Η σταθερή κυβέρνηση και η απλή αναλογική

Ιωακείμ Γρυσπολάκης 10 Οκτ 2022

Ο Κύκλος Ιδεών οργάνωσε και αυτή τη χρόνια το συνέδριό του «Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ VI”. Οι οργανωτές είχαν την καλοσύνη να μου στείλουν το υλικό των συζητήσεων, τις οποίες άκουσα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, δεδομένου του πλούτου των απόψεων, που αναπτύχθηκαν. Θα αναφερθώ στο θέμα της επιδιωκόμενης αυτοδυναμίας εκ μέρους του νυν πρωθυπουργού και στην ενδεχόμενη συνεργασία περισσότερων του ενός κομμάτων από την πρώτη εκλογική διαδικασία με απλή αναλογική, δεδομένου ότι αυτό απασχόλησε το πρώτο μέρος του συνεδρίου. Στην παρέμβασή του ο ιδρυτής του ΚΥΚΛΟΥ ΙΔΕΩΝ Ευάγγελος Βενιζέλος τόνισε ότι «την ευθύνη για μη σχηματισμό κυβέρνησης με απλή αναλογική και επανάληψη των εκλογών έχει ήδη αναλάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης». Ας αναλύσουμε, όμως, τα δεδομένα, προκειμένου να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα.

Από την Κυριακή της εκλογής του Νίκου Ανδρουλάκη τον Δεκέμβριο 2021, ο πρωθυπουργός τον κάλεσε σε συνάντηση για ενημέρωση. Η πρόσκληση επαναλήφθηκε μετά από λίγες ημέρες, κάτι που αρνήθηκε ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ των πρώτων δηλώσεών του ήταν ότι «Δεν θα κάνω εγώ ούτε τον κ. Τσίπρα ούτε τον κ. Μητσοτάκη πρωθυπουργό». Έκτοτε, αυτό επανελήφθη πολλές φορές, ενώ μόνιμο μοτίβο του ήταν ή σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, που θέλει να σχηματίσει. Πιστεύω ότι το θέμα της επισύνδεσης του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ ήταν μεν νόμιμη, αλλά χρησιμοποιήθηκε ως η αιτία για τον εκ μέρους του προαποφασισμένο αποκλεισμό οιασδήποτε μετεκλογικής συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ με την ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Δηλώσεις, όπως «Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν μπορεί να συνεργαστεί με το κόμμα, ο αρχηγός του οποίου τον παρακολουθούσε» και, «ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδιώκει παντοδυναμία και κυριαρχία επί των ανθρώπων και όχι αυτοδυναμία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους», που διατυπώθηκαν στο συνέδριο, αλλά και «είναι απόλυτη ανάγκη να μην απαξιώνει την λαϊκή ψήφο και ο τόπος θα πρέπει να εξαντλήσει την δυνατότητα να εκλέξει κυβέρνηση από την πρώτη εκλογή», σε συνδυασμό με τη δήλωση «Με όσα προανέφερα είναι φανερό ότι με τη συγκεκριμένη Νέα Δημοκρατία και τον αρχηγό της ιδιαίτερα όταν έχει ηγεμονική θέση δεν υπάρχει κανένα πεδίο συνεννόησης. Πολύ δε περισσότερο προγραμματικής σύγκλισης» (Κ. Σκανδαλίδης), οδηγούν σε μονόδρομο. Δηλαδή, επιδίωξη τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠΑΣΟΚ είναι η επόμενη κυβέρνηση να είναι κυβέρνηση συνεργασίας, στην οποία δεν θα συμπεριλαμβάνεται η ΝΔ με αρχηγό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Εάν, επομένως, πρέπει να σχηματισθεί κυβέρνηση με την απλή αναλογική, είναι προφανές ότι, αυτό που εννοούν οι προαναφερθέντες, είναι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜΕΡΑ25 (το ΚΚΕ έχει δηλώσει ότι δεν συμμετέχει) ή κυβέρνηση ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ χωρίς πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Υπάρχει, όμως, μία παράμετρος, την οποία ηθελημένα όλοι οι προαναφερθέντες αποσιωπούν. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις από το 2016 έως και σήμερα οι πολίτες θεωρούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως τον καταλληλότερο για τη θέση του πρωθυπουργού και τον καταλληλότερο να διαχειριστεί όλα τα κρίσιμα θέματα (εθνικά, οικονομικά, παιδεία κ.λπ.), ενώ οι πολλαπλές κρίσεις αντιμετωπίστηκαν με σχετική ή και απόλυτη επιτυχία και η αξιοπιστία της χώρας έχει αποδεδειγμένα αποκατασταθεί και αυξηθεί. Πώς, επομένως, είναι δυνατόν να αγνοείται αυτή η κρίσιμη παράμετρος και να επιδιώκουν όλοι αυτοί την εκπαραθύρωση του Κυριάκου Μητσοτάκη από τη θέση του πρωθυπουργού ή ακόμη και από τη θέση του αρχηγού της ΝΔ; Αρκεί να ανακαλέσουμε στη μνήμη τις εκκλήσεις ορισμένων, φίλα προσκείμενων στον ΣΥΡΙΖΑ, να καλούν τους βουλευτές της ΝΔ να εκδιώξουν τον ΚΜ από την αρχηγία και να μην είναι καν υποψήφιος βουλευτής το 2023. Ή ακόμη και τον Κ. Σκανδαλίδη να αναφέρει ότι «. . . είναι φανερό ότι με τη συγκεκριμένη Νέα Δημοκρατία και τον αρχηγό της ιδιαίτερα όταν έχει ηγεμονική θέση δεν υπάρχει κανένα πεδίο συνεννόησης».

Μία επιπλέον παρατήρηση από τα λεχθέντα στο συνέδριο του ΚΥΚΛΟΥ ΙΔΕΩΝ. Σε μία από τις – πολύ εύστοχες και καίριες κατά τα άλλα – παρεμβάσεις του ο Βαγγέλης Βενιζέλος είπε ότι εάν δεν σχηματισθεί κυβέρνηση από την πρώτη εκλογική διαδικασία με απλή αναλογική, την αποκλειστική ευθύνη θα φέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος αποκλείει συνεργασίες και επιδιώκει αυτοδυναμία. Θεωρώ ότι το συμπέρασμα είναι λανθασμένο, δεδομένων των δηλώσεων, που έχουν προηγηθεί. Ο μεν Α. Τσίπρας δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει σε κυβέρνηση ηττημένων και ότι επιδιώκει να είναι πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο δε Ν. Ανδρουλάκης, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες δηλώσεις του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου και αρχαιότερου βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σκανδαλίδη, έχουν αποκλείσει κάθε συνεργασία με την ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, πόσο μάλλον προγραμματική συμφωνία. Κατά συνέπεια, είναι μονόδρομος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επιδιώκει την αυτοδυναμία, αφού ακόμη και ως πρώτο κόμμα, δεν θα συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών για σχηματισμό κυβέρνησης με απλή αναλογική.

Τέλος, θέλω να υπενθυμίσω ότι από το 1974 πρωθυπουργοί κυβερνήσεων συνεργασίας, πλην του αρχηγού του πρώτου κόμματος, ήσαν οι εξής τρεις: Ο Τζαννής Τζανετάκης, ο Ξενοφών Ζολώτας και ο Λουκάς Παπαδήμος. Όλοι ήσαν πρωθυπουργοί ειδικού σκοπού και βραχείας διαρκείας. Όλοι δε γνωρίζουμε ότι η λήψη μιας κυβερνητικής απόφασης απαιτούσε να προηγηθεί λήψη απόφασης από τα όργανα όλων των συνεργαζομένων κομμάτων. ¨Όμως, σήμερα η Ελλάδα, εν μέσω αλλεπάλληλων διεθνών κρίσεων, δεν χρειάζεται πρωθυπουργό βραχείας διαρκείας και περιορισμένης ευθύνης, αλλά πρωθυπουργό έτοιμο να λάβει αστραπιαίες και τολμηρές αποφάσεις και να προγραμματίσει με ορίζοντα τετραετίας. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα δεν χρειάζεται έναν Έλληνα Ντράγκι, αλλά έναν ισχυρό, τολμηρό και οραματιστή πρωθυπουργό.