Έκλεισε τον λογαριασμό

Νίκος Μπίστης 04 Ιουν 2017

Το εύκολο είναι να παραπέμψεις την αποτίμηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην Ιστορία. Όταν όμως κάποιος εχει ζήσει ένα αιώνα και τον έχει σφραγίσει με την παρουσία του η Ιστορία γίνεται ανυπόμονη. Εξάλλου δεν γράφεται άπαξ.
Ο Μητσοτάκης , λοιπόν, με μια έννοια ήταν τραγικό και αντιφατικό πολιτικό πρόσωπο. Δεν είχε την κορυφαία στιγμή του στην Ιστορία του τόπου όπως ο Καραμανλής με την μεταπολίτευση και την ένταξη στην ΕΟΚ , ο Ανδρέας με την Αλλαγή και ο Σημίτης με την ένταξη στην ΟΝΕ. Είχε πολλές άλλες σημαντικές στιγμές που όμως δεν συγκρότησαν ένα ολοκληρωμένο και κυρίως υλοποιημένο σχέδιο. Αντιθέτως είχε μια καταστροφική στιγμή το 1965 όταν ο ιδιος έφτασε στο ναδίρ και ο τόπος- με την συνδρομή και άλλων παραγόντων αλλά οπωσδήποτε και με δική του ευθύνη- μπήκε σε μεγάλες περιπέτειες. Ήταν τέτοια η πτώση του ώστε μετά την χούντα και παρά την άψογη αντιδικτατορική του συμπεριφορά ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν τόλμησε να τον συμπεριλάβει στους συνδυασμούς της ΝΔ.
Κεντρώος φιλελεύθερος με πρωταγωνιστικό ρόλο στον ανένδοτο αγώνα δίπλα στον Γεώργιο Παπανδρέου και κατά πολλούς φυσικός του διάδοχος πριν παρουσιαστεί ο Ανδρέας, κατέστη αποσυνάγωγος και μισητός για την παράταξη του, χωρίς ποτέ να τον αισθανθεί εντελώς δικό της η παράταξη με την οποία αρχικά συμμάχησε και στην οποία μετά εντάχθηκε. Και όμως χάρις στις εξαιρετικές του ικανότητες, το πείσμα του που του επέτρεπε μετά κάθε πτώση να σηκώνεται, κατόρθωσε όχι μόνο να γίνει Πρόεδρος της ΝΔ και πρωθυπουργός αλλά και να μεταμοσχεύσει σε ένα δεξιό σώμα φιλελεύθερη ψυχή εκσυγχρονίζοντας σε ένα βαθμό την παράταξη του.
Κεντρώος ο ιδιος δεν χαρακτηριζόταν ποτέ από τον αντικομμουνισμό της τότε κεντρώας παράταξης που προσωποποιούσε ο Γεώργιος Παπανδρέου. Συνεργάστηκε με τον Πορφυρογένη στην κατοχή με αποτέλεσμα ο εμφύλιος στην Κρήτη να μην πάρει τις άγριες διαστάσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Από τους πρώτους που ζήτησε την νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Παρά ταύτα λόγω του καίριου λάθους της συμμαχίας του με το Παλάτι και την ΕΡΕ είδε την ΕΔΑ να συντάσσεται στην Βουλή και στους δρόμους με τον Γεώργιο Παπανδρέου και κυρίως με τον κεντροαριστερό Ανδρέα Παπανδρέου. Το 89 σε μια πρωτοφανή κίνηση συμμάχησε με Φλωράκη και Κύρκο. Για κάποιους ήταν μια ιστορική συμφιλίωση των παρατάξεων που μάτωσαν στο εμφύλιο. Για άλλους ήταν μια συμφωνία που αποσκοπούσε στην εξόντωση του ΠΑΣΟΚ και προσωπικά του Ανδρέα. Στην πράξη συνέβησαν και τα δύο, το δεύτερο ως ατυχής απόπειρα. Το βέβαιο είναι ότι μια έξ αντικειμένου ιστορική συμφιλίωση (που σε κάθε περίπτωση είχε αρχίσει με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης από το ΠΑΣΟΚ, ) σκιάστηκε από την παραπομπή του Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο, πράξη πολιτικά ανόητη και νομικά έωλη που κατέληξε στην καταδίκη …Τσοβόλα.
Σαν φιλελεύθερος ήταν υπέρ του μικρού κράτους και με μέτωπο στον λαϊκισμό , οι πελατιακές όμως σχέσεις αποδείχθηκαν εξαιρετικά ανθεκτικές και κατά την διακυβέρνηση του. Είχε έγκαιρα διαπιστώσει ότι αν συνεχίσουμε έτσι μας περιμένει στην γωνία το Δ.Ν.Τ όμως την πενταετία Καραμανλή δεν αντέδρασε στην εκτόξευση χρέους, ελλειμμάτων και διορισμών.
Στο Μακεδονικό και το Κυπριακό ήταν με την σωστή πλην αντιδημοφιλή πλευρά. Σχετικοποίησε την σημασία της ονομασίας της γείτονος και στήριξε το Σχέδιο Αναν. Είχε στα θέματα αυτά -όπως και όσοι στηρίξαμε αυτές τις απόψεις- απέναντι του την διακομματική εθνική μας τύφλωση. Ήταν άριστος κοινοβουλευτικός, διαπαιδαγώγησε με τον λόγο του και την εν γένει παρουσία του βουλευτές από όλα τα κόμματα. Η κορυφαία στιγμή του με μεγάλη διαπαιδαγωγική αξία ήταν η ομιλία του στην Βουλή μετά την δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη . Εκεί ένας άνθρωπος που έζησε μεγάλες συγκρούσεις και μια προσωπική τραγωδία, ήρθη επάνω από τις τρέχουσες αντιπαραθέσεις και συνέβαλε τα μέγιστα στην δημοκρατική ομαλότητα . Έκλεισε έτσι και ένα παλιό λογαριασμό.