Μπαίνουμε σε ήρεμα νερά; Το γεγονός της συμφωνίας, , είναι θετικό. Η χώρα έχει πολλές πιθανότητες να αποφύγει τις περσινές καλοκαιριάτικες δραματοποιήσεις. Η κυβέρνηση, όπως κοινώς λέγεται, «αγόρασε» χρόνο. Με την συναίνεση των εταίρων αλλά και με διαρκή έλεγχο. Βοήθησε βέβαια το διεθνές κλίμα(ΗΠΑ, προσφυγικό, κρίση στην περιοχή). Οι αβεβαιότητες όμως που η ίδια δημιουργεί ήδη επανέρχονται. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να «ενσωματώσει» την συμφωνία, αποσπώντας όσους πόρους μπορέσει, στην οικοδόμηση του δικού της (έστω πληβειακού και ολίγον ολοκληρωτικού) πελατειακού κράτους Οι εξελίξεις θα εξακολουθήσουν να είναι απρόβλεπτες.
Όσοι εκτιμούμε ότι η σημερινή κυβέρνηση είναι η χειρότερη της μεταπολίτευσης και ότι η παραμονή της στην εξουσία εγκυμονεί και εθνικούς κινδύνους είναι φυσικό να επιμένουμε στην ανάγκη προσφυγής στις κάλπες ώστε να φύγει το δυνατόν ενωρίτερα. Είναι εξίσου φυσικό να καταλήγουμε σε εκείνο το είδος της αντιπολίτευσης που ονομάζουμε δομική. Δηλαδή σε άρνηση, κατά το δυνατόν, νομιμοποίησης των δραστηριοτήτων της .
Παρά το παραπάνω επιχείρημα, υπάρχουν αντιδράσεις τόσο για το αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για προσφυγή στις εκλογές, βιάστηκε λένε, όσο και για τα περί δομικής αντιπολίτευσης, κάποιες φορές θυμίζει ΣΥΡΙΖΑ λένε επίσης.
Ως προς την προσφυγή στις κάλπες το πιο σύνηθες επιχείρημα αναφέρεται στο ότι τα ίδια έκανε και ο Σύριζα, έτσι έκαναν και τα παραδοσιακά κόμματα σε όλη την διάρκεια της μεταπολίτευσης. Κι αυτό πρέπει κάποτε να τελειώνει. Το επιχείρημα αυτό έχει βάση. Αλλά η παρούσα κυβέρνηση δεν είναι η συνήθης περίπτωση ούτε καν με τα μέτρα της κρίσης . Θα ήταν άλλη η αντιμετώπιση της με την εκτίμηση ότι είναι μια κακή έστω κυβέρνηση. Συχνά τα πολιτικά κόμματα, ως κυβέρνηση, καταφεύγουν σε τεράστιες μεταλλάξεις. Στην περίπτωση αυτής της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού προσωπικά δεν υπάρχει προηγούμενο. Τα ψεύδη του έχουν γίνει κοινή χλεύη ανά τη χώρα. Πρόκειται για (ηθική) εξαπάτηση. Αν η αντιπολίτευση δεν έδινε το στίγμα της ριζικής άρνησης θα την κατηγορούσαμε δικαίως ότι συναινεί στον μιθριδατισμό που τείνει να γίνει κοινός τόπος στη χώρα. Η πολιτική είναι διαχρονικά μια, σε ένταση, σύζευξη συμφερόντων και ιδεών. Η ισοπέδωση οδηγεί τις κοινωνίες στον ηθικό εξανδραποδισμό και τον ολοκληρωτισμό.
Αν δει κανείς υπό αυτό το πρίσμα τις εξελίξεις σωστά ο Κυριάκος έθεσε, όπως το έθεσε, το αίτημα της αποπομπής αυτής της κυβέρνησης. Με σεβασμό στο δημοκρατικό πλαίσιο. Δεν κατέφυγε σε εκβιασμούς, καταλήψεις, έκνομες δράσεις. Αναγνώρισε ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες η πτώση μιας κυβέρνησης ακολουθεί τις διαδικασίες του πολιτεύματος. Παράλληλα η πίεση του για προσφυγή στις κάλπες έσπρωξε την κυβέρνηση να προχωρήσει στη συμφωνία. Έδωσε πάντως το στίγμα σε μια καθημαγμένη κοινωνία ότι δεν περιμένει από το ΣΥΡΙΖΑ «να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά» καταστρέφοντας τη χώρα, ότι υπάρχει ηγεσία που τολμά να αναλάβει τις ευθύνες της. Φυσικά για ένα μικρό διάστημα η επίκληση των εκλογών θα του δημιουργεί δυσκολίες. Αλλά όχι για πολύ.
Ως προς τη δομική αντιπολίτευση τα πράγματα είναι πιο σύνθετα Υπάρχουν διαφορές από άλλες εποχές. Η παρούσα ετερόκλητη κυβερνητική συμμαχία διαθέτει κοινοβουλευτική νομιμοποίηση έστω και οριακή . Η χώρα μας λειτουργεί στο πλαίσιο του σκληρού πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης(ΕΕ) δηλαδή της ΟΝΕ. Η εκάστοτε κυβέρνηση είναι και ο αγωγός των συμφωνιών με την ΕΕ και με τις διεθνείς συμμαχίες της χώρας. Υπάρχουν λοιπόν κάποιες αυτονόητες κυβερνητικές δραστηριότητες που δεν μπορείς να αρνηθείς .Επίσης δεν αποδέχεται κανείς άκριτα ότι έρχεται από τις Βρυξέλλες αλλά δεν μπορεί να απορρίπτει, εική και ως έτυχε, βασικές επιλογές που είναι προς το συμφέρον της χώρας. Με το περίφημο Υπέρ-ταμείο για παράδειγμα οι Βρυξέλλες επιχειρούν να βγάλουν, στο διηνεκές, το πολιτικό σύστημα, έξω από την πελατειακή διαχείριση. Δεν θα έπρεπε να υπερθεματίζει η αντιπολίτευση που διατείνεται ότι κάνει μια καινούργια αρχή; Δομική αντιπολίτευση λοιπόν αλλά εντός των πλαισίων που λειτουργεί σήμερα η χώρα.
Για την άσκηση δομικής αντιπολίτευσης νέου τύπου δημιουργούνται δυσκολίες στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ουσιαστικά η άσκηση παραδοσιακής δομικής αντιπολίτευσης, ταιριάζει περισσότερο στη δεξιά πτέρυγα της Ν. Δ. (Σαμαράς κλπ). Αυτή η στάση δίνει έδαφος στα απομεινάρια του καραμανλισμού, που «καλοβλέπουν» τον Σύριζα. Και τέτοιες «παρεκτροπές » δεν αποφεύχθηκαν στην τελευταία κοινοβουλευτική μάχη. Έτσι ο Κυριάκος έχει το άμεσο πρόβλημα να τις τιθασεύσει . Το μεγαλύτερο σφάλμα του- ζώντας ο ίδιος μέσα στον κομματικό μικρόκοσμο – θα ήταν, να υπερτιμήσει τις δυνάμεις τους.
Η αντιπολίτευση πρέπει να διαμορφώσει μια διαφορετική στρατηγική και πρακτική από αυτές που δοκιμάστηκαν στην εξαετία της κρίσης, με χειρότερη την τελευταία των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Απαιτείται νέα ειλικρινής πολιτική πρόταση ανασυγκρότησης της χώρας που θα αποκαλύπτει στους πολίτες το αδιέξοδο του εθνικολαϊκισμού στο οποίο όλοι συμβάλαμε. Κι αυτή η πρόταση για να αποκτήσει αξιοπιστία πρέπει να είναι αυτοκριτική και να επιμένει στην ανακαίνιση, θεσμική και προσώπων, του πολιτικού συστήματος και του κράτους. Και μια τέτοια πρόταση πρέπει(και μπορεί) να περάσει μέσα από τα καυδιανά δίκρανα του αρχαίου καθεστώτος της ΝΔ, κι όχι μόνο. Ενώ ο χρόνος επείγει.
Τα κόμματα του Κέντρου συζητούν μεταξύ τους περί οργανωτικών σχημάτων ενοποίησης ενώ αποφεύγουν να πάρουν καθαρή θέση για το ποιόν της κυβέρνησης, με ποιές συμμαχίες και πρόγραμμα θα την αντιμετωπίσουν. Μάλιστα κρατούν ίσες αποστάσεις, περισσότερο η Δημοκρατική Συμπαράταξη, , ενώ το Ποτάμι ρέπει προς την γενική ασάφεια. Δημιουργούνται έτσι αμφιβολίες για τις προθέσεις τους. Φαίνεται σαν να επηρεάζονται από τις δημοσκοπήσεις (αλλά και η στάση τους τις επηρεάζει). Αυτή τους η πολιτεία- με πρόσχημα να μην ταυτιστούν με τον Μητσοτάκη; – είναι συνολικό θέμα που αφορά την δημιουργία εναλλακτικής προοπτικής, τον πολιτικό προσανατολισμό τους και την «ατολμία» τους να τον χαράξουν. Γεγονός που προδικάζει και την έκβαση των μεταξύ τους συνομιλιών.
Υπάρχουν μερικοί, μέσα κι έξω από τα κόμματα, που επιθυμούν ή και πιστεύουν, , στη δυνατότητα μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία. Άλλοι που πιστεύουν στο δόγμα του Τενγκ «άσπρη γάτα μαύρη γάτα αρκεί να πιάνει ποντίκια». Δικαίωμά τους. Δεν απαντούν όμως στο τι σημαίνει να αποδεχθούμε, ως κοινωνία, μαζί με την στασιμοχρεοκοπία [i] και τον κυνισμό του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» της εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ…
[i] Ο Ε. Βενιζέλος, και δεν θέλω να μιλήσω για το παρελθόν, εισήγαγε μια χρήσιμη, στρατηγικής σημασίας επεξεργασία για το μέλλον της χώρας υπό το Σύριζα: «στασιμοχρεοκοπία»