Πριν από λίγους μήνες συζητούσα με στέλεχος του οικονομικού επιτελείου των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ -ενα εξ αυτών που είχαν σηκώσει το μεγαλύτερο βαρος των διαπραγματεύσεων με την τρόικα- για το αν θα ήταν δυνατόν να είχαμε αποφύγει το αδιέξοδο στις χρηματαγορές και κατ? επέκταση το μνημόνιο. «Αν είχαμε πάρει εγκαίρως μέτρα» ήταν η αφελής ερώτησή μου. «Μα πιστεύεις ότι μπορούσε ποτέ μια ελληνική κυβέρνηση να πάρει τόσο σκληρά μέτρα χωρίς εξωτερικό αναγκασμό;» με αποστόμωσε.
Μου ήρθε ξανά στον νου διαβάζοντας για την απόφαση της ΕΠΟ και της Σούπερ Λιγκ να ορίσουν Σκοτσέζο αρχιδιαιτητή στο ελληνικό πρωτάθλημα! Κατά κάποιο τρόπο οι αποφάσεις παρουσιάζουν μια αναλογία. Το αυτονόητο για τις ομάδες θα ήταν να προστατεύσουν μόνες τους το προϊόν τους δημιουργώντας από κοινού αξιόπιστους θεσμούς. Στοιχειώδες ένστικτο αυτοσυντήρησης.
Αποδείχθηκε ότι δεν ήταν αρκετό ούτε για να ξεπεράσει την παροιμιώδη δυσπιστία που μας χαρακτηρίζει ούτε βέβαια για να οδηγήσει σε ανάλογες συμπεριφορές, στην αποδοχή και στον σεβασμό δηλαδή κανόνων ισονομίας μεταξύ των ομάδων. Ο γνωστός ελληνικός φαύλος κύκλος. Λοιδορούμε τους θεσμούς δικαιολογώντας τον ατομισμό και την αδιαφορία για το κοινό καλό, εξευτελίζοντας όμως έτσι ακόμα περισσότερο τους θεσμούς. Μας αρέσει να λέμε βέβαια ότι το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι. Προφάσεις εν αμαρτίαις ή διαφορετικά ο ασφαλέστερος τρόπος για να διαιωνίζεται η κατάσταση.
Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης για όλα και για όλους φάνηκε με πολύ καθαρό τρόπο σε πρόσφατη δημοσκόπηση, σύμφωνα με την οποία, ανάμεσα σ? άλλα, το 75% των Ελλήνων πιστεύει ότι η κρίση είναι στημένη, το 68% ότι έχει βρεθεί φάρμακο για τον καρκίνο και το 58% ότι οι ίδιοι οι Αμερικανοί έριξαν τους δίδυμους πύργους! Το πραγματικό ερώτημα είναι αν μπορεί η δημοκρατία να ευημερήσει μέσα σε ένα τόσο γενικευμένο κλίμα καχυποψίας. Αν οι πολίτες πιστεύουν -όχι πάντα άδικα- ότι στην Ελλάδα όλα γίνονται, ότι οι νόμοι είναι για τα κορόιδα, οι αποφάσεις του κράτους για την εξυπηρέτηση των κολλητών και οι πολιτικοί για το προσωπικό τους συμφέρον, τότε δεν μπορει παρά να θεωρούν και το πολίτευμα παρωδία δημοκρατίας.
Στερούμε έτσι από τους θεσμούς το απαραίτητο οξυγόνο για να επιβιώσουν – την εμπιστοσύνη. Και βέβαια τότε η μόνη λυση είναι ο καταναγκασμός. Με μια έννοια είναι και η Ιστορία της Ελλάδας. Κι όσο κι αν είναι ταπεινωτικό, η αληθεια είναι ότι από τη γέννησή του το ελληνικό κράτος βρέθηκε χάρη σε μια αγαθή τύχη στη σωστή πλευρά της Ιστορίας.
Και ο αρχιδιαιτητής; Μα είναι σαφές. Πρώτα θα τον πούμε πουλημένο. Υστερα θα διεκδικήσουμε να τελειώσει το κατοχικό καθεστώς. Και μετά φτου και από την αρχή!