Είναι η Ισπανία διαφορετική από τις άλλες χώρες της Δύσης;
Σίγουρα ναι και όπως λέει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ και νυν αντιπρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Ειρήνης στο Τολέδο Σλόμο Μπεν-Αμί και η διαφορετικότητα της φάνηκε αρχικά στον τρόπο που διαχειρίστηκε τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο έδαφος της . Αντίθετα με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ , όπου μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα ψηφίστηκαν πολλοί νόμοι που επιτρέπουν την παρακολούθηση των πολιτών από την κυβέρνηση , στην Ισπανία , μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στον σιδηρόδρομο της Μαδρίτης, τον Μάρτιο του 2004, με τους 200 νεκρούς, δημιουργήθηκε μία “συμμαχία πολιτισμών” για να αφοπλίσει τον εξτρεμισμό και να χτίσει γέφυρες με το Ισλάμ. Αυτός ο σεβασμός και η ανοχή που έδειξαν οι Ισπανοί προς τη μουσουλμανική μειονότητα της χώρας αντικατοπτριζόταν μέχρι το δημοψήφισμα της Καταλονίας και στην ισπανική πολιτική πραγματικότητα . Για αυτό και ενώ στις πρόσφατες εκλογές σε ευρωπαϊκές χώρες ( ακόμα και στη Γερμανία ) είδαμε ραγδαία αύξηση των ποσοστών των ακροδεξιών λαϊκιστών κομμάτων στην Ιβηρική Χερσόνησο δεν συνέβη αυτό . Τόσο η Ισπανία όσο και η γειτονική Πορτογαλία είναι σαν να έχουν ανοσία σε αυτό το φαινόμενο. Σήμερα, η Ισπανία έχει μεγάλη οικονομική δυναμική και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης στην ΕΕ . Το 2013 όμως η ανεργία έφθασε το 27% και η κοινή λογική λέει πως ο συνδυασμός οικονομικών δυσκολιών και μετανάστευσης αποτελεί σίγουρη συνταγή για άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και της ξενοφοβίας.
Η αντίσταση της Ισπανίας στον ακροδεξιό λαϊκισμό έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Η χώρα διαμορφώθηκε τον Μεσαίωνα μέσα από μια διαλεκτική διαδικασία των διαθρηκευτικών σχέσεων και η ενσωμάτωση της στην ΕΕ προέκυψε από την κοινά αποδεκτή ανάγκη να εκδιωχθούν τα φαντάσματα της δικτατορίας του Φράνκο, μετά τον θάνατό του το 1975. Η εμπειρία του σκληρού εμφυλίου στην Ισπανία, πριν από τη δικτατορία, καλλιέργησε ένα ισχυρό φιλειρηνικό αίσθημα στους Ισπανούς που κρατά μέχρι σήμερα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως περίπου το 90% των Ισπανών – περισσότεροι από οποιαδήποτε άλλη δυτική χώρα – αντιτάχθηκε στον πόλεμο του Ιράκ, τον οποίο στήριξε η κυβέρνησή της χώρας.
Τώρα αυτή η ισορροπία φαίνεται πως χάνεται γιατί η χώρα αντιμετωπίζει μία μεγάλη πρόκληση με τους ακραίους αυτονομιστές της Καταλονίας να επιμένουν στον διαμελισμό της και τον ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι να εξωθεί τα πράγματα στα άκρα.
Έτσι η Ισπανία δείχνει μεν ότι αν και αλλάζει η εθνική σύστασή της με τα μεταναστευτικά κύματα που δέχεται , αν και αντιμετωπίζει τρομοκρατικές επιθέσεις και έχει υψηλά ποσοστά ανεργίας , μπορεί να αντισταθεί στο τραγούδι των σειρήνων του εξτρεμισμού αλλά δεν μπορεί να διαχειριστεί τις εσωτερικές της εθνικές διαμάχες.
Το θέμα της ανεξαρτητοποίησης της Καταλονίας μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις αν οι μετριοπαθείς δυνάμεις στη Μαδρίτη αλλά και στη Βαρκελώνη δεν πάρουν ταχύτατα την κατάσταση στα δικά τους χέρια.
Ο πρόεδρος της καταλανικής τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζντεμόν ζητά την έναρξη διαπραγματεύσεων με την κεντρική κυβέρνηση δεν παύει όμως να λέει προκλητικά πως τη Δευτέρα θα συνεδριάσει το τοπικό κοινοβούλιο για να επικυρώσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Το γραφείο του ισπανού πρωθυπουργού απαντά ότι δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις αν δεν επιστρέψει στη νομιμότητα ο κ. Πουτζντεμόν.
Και η Μαδρίτη και το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας έχουν χαρακτηρίσει παράνομο το δημοψήφισμα.
Η κυβέρνηση του κυρίου Ραχόι μάλιστα δεν αποκλείει να δεχτεί την σκληρή πρόταση του καταλανού σιουδαδάνος Άλμπερτ Ριβέρα και να επικαλεστεί , πρώτη φορά στην δημοκρατική ιστορία της Ισπανίας , το άρθρο 155 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο ανακαλείται η αυτονομία της Καταλονίας και η κεντρική κυβέρνηση παίρνει υπό τον έλεγχο της την ισπανική επαρχία . Αυτό μπορεί να γίνει λέει το σύνταγμα όταν μία επαρχία δρα με τρόπο βλαπτικό για το γενικό συμφέρον της Ισπανίας.