Την Πέμπτη 9 Μαΐου (ημέρα της Ευρώπης ως γνωστόν) πραγματοποιείται
άτυπη διάσκεψη κορυφής (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο Σιμπίου της Ρουμανίας – χώρας που ασκεί το εξάμηνο αυτό την προεδρία του Συμβουλίου της Ένωσης. Η διάσκεψη αυτή έχει προαναγγελθεί (από το 2017) ως “η κρίσιμη ιστορική στιγμή” που θα χαράξει την πορεία της ΕΕ για την επόμενη πενταετία, λίγες μέρες πριν από τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών (23-26 Μαΐου). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει για το σκοπό αυτό άλλωστε παρουσιάσει μια λεπτομερή έκθεση με σχετικές προτάσεις με τις οποίες εισηγείται η Ευρώπη να διαμορφώσει στο μέλλον πέντε άξονες δράσης με στόχο (1) την “προστατευτική Ευρώπη” για τους πολίτες και κοινωνία, (2) την “ανταγωνιστική Ευρώπη” για την οικονομία, (3) τη “δίκαιη Ευρώπη” με την εφαρμογή μεταξύ άλλων του Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, (4) τη “βιώσιμη Ευρώπη” με την υιοθέτηση σχετικών προτύπων κατανάλωσης και παραγωγής και (5) την “Ευρώπη που ασκεί επιρροή στην παγκόσμια σκηνή”. Όλες αυτές και πολλές άλλες από κέντρα ερευνών κλπ., είναι εξαιρετικά χρήσιμες προτάσεις αλλά η υλοποίησή τους θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τους πολιτικούς συσχετισμούς και ισορροπίες που θα επικρατήσουν, ιδιαίτερα μετά τις ευρωεκλογές. Όθεν και η κρισιμότητα της ψήφου.
Ωστόσο οι προτάσεις αυτές εστιάζουν στη διάσταση εμβάθυνσης (deepening) της Ένωσης και φαίνεται να αγνοούν την άλλη σημαντική πτυχή, αυτή της διεύρυνσης (enlargement) της ΕΕ. Το σχέδιο Δήλωσης για το Σιμπίου περιλαμβάνει μια απλή αναφορά για την ευρωπαική προοπτική των Δ. Βαλκανίων και τίποτα περισσότερο. Έτσι η πολιτική διεύρυνσης για τα Δ. Βαλκάνια, δηλαδή τις χώρες Μαυροβούνιο, Σερβία, Β. Μακεδονία, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Κόσοβο τείνει να χάσει κάθε αξιοπιστία καθώς δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί εγκαταλείπονται με την Ένωση στα πρόθυρα να διαπράξει ένα νέο κολοσσιαίο στρατηγικό λάθος. Ακόμη και η δέσμευση του περασμένου χρόνου για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων φέτος τον Ιούνιο με Β. Μακεδονία και Αλβανία βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό αμφισβήτηση καθώς χώρες όπως Γαλλία (κυρίως), Ολλανδία και ορισμένες άλλες έχουν ταχθεί ενάντια σε παραπέρα διεύρυνση για το ορατό μέλλον. Αλλά εάν κλείσει η προοπτική της ένταξης, το πιθανότερο σενάριο είναι οι Βαλκανικές χώρες να διολισθήσουν ξανά στις συγκρούσεις και αστάθεια με κύριο χαμένο την Ευρώπη και βασικούς κερδισμένους Ρωσία, Κίνα, Τουρκία.
Η αντίθεση στη νέα διεύρυνση πηγάζει, μεταξύ άλλων, και από την εκτίμηση ότι η προηγούμενη διεύρυνση με τις χώρες της Αν Ευρώπης δεν απέδωσε τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα. Αν και υπάρχει μια κάποια αλήθεια στη θεώρηση αυτή (οι περιπτώσεις Πολωνίας, Ουγγαρίας το μαρτυρούν) η συνολικότερη εκτίμηση είναι ότι από τη διεύρυνση αυτή “η Ένωση βγήκε πολλαπλώς ενισχυμένη καθώς συνέβαλε στην αποκατάσταση της ενότητας της ηπείρου,στη διατήρηση της ειρήνης και σταθερότητας”, όπως παρατηρεί ένα βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε πάνω στο θέμα (βλέπε Στ. Μπαμπανάσης με τη συμβολή του Γ. Βασιλείου/πρώην προέδρου της Κύπρου , Η Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς Ανατολάς και οι Επιπτώσεις της, εκδόσεις Παπαζήσης).
Αλλά η Ένωση έχει δείξει ότι έχει τεράστια ικανότητα να διαπράττει στρατηγικά λάθη από καιρού εις καιρόν…