται γιατί βραχυπρόθεσμα αποφέρουν. Όμως ο σκοπός δεν πρέπει να αγιάζει τα μέσα. Μια καταδίκη από μέρους τους θα τους ύψωνε ακόμα περισσότερο στην υπόληψή μου. Ο κοινός εχθρός δεν είναι τόσο ο νόμος, αλλά ο εθισμός σε τέτοιες συμπεριφορές απέναντι σε όποιον δεν συμφωνεί μαζί μας. Και μάλιστα σε ένα χώρο διαλόγου κι ελεύθερης ανταλλαγής απόψεων όπως θέλει να θεωρείται το Πανεπιστήμιο.
Παραφράζοντας λίγο τον Niemoller, ισχύει ότι πριν μερικές μέρες κάποιοι «συνέστησαν» στα μέλη της εφορευτικής επιτροπής να παραιτηθούν κι εγώ δεν μίλησα, γιατί δεν ήμουν μέλος της εφορευτικής επιτροπής. Προχθές τρομοκράτησαν τους υποψήφιους για το συμβούλιο κι εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν υποψήφιος. Χθες απείλησαν τον Πρύτανη κι εγώ δεν μίλησα, γιατί δεν ήμουν Πρύτανης. Αύριο που θα έρθουν σε μένα γιατί δεν συμφωνώ με τις απόψεις και πρακτικές τους, δεν θα υπάρχει κανένας να μιλήσει. Δεν θέλω να παραλληλίσω τις ενέργειες αυτές, με τις πρακτικές της χρυσής αυγής, αλλά δεν μπορώ να μην βλέπω ένα γκρίζο σούρουπο που πάει να απλωθεί πάνω από το πρώτο τεχνολογικό ίδρυμα της χώρας.