Ποια είναι τα στοιχεία τα οποία μας φανερώνουν ότι η εκλογική “τράπουλα” ανακατεύεται και πάλι; Η πολιτικά ορθή απάντηση λέει ότι για να μπορούμε να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχουμε στα χέρια μας κάποιο επίσημο αποτέλεσμα που να το επισημοποιεί. Όμως μπορούν τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων να θεωρηθούν αρκετά για να ισχυριζόμαστε ότι βλέπουμε την αλλαγή να... έρχεται; Κατά τη γνώμη μας, όχι. Μόνο και μόνο επειδή πολλές φορές στο -πρόσφατο μάλιστα- παρελθόν παραπλανηθήκαμε από τη δυναμική των πραγμάτων, καλό είναι να περιμένουμε την κάλπη να “μιλήσει”.
Αλληλοτροφοδότηση
Υπάρχει όμως και στην πολιτική -όπως και στην αγορά- αυτό που ονομάζουμε ψυχολογία, η οποία διαμορφώνεται και από τις δημοσκοπήσεις οι οποίες αποτυπώνουν το στιγμιαίο πολιτικό περιβάλλον, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει την εκλογική συμπεριφορά και η οποία τελικά φέρνει το εκλογικό αποτέλεσμα. Να μην ξεχνάμε ότι η εποχή που η μετακίνηση των ψηφοφόρων μεταξύ των κομμάτων εξουσίας, ανάλογα με το ποιος έδειχνε νικητής, δεν είναι πολύ μακρινή. Και όταν το παιχνίδι έδειχνε μέχρι τελευταία στιγμή ανοιχτό, ζούσαμε τις εκλογικές βραδιές-θρίλερ, όπως εκείνη της 9ης Απριλίου του 2000.
Επιστρέφουμε στο παρόν και στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Τι μάθαμε από αυτές; Πρώτον, ότι το σημερινό κυβερνών κόμμα εξακολουθεί να είναι πολιτικά κυρίαρχο. Και δεύτερον, σε ότι αφορά την αντιπολίτευση όλα φαντάζουν ανοιχτά, με πιθανότερο την περαιτέρω εκλογική καθίζηση του ΣΥΡΙΖΑ και την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη θέση. Μπορούμε όμως να τα θεωρήσουμε ως δεδομένα; Ως κάτι που θα συμβούν σαν να είναι “γραμμένο” απλά να συμβούν;
Στο μακρινό... 2012
Ας πάμε ξανά λίγο πίσω και συγκεκριμένα στο 2012. Ενώ πλησιάζουμε στις εκλογές του Μαΐου εκείνης της χρονιάς, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδειχναν τον ΣΥΡΙΖΑ να είναι σταθερά δεύτερος, με το ΠΑΣΟΚ να ακολουθεί σε απόσταση ασφαλείας. Παρόλα αυτά, ήταν πολλοί εκείνοι που θα στοιχημάτιζαν, ακόμα και το απόγευμα της Κυριακής των εκλογών, ότι κάτι θα γινόταν και τελικά το ΠΑΣΟΚ θα παρέμενε δεύτερη δύναμη. Μέχρι που λίγες ώρες αργότερα, ήρθε το εκλογικό αποτέλεσμα να τους διαψεύσει.
Τον Ιούνιο ακολούθησαν νέες εκλογές. Το γεγονός ότι είχαμε ήδη κάποιο εκλογικό αποτέλεσμα που είχε επισημοποιήσει την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών, ήταν εκείνο που έδωσε την αναγκαία ώθηση στον ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο να παραμείνει δεύτερη δύναμη, αλλά και να ακολουθήσει την αύξηση των ποσοστών του -παράλληλα με εκείνα της Ν.Δ.- και τελικά να έχουμε για πρώτη φορά την εμφάνιση του “καχεκτικού δικομματισμού”.
Το στοίχημα του Ιουνίου
Ξανά στο σήμερα, και ενώ σε περίπου εφτά μήνες θα έχουμε την αναμέτρηση των ευρωεκλογών, το ενδεχόμενο το ΠΑΣΟΚ να επιστρέψει ως δεύτερη εκλογική δύναμη δείχνει κάτι περισσότερο από πολύ πιθανό. Ωστόσο, η πορεία προς την ολική πολιτική ανατροπή θα ξεκινήσει μόνο αν το κόμμα καταγραφεί δεύτερο σε επίσημο εκλογικό γράφημα, ακόμα και με 0,5% μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι που θα δώσει την απαραίτητη ψυχολογική ώθηση προκειμένου πλέον το ΠΑΣΟΚ να λογίζεται ως η πολιτική δύναμη που στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, θα διεκδικήσει να διαμορφώσει το εναλλακτικό προγραμματικό αφήγημα απέναντι στην ήδη κουρασμένη κυβέρνηση Μητσοτάκη.