Κάποιες ΠΡΩΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ μετά τα εκλογικά αποτελέσματα. Σκέψεις που κάποιες προϋπήρχαν καιρό τώρα, άλλες που ακολούθησαν πολλούς από μας στην κάλπη με τα αδιέξοδα επιλογής και άλλες που αναδύθηκαν με τα αποτελέσματα.
Υπήρξε, Μια αδιαμφισβήτητη και πάνω από οτιδήποτε άλλο, σημαντική νίκη της δημοκρατίας απέναντι στο τέρας του φασισμού, με τον αποκλεισμό από τα ιερά της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Μια νίκη ωστόσο που δεν πρέπει να επαναπαύσει, γιατί η μορφή του εξακολουθεί να υπάρχει και να έρπει ανάμεσα σε πολλές εκφράσεις της κοινωνικής και όχι μόνο ζωής. Μια νίκη που πρέπει να αποτελέσει αφετηρία στον μακρύ και δύσκολο δρόμο για την οριστική εκρίζωσή του.
Υπήρξε, Μία αδιαμφισβήτητη νίκη της συντηρητικής παράταξης, αποτέλεσμα της ποιότητας διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μία ποιότητα η οποία δεν εξαντλήθηκε μόνο στις διαψεύσεις των οικονομικών αποτελεσμάτων που επαγγέλθηκε αλλά ίσως και περισσότερο στην ανυποληψία που οδήγησε τους θεσμούς της δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους. Συμμετοχή στο εκλογικό αποτέλεσμα, στο εύρος της νίκης και την κυβερνητική αλλαγή, είχε και η συσπείρωση περί αυτήν, ευρύτερων κοινωνικών ομάδων από αυτές που παραδοσιακά η συντηρητική παράταξη απευθύνεται. Κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται σε δυσαρμονία με την πλειοψηφία των ψηφοφόρων του χώρου ως προς την λογική και το προσδοκώμενο τελικά κυβερνητικό αποτέλεσμα. Μια δυσαρμονία που μπορεί να εμφανιστεί και μεταξύ του κεντροδεξιού επικεφαλής της και μιας περί αυτόν μεταρρυθμιστικής ομάδας, με τη λαϊκή βάση της παράταξης. Μια σχέση που θα δοκιμαστεί από τους χειρισμούς στα μεγάλα θέματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα από τη μια, και τα παλιά ανακλαστικά και τις χρόνια εγκατεστημένες λογικές του λαϊκισμού που θα ήθελαν να δουν το κράτος σαν λάφυρο από την άλλη. Μια σχέση που θα κριθεί τόσο από την αντιμετώπιση των ισχυρά δομημένων στον κοινωνικό ιστό ομάδων συμφερόντων και συντεχνιών, όσο και τον περιορισμό της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, μιας άλλης «αναπτυξιακής» γάγγραινας της χώρας.
Υπήρξε, Μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ, που κατάφερε να συσπειρώσει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, να εγκατασταθεί ως ο νέος μεγάλος αντίπαλος πόλος της ΝΔ και να κερδίσει αρκετό πολιτικό χρόνο να καθορίσει τα επόμενα βήματά του. Στις επιδιώξεις του, η οριστικά ολοκληρωτική ηγεμονία του χώρου με τον μετασχηματισμό του σε ένα «νέο ΠΑΣΟΚ». Στην επιδίωξη αυτή, θα αναζητηθεί η συνδρομή και η αξιοποίηση τόσο των πασοκογενών στελεχών που έχει ήδη προσεταιριστεί και κατέλαβαν πάνω από το 1?3 της κοινοβουλευτικής ομάδας, όσο και των νέων στελεχών, προσωπικής επιλογής του κ. Τσίπρα, που προσπαθεί να αναδείξει. Στα υπ’ όψη και ένα κομμάτι στελεχικού δυναμικού που έχει ανδρωθεί στο ΠΑΣΟΚ και δεν βλέπει πολιτικό μέλλον στην μητρική κοιτίδα. Ζητούμενο βέβαια η ιδεολογική κατεύθυνση, μετά και την πολυετή έντονη πορεία ανορθολογισμού, καθώς και η διεθνώς δύσκολη θέση στην οποία έχει βρεθεί η σοσιαλδημοκρατία. Όλα αυτά αναδεικνύουν τον κίνδυνο που παραμονεύει, της δημιουργίας ενός προσωποπαγούς κόμματος, «κόμματος Τσίπρα», πολυσυλλεκτικού μεν, χωρίς ταυτότητα δε. Πολλά τέλος θα κριθούν και από την ποιότητα της αντιπολίτευσης που θα επιλεγεί.
Το μούδιασμα, αρχικό θέλω να πιστεύω, που έφερε το εκλογικό αποτέλεσμα σε ένα κομμάτι της κοινωνίας, που είτε απείχε, είτε συμμετείχε «αρνητικά» στη διαμόρφωσή του, είτε δια της κεκτημένης ταχύτητας αγωνίστηκε μέσα από κομματικούς φορείς, κατέδειξε και μια ανάγκη.
Είναι εμφανής πια η ανάγκη ύπαρξης ενός καθαρά και φανατικά μεταρρυθμιστικού χώρου που θα προτείνει, θα πρωτοπορεί και θα είναι η δικλείδα για την υγεία του πολιτικού συστήματος και θα ξεμπλοκάρει τις προωθητικές πρωτοβουλίες όταν αυτές θα τελματώνουν.
Η ύπαρξη κατά τα χρόνια της κρίσης, κομματικών φορέων, όπως η παλιά ΔΗΜΑΡ, το ΠΟΤΑΜΙ, κινήσεις όπως των 58 και της ΕΛΙΑΣ, ακόμη και η αντοχή που δείχνει (έστω και στρεβλά) το ΚΙΝ. ΑΛ., συνεπικουρεί σε αυτήν την ανάγκη και δείχνει ότι υπάρχει εκείνη η κρίσιμη κοινωνική ομάδα για την εκκίνηση.
Υπάρχουν δυσκολίες; Βεβαίως, ίσως και μεγάλες, οι οιωνοί περίεργοι. Είναι πολύ ισχυρό το αποτύπωμα του λαϊκισμού στην ελληνική κοινωνία και η εξ αυτού ισχυρή δυσανεξία προς κάθε πιθανή μεταρρυθμιστική επιλογή.
- Η «προοδευτική» εκδοχή που ρίζωσε μέσα από τις τάξεις του Ανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ και κατέλαβε το σύνολο του πολιτικού συστήματος,
- Η «συντηρητική» εκδοχή, βασικής υπεύθυνης για τον εκτροχιασμό της χώρας, καθώς και
- Το ιδιότυπο σοβιετικό μοντέλο διακυβέρνησης και οργάνωσης του κράτους που εφαρμόστηκε από τις δύο παραπάνω εκδοχές, έδινε και το άλλοθι στη μεγάλη πλειοψηφία της αριστεράς, είτε δια της συμμετοχής, είτε δια της ταύτισης σε κάθε είδους κοινωνικής ή συνδικαλιστικής διεκδίκησης, φαίνεται ότι δύσκολα θα μπορέσουν να αφαιρεθούν από τη συνείδηση μεγάλων κοινωνικών ομάδων.
Μπορεί κάποιος από τους υπάρχοντες φορείς να αναλάβουν αυτό το ρόλο, έχοντας επίγνωση των δυσκολιών και των συμπιέσεων που θα δεχτεί; Πιο καθαρά, μπορεί το ΚΙΝ. ΑΛ. να αναδειχθεί σε αυτό το κέντρο, να έχει την υπομονή και την επιμονή να υποστηρίξει αυτό το εγχείρημα; Η διατήρηση των ποσοστών του, παρά τις αλλαγές κατεύθυνσης της πολιτικής του και τις παλινωδίες, μέσα σε αντικειμενικά δύσκολες συνθήκες, μπορεί να αποδειχτεί αντικειμενικά μια πύρρεια επιτυχία, που θα μεγιστοποιήσει αυτές τις δυσκολίες ή και θα τις μπλοκάρει εντελώς. Η παρούσα ιδεολογική και κομματική κατεύθυνση, τα παλαιά ανακλαστικά, η σύνθεση της κοινοβουλευτικής ομάδας, οι ανάγκες του γραφειοκρατικού κομματικού μηχανισμού και του στελεχικού του δυναμικού, καθιστούν εως και πολύ δύσκολη την ανάληψη τέτοιων πρωτοβουλιών. Με αυτήν την διάρθρωση και τις ηλικιακές ομάδες στις οποίες τελικά απευθύνεται, μάλλον νομοτελειακά και δια της ολισθήσεως θα οδεύει στην πλήρη απορρόφησή του από τον πασοκοποιημένο ΣΥΡΙΖΑ.
Το βάρος πέφτει αναπόφευκτα σε όλους αυτούς τους επώνυμους που κατά καιρούς έχουν εκφραστεί ή ακόμη περισσότερο έχουν επιχειρήσει για τη δημιουργία αυτού του χώρου, αλλά και σε όλους εμάς τους υπόλοιπους να το αγκαλιάσουμε.
Και βέβαια όλα αυτά όταν η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις, τα προβλήματα να είναι υπαρκτά κι εκεί έξω η Τεχνολογική Επανάσταση να παραμονεύει. Ίδωμεν …