Βρισκόμαστε μπροστά στη μεγαλύτερη προσφυγική και μεταναστευτική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, η οποία πλαισιώνεται από την πιο δεινή οικονομική κρίση.

Αυτό που συμβαίνει στην Ειδομένη δεν είναι τραγωδία: τραγωδία είναι μια φυσική καταστροφή που προκαλεί δεκάδες χιλιάδες θύματα. Αυτό που συμβαίνει στην Ειδομένη είναι το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου της Ευρώπης, η οποία επέλεξε να προτάξει τη μονεταριστική ενοποίηση έναντι της πολιτικής, που αναζητώντας τη διεύρυνση ξέχασε την εμβάθυνση, λησμονώντας, εσκεμμένα, ότι αυτές οι δύο διαδικασίες μόνο παράλληλα μπορούν να προχωρήσουν στην πορεία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Είναι η ντροπή της Ελλάδας, η οποία, μέλος εδώ και πάνω από 3,5 δεκαετίες της Ένωσης, δέσμια των αδυναμιών της, τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, ανίκανη να τις προβλέψει και να τις συνδιαμορφώσει. Η ελληνική κυβέρνηση αδυνατεί να αναδείξει την αδυναμία της Ε.Ε. να ανταποκριθεί στα υπεσχημένα, είτε πρόκειται για θέσεις υποδοχής είτε για υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό. Ενοχοποιημένη από τα μεγάλα λάθη της διαχείρισης της κρίσης και τις παλινωδίες των τελευταίων χρόνων, αποδέχεται τον ρόλο του φταίχτη και του αδύναμου παίχτη και δεν μιλά για την κρίση αλληλεγγύης της Ένωσης, την αδυναμία της να εφαρμόσει τη συμπεφωνημένη πολιτική της Επιτροπής και όχι τις εθνικές πολιτικές και να καταγγείλει την καταστρατήγηση των διεθνών συνθηκών: από τις 27 χώρες της Ένωσης και τις 80.000 θέσεις μετεγκατάστασης που συμφωνήθηκαν τον Οκτώβρη, μόνο 3 χώρες έχουν ανταποκριθεί, δίνοντας μόλις 2.000 θέσεις. Αντιθέτως, χώρες εμφανίζονται περίσσια πρόθυμες να στείλουν στρατό και αστυνομία για να κλείσουν σύνορα τρίτης χώρας με κράτος-μέλος.

Είναι η ντροπή της Ευρώπης, όταν η ορολογία που χρησιμοποιούμε για τους πρόσφυγες προσομοιάζει με αυτήν που χρησιμοποιούμε για τα απορρίμματα. Διαβάζουμε συνέντευξη του Όγκεν Φρόιντ, Αυστριακού σοσιαλδημοκράτη ευρωβουλευτή, με τίτλο «Όποιος δεν θέλει πρόσφυγες να πληρώσει». Διαβάζουμε δηλώσεις του δημάρχου Αθηναίων Γ. Καμίνη «Καθαρίσαμε την πλατεία Βικτωρίας».

Είναι η ντροπή της Ελλάδας, η οποία, και χωρίς να παραβλέπω τις νομικές και τεχνικές δυσκολίες, εργαλειοποιεί τους πρόσφυγες της Ειδομένης, χρησιμοποιώντας τους ως μέσο πίεσης στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.

Είναι ντροπή όλων των κρατών της Ευρώπης, όταν η Τουρκία, σε αντίθετη με την προ διμήνου Έκθεση Προόδου της Επιτροπής, βαφτίζεται εν μια νυκτί «ασφαλής χώρα», προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τις μαζικές επαναπροωθήσεις, κατά παράβαση όλων των διεθνών κειμένων, συνθηκών και συμβάσεων: οι μαζικές επαναπροωθήσεις είναι απαράδεκτες, πρώτον, γιατί το άσυλο κρίνεται επί προσωπικής βάσης και όχι βάσει εθνικότητας και, δεύτερον, γιατί αποτελούν ευθεία παραβίαση των συνθηκών, αφού αποτελούν παρεμπόδιση στο άσυλο, που προστατεύεται από τη Σύμβαση της Γενεύης και το συμπληρωματικό Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης.

Είναι ντροπή της Ευρώπης η στρατιωτικοποίηση του προσφυγικού, που τη γυρίζει στα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Είναι ντροπή της Ελλάδας να περνά νύχτα τροπολογία και κατόπιν να εκδίδει ΚΥΑ που δίνει λευκή επιταγή στον στρατό να δημιουργεί καινοφανείς οργανικές δομές, όπου ο «συνταγματάρχης της γειτονιάς μας» συντονίζει όλους τους φορείς που θα επιχειρούν επιτόπου.

Είναι ντροπή της Ευρώπης το πόσο μοιάζουν οι συζητήσεις των συνόδων για το προσφυγικό με τις αντίστοιχες της Διάσκεψης του Εβιάν το 1938, που οδήγησαν στο Ολοκαύτωμα, αυτό τον παραλογισμό της Ιστορίας.

Είναι ντροπή όλων μας, όταν πληθαίνουν οι φήμες για νέα δίκτυα λαθροδιακινητών, επί ευρωπαϊκού εδάφους αυτή τη φορά, που υπόσχονται στους απελπισμένους, με το αζημίωτο πάντα, νέες διόδους αφύλακτες για να παρακαμφθούν τα κλειστά σύνορα της ΠΓΔΜ.

Δεν θα κουραστώ να το λέω: η λύση στο προσφυγικό είναι η εξασφάλιση ασφαλούς διόδου από την Τουρκία στην Ευρώπη. Φαντάζει υποκριτικό να μιλάς γι’ αυτούς που χάνουν τη ζωή τους στο Αιγαίο όταν δεν θέλεις να ακούσεις για κατάργηση της Οδηγίας 2001/51/ΕΚ της Ε.Ε., που ουσιαστικά υποβάλλει τους πρόσφυγες σε ένα τεστ επιβίωσης στο οποίο θα αναδειχθεί νικητής ο πιο νέος, ο πιο υγιής, ο πιο δυνατός, ο πιο πλούσιος. Όπως είναι υποκριτικό να κλείνεις τα μάτια στην ύπαρξη του φράχτη στον Έβρο, τον οποίο ως αντιπολίτευση, και ορθώς, ονόμαζες μνημείο αναλγησίας.

Δεν πιστεύω σε περιούσιους λαούς, περιούσιους πολιτισμούς, περιούσιες ηπείρους. Η Ιστορία έχει αποδείξει, με τον πιο σκληρό τρόπο, ότι ο αγώνας για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πανανθρώπινων αξιών είναι αέναος και διαρκής: η Ευρώπη γέννησε τον Διαφωτισμό, γέννησε όμως και το Ολοκαύτωμα. Σήμερα, με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο, καλούμεθα να διαλέξουμε σε ποια πλευρά της ευρωπαϊκής Ιστορίας επιλέγουμε να σταθούμε.