Σήμερα το πρωί στις 6.00, της Υπαπαντής ανήμερα, πέθανε ο Πάνος Δημητρίου.
Το ποιος ήταν, τι ήταν και τι έκανε, θα τα πουν πολλοί.
Σίγουρα πάντως έγραψε ιστορία και άφησε πίσω του, μνήμες και λόγο πολιτικό.
Για μένα και την οικογένειά μου, όμως, σήμαινε πολύ περισσότερα.
Τον υποδεχτήκαμε, από την πρώτη στιγμή, με αγάπη και φροντίδα. Μείναμε μαζί , πολλά χρόνια.
Ο Γιούρι και Πέτια , που μας έφυγε νωρίς δυστυχώς, μεγαλώσαμε σαν να΄ταν αδέρφια μας.
Κι έτσι δημιουργούνταν ένα κενό στη σχέση μας, γιατί ήταν δύσκολο να τον αντιμετωπίζω πολιτικά, όταν επί της ουσίας ήταν κάτι παραπάνω από μέντορας.
Μαζί του φεύγει και ένα ολόκληρο κομμάτι από την ψυχή μας, όχι τόσο από τις μνήμες τις νεανικές, όσο από το άγγιγμα μιας εποχής, που στην αρχή ήθελε να μας συνεπάρει, στη πορεία μας κατατρόμαξε.
Και ήταν ο μόνος που μίλησε ανοικτά για τις ευθύνες και την αδικία, γιατί τα έζησε όλα στο πετσί του.
Αυτός είναι η όντως ιστορία, του αριστερού κινήματος στη χώρα μας και το πιο σημαντικό, ήταν πάντοτε παρόν, λέγοντας τη γνώμη του θαρραλέα, χωρίς να κρυφτεί ποτέ.
Μπορεί να λεν ότι θέλουν οι φήμες και η παραπληροφόρηση, αλλά ακόμη και στο Ζαχαριάδη, που στην κυριολεξία τον τσάκισε, τον Πάνο, ως πρόσωπο, συμπεριφέρθηκε με τρόπο ανθρώπινο και σε καμιά περίπτωση εκδικητικό.
Εξάλλου, ήταν ο τελευταίος που τον συνάντησε, εκ μέρους της ηγεσίας, στην εξορία του.
Υπόδειγμα αβρότητας και λεπτότητας, σε όλες τις εκφράσεις.
Ένας πραγματικός και από τη συμπεριφορά του, και την ηρεμία του, ευπατρίδης της αριστεράς.
Ένα μου έκανε εντύπωση, μονίμως. Οι αντοχές του, με εμάς τους αγριανθρώπους. Είχε μιλήσει και συναναστραφεί με μεγάλους ηγέτες, από τα ονόματα που κανονικά θα έπρεπε να μας τρομάζουν, εκείνη την εποχή κι όμως δεν έδειξε ποτέ, ούτε καν να βαρυγκωμήσει, για το ότι εμείς οι στούρνοι στην κυριολεξία, όμως, του συμπεριφερόμασταν λες και είναι ο κολλητός μας, και δεν μιλάω μόνο για την έλλειψη σεβασμού, μακάρι να ήταν μόνο αυτό, γενικά όμως έβλεπα να υφίσταται και υπομένει, αμετροεπείς συμπεριφορές, δεκάδων ανθρώπων, που του επιτίθεντο ζητώντας την κεφαλή του επί πίνακι, ακόμη και για το προπατορικό αμάρτημα.
Αφού αυτός ήταν ο επί γης σταλμένος της άθλιας καθοδήγησης, που μέχρι τότε όμως κανένας απ όλους αυτούς, δεν τολμούσε ούτε κιχ να πει εναντίον της, ενώ ο Πάνος συγκρούστηκε, κινδυνεύοντας με αυτή την πανίσχυρη ηγεσία.
Η Μίρα, ο Πέτια, ο Γιούρι, διέθεταν αυτή την εκπληκτική συστολή, που δεν εμπεριείχε ίχνος φόβου, κάθε άλλο μάλιστα, ήταν υπόδειγμα θάρρους και ευψυχίας.
Δεν ξέρω εάν πλην του Λεωνίδα και του σημερινού νεκρού, υπάρχει τίποτε άλλο που να μας θυμίζει, έστω, αυτό που εμείς πιστέψαμε, ως αριστερά, διαψευστήκαμε και ηττηθήκαμε κατά κράτος.
Δεν μεμψιμοιρούμε, αλλά δεχθήκαμε την ήττα την οποία βιώνουμε, ανασυντάσσοντας την ψυχή και το μυαλό μας.
Πάνο, παράπονο δεν έχεις. Έφτασες τα 100, με δυσκολία και στέρηση, είναι αλήθεια, αλλά έφτασες τα 100 με την λατρεία της Μίρας και του Γιούρι που σου απόμεινε.
Πάντα θα είσαι, φωτεινός δείκτης που μπόρεσες ν’ αντισταθείς και φυσικά ούτε διανοήθηκες ποτέ σου να απαιτήσεις το οτιδήποτε, ως αντάλλαγμα, για τον εαυτό σου ή έστω για τους ανθρώπους σου.
Αυτό και αν δεν είναι, από μόνο του, μεγαλειώδες υπόδειγμα συμπεριφοράς.
Θα σε θυμόμαστε, πάντα, μ’ εκείνο το υπομειδίαμα, που εμπεριείχε όλη τη συγκατάβαση, της δικής σου γνώσης και αντιμετώπισης της ιστορίας.