Η σχέση του νέου με το παλιό, του καινούργιου με το δοκιμασμένο, του άγνωστου με το οικείο είναι κυρίαρχο στοιχείο στην πολιτική διαδικασία. Ισως είναι το σημαντικότερο αν και συχνά δεν διεξάγεται με αυτούς τους όρους. Η ανανέωση πάντα έχει κάτι το ελκυστικό, αλλά δεν οδηγεί μόνη της πάντα στα υπεσχημένα θετικά αποτελέσματα. Η εμπειρία και η γνώση του πολιτικού παιχνιδιού συχνά κερδίζει το παιχνίδι, αλλά πάλι δεν ωφελεί πάντα την κοινωνία. Η μείξη των δύο στις σωστές αναλογίες είναι η «ευτυχία» της Δημοκρατίας, αλλά και αυτή δεν είναι πάντα στα «καλύτερά της».

Η σύγκρουση του νέου με το παλιό είναι περισσότερο φανερή σε στιγμές πολιτικών κρίσεων και ιδιαίτερα σημαντική όταν αυτή οφείλεται σε οικονομική και κοινωνική κρίση. Η πολιτική κρίση είναι αποτέλεσμα της γενικευμένης δυσπιστίας και δυσαρέσκειας που συνοδεύουν την οικονομική κρίση και όταν καταλήγει σε κοινωνική κρίση γίνεται και κρίση θεσμών. Σε αυτήν την εικόνα γενικευμένης κατάρρευσης βρίσκεται σήμερα η χώρα μας.

Οταν το ανθρώπινο σύστημα νοσήσει, συχνά έχει δυνατότητα αυτοάμυνας. Ακόμη συχνότερα, όμως, χρειάζεται βοήθεια η οποία εκτείνεται από απλές παρεμβάσεις σε ριζική αλλαγή βασικών στοιχείων του συστήματος. Αυτό συμβαίνει με τα αυτοάνοσα νοσήματα, όταν, δηλαδή, το σώμα στρέφεται εναντίον του εαυτού του. Εδώ η εξωτερική παρέμβαση στοχεύει στην επαναφορά της ισορροπίας του συστήματος.

Η μόνη αποδεκτή οδός εξόδου από την οικονομική και κοινωνική κρίση είναι πολιτική. Το πολιτικό σύστημα ως φορέας οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης πρέπει να διαγνώσει την αρρώστια που οδήγησε στην κατάρρευση και να οργανώσει τη θεραπεία του. Οπως και στους ζώντες οργανισμούς όμως, αυτό είναι αδύνατο όταν το ίδιο το πολιτικό σύστημα έχει προκαλέσει την κατάρρευσή του. Και εδώ γεννιέται το ερώτημα της θεραπείας. Η επαναφορά της ισορροπίας με αλλαγή του συστήματος δεν μπορεί να γίνει από τα στοιχεία που προκάλεσαν την κατάρρευση. Το παλιό πρέπει να υποχωρήσει όχι μόνο γιατί δεν εμπνέει εμπιστοσύνη, αλλά και επειδή δεν έχει την απαιτούμενη ενέργεια για άμυνα. Το μόνο που το ενδιαφέρει, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι η αυτοάμυνα, δηλαδή η ολοκλήρωση της καταστροφής του Οργανισμού.

Η θεραπεία θα έρθει από το νέο, το καινούργιο, την ορμή και τη δημιουργική φαντασία της νέας γενιάς εδώ και εκτός συνόρων. Ισως το μόνο που διαθέτουμε οι παλιοί είναι η γνώση, η αυτογνωσία μας. Να βοηθήσουμε ίσως μπορούμε, υπό προϋποθέσεις, για να μην επαναληφθούν τα δικά μας λάθη. Να ηγηθούμε, σίγουρα όχι.