Mε το δράμα για το κλείσιμο της αξιολόγησης (ή και χωρίς αυτό) μπαίνουμε στην τελευταία μακρύ περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Έφτασε στα όρια και για τον Τσίπρα η εμπιστοσύνη των εταίρων – δανειστών. Κυρίως προσέκρουσαν στο διαχρονικό βαθύ μας κράτος. Οδήγησαν την ΔΕΗ, στην προσπάθεια τους να μη θίξουν το κρατικό -κομματικό(τους) σύστημα, στα πρόθυρα της καταστροφής. Σκάει στα χέρια τους. Πληρώνου(με)ν τις συνέπειες του κινήματός τους «δεν πληρώνω».
Είναι απίστευτο αλλά αυτή η κυβέρνηση, στην απόγνωσή της, καλλιεργεί την αυταπάτη ότι θα βγάλει πολιτικό όφελος και από την καταστροφή . Θεωρεί ότι ένα σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων θα συνεχίσει να υποστηρίξει τα άγια των αγίων του κρατισμού, την συνέχιση της ΔΕΗ έστω χρεοκοπημένης. Κάτι χειρότερο ότι θα το χρησιμοποιήσει ως ασπίδα παραμονής της στην εξουσία. Φυσικά δεν είναι μόνο η ΔΕΗ, είναι ένα κουβάρι με τους εταίρους και η συσσώρευση αντιφάσεων στο εσωτερικό. Αλλά η ΔΕΗ αποτελεί ήδη το πεδίο όπου η πιο κρατιστική- αντιμεταρρυθμιστική παράταξη της χώρας θα «φαγωθούνε μεταξύ τους»…
Στο δημόσιο λόγο υπάρχει μια διαμάχη για το χαρακτήρα της σημερινής κυβέρνησης:
Είναι μια κυβέρνηση κυνικών με μόνη αξία την παραμονή στην εξουσία;
Ή τους προσδιορίζει η μητρική ολοκληρωτική τους ιδεολογία;
Βέβαια η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Δεν υπάρχει «καθαρός» κυνισμός. Και αν κάποιοι ηγέτες της καταφέρνουν έστω περιοδικά να συμπεριφέρονται ως απόλυτα κυνικοί ο περίγυρός τους κινείται προς την (αυτό)καταστροφή. Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων. Είναι πλέον το αποκορύφωμα της «αριστερής ηγεμονίας»
Όσοι πάλι είχαμε αυταπάτες (μέσα κι έξω από την χώρα) ότι μπορεί ο Σύριζα να κάνει την «βρώμικη» δουλειά, ερχόμαστε ενώπιοι του δράματος. Την κάνει λοιπόν κι εμείς δειλοί μοιραίοι… θα παρακολουθούμε την καταστροφή της χώρας;
Υπάρχουν αισιόδοξες πλευρές στο δράμα που θα εξελιχθεί τις επόμενες ημέρες έστω μήνες;
Εδώ και καιρό καταγράφεται μια στάση αυτογνωσίας σε μεγάλη μερίδα πολιτών. Και, η συντριπτική πλειοψηφία τους αντιτίθεται στην κυβέρνηση. Αλλά ταυτόχρονα σε μια κοινωνία που κυριαρχούν οι μεγάλες ηλικίες κυριαρχεί και η στοχαστική προσαρμογή. Είναι δηλαδή δύσκολη η κινητοποίηση των πολιτών.
Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση ψηφίστηκε από το 35% (συν το 4% των ΑΝΕΛ) και με την μικρότερη συμμετοχή πολιτών στις εκλογές. Κι όποιος παρακολουθεί τα γεγονότα η κυβέρνηση δεν διαθέτει κοινωνική βάση. (Το περίφημο δημοψήφισμα αποτέλεσε την στιγμή της συγκρότησης αυτής της εθνικολαϊκιστικής κοινωνικής βάσης. Την έκαψε , ευτυχώς, ο ίδιος ο Τσίπρας την επόμενη μέρα. Έκτοτε η λεγόμενη πρωτοπορία της περιφέρεται ανάμεσα στην ΛΑΕ, την Πλεύση Ελευθερίας, ομάδες μπαχαλάκηδων και την ιδιώτευση)
Είναι ίσως ιστορικό «ευτύχημα» το γεγονός ότι η νέα γενιά είναι ολιγάριθμη και δεν βρίσκεται αυτή την περίοδο υπό την θετική επιρροή κάποιας μεγάλης (και ολοκληρωτικής) ιδεολογίας. Κυριαρχεί ο μηδενισμός της αδιαφορίας στην πλειοψηφία της κι αυτό μας σώζει από μια ανοικτή εμφύλια διαμάχη. Οι δημιουργικές μειοψηφίες φεύγουν από τη χώρα όπου και δημιουργούν. Οι αναρχοαριστερές (κάποιοι και κοντά στην Χρυσή Αυγή) πρωταγωνιστούν στην ανομία που όλο και εντείνεται.
Βέβαια στη μεταπολίτευση, για πρώτη φορά, το δημοκρατικό μας πολίτευμα λειτουργεί χωρίς υποστηρίγματα του τύπου βασιλεία, στρατός, πρεσβείες κλπ. Και, παρά την ισότιμη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπόρεσε να ξεφύγει από την ιδεολογία της «προστασίας» που ιστορικά την διαπερνά. Εξακολουθούμε να βλέπουμε τους Ευρωπαίους συμμάχους μας ταυτόχρονα αποίκους και σωτήρες. Τους κατηγορούμε για την πρώτη και τους εκλιπαρούμε για την δεύτερη ιδιότητά που τους αποδίδουμε. Γνωρίζουμε όμως στο βάθος, αυτό λέει η ιστορική εμπειρία, ότι ο μόνος δρόμος είναι τελικά η συμπόρευση μαζί τους. Είναι χαρακτηριστικός ο απλοϊκός τρόπος που η Αριστερά και η άκρα Δεξιά των Σύριζα-Ανελ διαχειρίστηκε το πολύπλοκο πρόβλημα της προστασίας σε μια δύσκολη εποχή και σε μια ασταθή περιοχή.
Με ετούτα κι εκείνα το συμπέρασμα είναι ότι παρά την ολοφάνερη και σχεδόν ομόθυμη αποδοκιμασία της κυβέρνησης παραμένει στη χώρα ένα κλίμα αναμονής και απραξίας που επιτρέπει στην μειοψηφική κυβέρνηση να «αυτοσχεδιάζει» την …επερχόμενη καταστροφή.
Ένα χρόνο πριν αντέδρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητώντας λύση, δηλαδή εκλογές, με απόλυτο σεβασμό των θεσμικών λειτουργιών της χώρας.
Όμως τα κόμματα και οι κινήσεις του Κέντρου[i], στοιχίζοντας τη δική τους αδυναμία με την αδυναμία της χώρας, επιμένουν σε παρελκυστικές πρακτικές. Από τις ίσες αποστάσεις της Γεννηματά ως τις «προφητείες» του Θεοδωράκη ότι οι εκλογές θα γίνουν το 19. Αλλά και στο κόμμα της ΝΔ η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Και έτσι πολλές φορές σύρεται και ο Κυριάκος στην αδράνεια. Χρειάστηκε ο δυστυχώς απόμαχος Κ. Σημίτης να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου.
Οι μέρες, οι μήνες που έρχονται θα είναι κρίσιμες. Οι ηγέτες του σημερινού συγκροτήματος εξουσίας δεν έχουν βέβαια σχέδιο και η χώρα, είναι έρμαια απρόβλεπτων εξελίξεων.
Έλαχε στον Κ. Μητσοτάκη να έχει την ευθύνη ηγεσίας σ αυτή την κρίσιμη περίοδο. Όλοι γνωρίζουμε ότι «κινηματικές λογικές» τύπου αγανακτισμένων δεν μπορούν να υπάρξουν. Τις «κατέστρεψε» ευτυχώς ο Σύριζα. Όμως με νέους ποιοτικούς όρους ευθύνης είναι η ώρα και της ηγεσίας και των πολιτών. Με πρωτοβουλίες κοινής δράσης που θα οικοδομούν την δημοκρατική ενότητα και την αξιοπιστία ανασυγκρότησης της χώρας. Η πολιτική σύγκρουση δεν μπορεί να αποφευχθεί. Πρέπει και μπορούμε να επιβάλουμε τις εκλογές.
[i] Παρακολούθησα την συνάντηση των τριών της «Ώρα αποφάσεων». Το συμπέρασμά μου είναι ότι υπάρχει χρήσιμος (εκσυγχρονιστικός) χώρος και γι αυτούς. Έχουν σοβαρές διαφορές από το ΠΑΣΟΚ. Αρκεί να καταλάβουν γρήγορα ότι πρέπει να προχωρήσουν μόνοι τους στην κοινή προσπάθεια να φύγει ο Σύριζα. Αν περιμένουν τον Θεοδωράκη…