Μετά τριάντα περίπου χρόνια συνεχούς ενίσχυσης (από το 1988-πρώτο πακέτο Ντελόρ), η διαθρωτική πολιτική συνοχής, από την οποία τόσο σημαντικά επωφελείται η Ελλάδα( ΕΣΠΑ, κ.λπ), συρρικνούται. Αυτό συνιστά μια εξόχως αρνητική εξέλιξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά αλλά και για τις λιγότερο εύπορες χώρες μελη όπως την Ελλάδα. Και περιστέλλεται σε μία περίοδο που οι αναπτυξιακές αποκλίσεις και ανισότητες στον Ευρωπαικό χώρο διευρύνονται. Αλλά δε συρρικνούνται μόνο η πολιτική συνοχής. Περικόπτονται επίσης οι δαπάνες για την Κοινή Αγροτική Πολιτική ( ΚΑΠ) . Διπλό πλήγμα δηλ. για τις φτωχότερες χώρες . Οι προτάσεις για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021- 2027 ( ΠΔΠ- προϋπολογισμό) που παρουσίασε χτες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις περικοπές αυτές είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν ισχυρές αντιδράσεις. Το συνολικό ύψος του Πλαισίου ( πληρωμές) προτείνεται στο 1,08% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος-ΑΕΕ( 1.105 τρις ευρώ) , ποσό μάλλον ανεπαρκές για να χρηματοδοτηθούν επαρκώς παλαιές και κυρίως νέες πολιτικές όπως για τη μετανάστευση, την προστασία των εξωτερικών συνόρων, την άμυνα, καινοτομία, κ.α. Και τούτο παρά το γεγονός ότι η Συνθήκη ρητά προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει «να διαθέτει επαρκείς πόρους» για τη χρηματοδότηση των πολιτικών της. Όπως υποστηρίζεται μεταξύ άλλων και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: πρώτον, το ύψος του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου θα πρέπει να φθάνει τουλάχιστον στο 1,3% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος . Δεν θα πρέπει να περιορισθεί με μια στενή λογιστική προσέγγιση πολύ δε περισσότερο να μειωθεί κάτω από το 1% ΑΕΕ όπως θα επιδιώξουν ορισμένες χώρες μέλη( Ολλανδία , Γερμανία, Δανία, κ.α.) . Δεύτερον , βασικός στόχος του νέου Πλαισίου θα πρέπει να είναι η επαναδρομολόγηση της διαδικασίας σύγκλισης και συνοχής η καταπολέμηση των διευρυνόμενων ανισοτήτων, η προώθηση της κοινωνικής Ευρώπης με πολιτικές για την απασχόληση, τους νέους,κ.α. Πολιτικές, πυλώνες της ενοποίησης όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και η διαρθρωτική πολιτική συνοχής θα πρέπει να συνεχίσουν να χρηματοδοτούνται από την Ένωση . Ο εξορθολογισμός της ΚΑΠ προς όφελος των μικρότερων καλλιεργητών και μονάδων είναι αναγκαίος. (Δεν είναι νοητό το 80% των πόρων της να διοχετεύεται στο 20% των πλουσιότερων αγροτών), αλλά η επανεθνικοποίηση της πολιτικής θα ήταν μια άστοχη ενεργεια με αρνητικές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Τρίτον , η χρηματοδότηση νέων πολιτικών (μετανάστευση, προστασίας των εξωτερικών συνόρων, άμυνας, κ.λπ) , είναι επιβεβλημένη και ορθώς προβλέπεται αλλά θα πρέπει να γίνει με πρόσθετους πόρους και όχι με περικοπές. Τέταρτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει τώρα να αποκτήσει ένα γνήσιο σύστημα «ίδιων πόρων» για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της με νέες πηγές εσόδων ( φόρος χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, φόρος για της εκπομπές καυσαερίων, κ.λπ)
Είναι πάντως σημαντικό ότι προτείνεται η θέσπιση αιρεσιμότητας ( περικοπή χρηματοδοτήσεων) για κράτη μέλη που παραβιάζουν τις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου . Η σημερινή κατάσταση με ορισμένες χώρες μέλη ( Πολωνία , Ουγγαρία) δεν μπορεί να συνεχισθεί χωρίς κάποιες κυρώσεις.
Η διαπραγματευση ξεκινά όμως τώρα και η Ελλάδα έχει βαρύ έργο μπροστά της για να προστεύσει ΚΑΠ και πολιτική συνοχής αλλά και τις νέες πολιτικές που την ενδιαφέρουν.