«Εάν υπάρχει η βούληση, υπάρχει και ο τρόπος» (ifthereisawill, thereisaway). Και εάν υπάρχουν και οι κατάλληλοι άνθρωποι, τότε μπορεί να υπάρξουν και οι αναγκαίες αποφάσεις για να ανοίξει η διαδικασία εξομάλυνσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και αυτό ακριβώς έγινε χτες στην Άγκυρα. Άνοιξε η διαδικασία με  συμφωνία πάνω σε ένα οδικό χάρτη διαδικαστικών βημάτων τριών σταδίων: (α) ο πολιτικός διάλογος που θα εγκαινιασθεί στις 16 Οκτωβρίου από τους υφυπουργούς εξωτερικών των δύο χωρών , (β) η ενεργοποίηση της διαδικασίας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης – ΜΟΕ που είχε σταματήσει εδώ και χρόνια και (γ) η προώθηση της Θετικής Ατζέντας με έμφαση στα οικονομικά θέματα ευρύτερου περιεχομένου με τη σύγκληση και του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας το Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη. Η διαδικασία αυτή θα αποκτήσει νέα πολιτική ώθηση από τη νέα συνάντηση κορυφής των δύο χωρών, πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στις 18 Σεπτεμβρίου  στη Ν. Υόρκη. 

          Πώς μπορέσαμε λοιπόν και φθάσαμε σ’ αυτό το καλό και ευοίωνο αποτέλεσμα για τις δύο χώρες;  Από τις δηλώσεις των Υπουργών Εξωτερικών Γεραπετρίτη και Φιντάν προκύπτουν ορισμένα ενδιαφέροντα και διδακτικά συμπεράσματα:

          Πρώτον, οι πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών έχοντας τη σχετική βούληση για εξομάλυνση εγκατέλειψαν τη «γλώσσα του αδιεξόδου» και κατανόησαν τη σημασία των λέξεων και της ρητορικής. «Με τη δύναμη μιας λέξης ξαναρχίζω τη ζωή μου». Με τη δύναμη των λέξεων ξαναρχίζει η προοπτική της προσέγγισης στη ζωή των δύο χωρών. Οι δύο υπουργοί ενώ κράτησαν τις πάγιες θέσεις των χωρών τους, απέφυγαν οποιαδήποτε άμεση ή υπαινικτική λεκτική αναφορά που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως εκδήλωση αδιαλλαξίας από οποιαδήποτε πλευρά. Είχα επιμείνει εδώ και καιρό στη δημιουργική χρήση της γλώσσας, της αφήγησης στην επικοινωνία των δύο χωρών. 

          Δεύτερον, υπάρχει τρόπος να συζητηθούν όλα τα επίμαχα θέματα χωρίς κατ’ ανάγκη να γίνουν εκπτώσεις θέσεων . Και αυτό ως φαίνεται έγινε χτες με την ενδεδειγμένη γλώσσα. Όλα τα θέματα, από Αιγαίο, Αν. Μεσόγειο, μειονότητα, Κυπριακό και ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας μέχρι μεταναστευτικό και Θετική Ατζέντα μπήκαν στο τραπέζι του διαλόγου με απο-ηλεκτρισμένη γλώσσα. Παραφράζοντας τον Τζ. Κέννεντυ, «δεν κάνουμε διάλογο από φόβο αλλά δεν αποφεύγουμε και το διάλογο για κανένα θέμα επίσης από φόβο». Και μέσα από την προσέγγιση αυτή προέκυψε όπως δηλώθηκε ότι τα θέματα που ενώνουν τις δύο χώρες είναι πολύ περισσότερα απ’ αυτά που τις χωρίζουν και μπορούμε να χτίσουμε πάνω σ’ αυτά. Το είχε επισημάνει περίπου εκατό χρόνια πριν ο Ελ. Βενιζέλος και στη βάση αυτή προχώρησε η Ελληνοτουρκική φιλία.

          Τρίτον, οι δύο υπουργοί λειτούργησαν πολιτικά. Ενώ ορθώς τόνισαν και οι δύο ότι το διεθνές δίκαιο αποτελεί τη βάση για τις σχέσεις των δύο χωρών, είδαν τη μεγάλη πολιτική εικόνα στην ελληνοτουρκική  συνεργασία . Προφανώς στις συνομιλίες πίσω από τις κλειστές πόρτες θα έγινε αναφορά στη Χάγη (ΔΔΧ) αλλά στις σχετικές δηλώσεις κυριάρχησε το πολιτικό πρόσταγμα για τη σημασία της «αγαστής συνεργασίας για πρόοδο» που οδηγεί σε καταστάσεις θετικού αθροίσματος (win-winή kazan-kazan).

          Έτσι η «βήμα προς βήμα» αλλά περιεκτική διαδικασία για εξομάλυνση που εγκαινιάστηκε μπορεί να ρίχνει σε βαθιά μελαγχολία (ή οργή) τους αρνητές της Ελληνοτουρκικής συνεργασίας αλλά ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των δύο χωρών και στις επιταγές της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας. Και αυτό φαίνεται ότι το κατανόησε ο Ταγίπ Ερντογάν και γι’ αυτό προχώρησε στη στρατηγική απόφαση της εξομάλυνσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Και αυτή η επιλογή ως η μεγάλη αφετηρία μπορεί να τον μεταμορφώσει στο νέο Ερντογάν no. 3.

Πηγή: www.tanea.gr