Η Τουρκία εκβιάζει παζαρεύοντας την ένταξη της Σουηδίας (και Φινλανδίας) στο ΝΑΤΟ και αυτή υποχωρεί στις ποέσεις του Ερντογάν!!
Στη Διάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ στις 28-30 Ιουνίου στη Μαδρίτη, η Σουηδία και η Φινλανδία που συμμετείχαν ως υποψήφιες προς ένταξη χώρες, συνυπέγραψαν ένα Μνημόνιο με την Τουρκία προκειμένου η τελευταία να εγκρίνει την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ. Μεταξύ αυτών που ζήτησε ο Ερντογάν και λέγεται ότι συμφωνήθηκε ήταν η άρση του εμπάργκο όπλων από τη Σουηδία προς την Τουρκία, αλλά και άλλος ένας σημαντικός όρος, η έκδοση Τούρκων πολιτών, κυρίως Κουρδικής καταγωγής, που κατοικούν στη Σουηδία και μάλιστα πολλοί απο αυτούς έχουν και τη Σουηδική υπηκοότητα, με το επιχείρημα ότι είναι ή ήταν μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων που στόχο έχουν την Τουρκία και το καθεστώς της.
Μεταξύ αυτών και κάποιοι, σύμφωνα πάντα με την Τουρκία, από τους επονομαζόμενους Γκιουλενιστές, δηλαδή αυτούς που σύμφωνα με τον Ερντογάν σκηνοθέτησαν το γνωστό πραξικόπημα του 2016 για να τον ανατρέψουν. Λέγεται δε ότι η Τουρκία παρέδωσε λίστες ονομάτων στη Σουηδία και τη Φινλανδία και ότι αυτές συμφώνησαν. Η πλευρά της Σουηδίας (και της Φινλανδίας) δεν αποδέχονται ότι συμφωνήθηκε έκδοση ατόμων σύμφωνα με την λίστα που αναφέρει η Τουρκική πλευρά, αλλά κάθε περίπτωση θα εξεταστεί ξεχωριστά σύμφωνα με τους κανόνες του νομικού πλαισίου των χωρών αυτών, σημειώνοντας πως η Δικαιοσύνη στη Σουηδία (και τη Φινλανδία) λειτουργεί ανεξάρτητα.
Πάντως ο Ερντογάν επαναλαμβάνει με έμφαση ότι αναμένει την εκπλήρωση των συμφωνηθέντων στη Μαδρίτη. Τελευταία αναορά το Σάββατος, γεγονός που έτυχε ιδιαίτερης αναφοράς στα σουηδικά ΜΜΕ το Σαββατοκύριακο 1-2 Οκτωβρίου. Τονίζει δε και πάλι ότι αν δεν τηρηθούν τα ”συμφωνηθέντα” δεν θα προχωρήσει στην άρση του βέτο. Αυτό είναι περίπου το πλαίσιο. Μέχρι στιγμής όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ (η Ουγγαρία μόνον αναμένεται να το κάνει σύντομα) εκτός από την Τουρκία έχουν εγκρίνει την αίτηση για ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
Το κρίσιμα ερωτήματα που τίθενται είναι εύλογα, όταν λάβει κανείς υπόψη την σύγχρονη Ιστορία της Σουηδίας, αλλά και της Φιλανδίας. Πως είναι δυνατόν μια χώρα σαν τη Σουηδία, γνωστή επί πολλές δεκαετίες για την σθεναρή υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς, των ατομικών ελευθεριών, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, να έχει συνυπογράψει μια τέτοια συμφωνία με την Τουρκία του Ερντογάν, μια χώρα που μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον στο δημόσιο διάλογο αποτελούσε τυπικό παράδειγμα καταπάτησης των ατομικών ελευθεριών, της ελεύθερης έκφρασης, των ανθρωπίνων δίκαιωμάτων…; Θα θυσιαστούν, θα εγκαταληφθούν οι αρχές αυτές, προκειμένουν να δοθεί πράσινο φώς από τον Ερντογάν για ένταξη στο ΝΑΤΟ;
Οι ανησυχίες αυτές, αυξάνονται, καθώς η μεν πολιτική ηγεσία τηρεί σιγήν ιχθύος, τα δε περισσότερα ΜΜΕ προχωρούν ακόμη και σε εγκώμια του Ερντογάν για το ρόλο του στην διεθνή πολιτική σκηνή! Όλά για το ΟΚ της Τουρκίας στο θέμα του ΝΑΤΟ;
Ενώ λοιπόν η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία επιδεινώνεται συνεχώς, οι στρατιωτικές επεμβάσεις της χώρας σε πολλά μέρη στο εξωτερικό και οι απειλές για στρατιωτική δράση κατά γειτονικών χωρών και ιδιαίτερα κατά της Ελλάδας αυξάνονται συνεπικουρούμενες και με εξωφρενικές δηλώσεις ανώτατων Τούρκων αξιωματούχων μέχρι τον ίδιο τον Ερντογάν, το διπλό παιχνίδι και η άρνηση συμμετοχής της Τουρκίας στις ενέργειες της Δύσης κατά της Ρωσίας, οι συνεχιζόμενες οικονομικές, εμπορικές, τουριστικές και άλλες μορφές σχέσεων με τη Ρωσία, η Σουηδία προχώρησε πριν από λίγες μέρες στην άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας που εφάρμοζε από το 2019, χωρίς όμως κανένας από τους λόγους που το επέβαλαν σε σχέση με την εισβολή της Τουρκίας στη γειτονική Συρία να έχει αλλάξει. Αντίθετα τα πράγματα έχουν χειροτερέψει από τότε.
Παράλληλα, η Σουηδία ετοιμάζεται να λάβει περαιτέρω μέτρα, σε εφαρμογή της συμφωνίας στη Μαδρίτη σχετικά με την έκδοση στην Τουρκία προσώπων που περιλαμβάνονται στη λίστα Ερντογάν, αλλά και συμπληρωματικά μετά τη συμφωνία της Μαδρίτης τον Ιούνιο του 2022. Άτομα που η Τουρκία θεωρεί με τα δικά της κριτήρια ως τρομοκράτες (Γκιουλενιστές που στοχεύουν στην ανατροπή του Ερντογάν ή Κούρδους τρομοκράτες κατά τον ορισμό της Τουρκίας) ή Κούρδους που στοχεύουν στην απόσπαση εδαφών της για τη δημιουργία Κουρδικού κράτους.
Το περασμένο Σάββατο μάλιστα ,ο Ερντογάν υπενθύμισε στη Σουηδία ότι εάν δεν εφαρμοστούν όσα, όπως λέει ο ίδιος, έχουν συμφωνηθει στη Μαδρίτη, η χώρα του δεν θα εγκρίνει την αίτηση της Σουηδίας (και αντίστοιχα της Φινλανδίας) να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το ανατολίτικο παζάρι με τους Σουηδούς που φαίνεται να τα “έχουν χάσει” με την τακτική του Ερντογάν συνεχίζεται. Και αντί να του πουν αυτό που του αρμόζει, όπως θα περίμενε κανείς, συζητούν μαζί του και όλο και του δίνουν κάτι παραπάνω. Η Σουηδία, υποχωρεί σταδιακά από τις αρχές που τήρησε εδώ και δεκαετίες. Να θυμηθούμε τον Ούλοφ Πάλμε που σήκωσε το ανάστημα του και τα έβαλε με τον ίδιο τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντς Νίξον, όταν τον Δεκέμβριο του 1972 άρχισαν οι εκτενείς βομβαρδισμοί του Ανόι. Ενέργεια που γ´αυτούς που θυμούνται ή έχουν διαβάσει, προκάλεσε την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων των ΗΠΑ με τη Σουηδία για κάποια χρόνια. Αλλά αυτή ήταν η άλλη Σουηδία που μάλλον δεν υπάρχει πλέον παρά μόνο στη σκέψη ιδίως αυτών, όπως εγώ, που την έζησαν εν των έσω!
Και για να επιστρέψουμε στον Ερντογάν, θα θα τραβήξει το «σκοινί» μεχρι εκεί που πάει, έως ότου υποκύψει τελικά στις πιέσεις των αμερικανών που πιέζουν κυρίως μέσω της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Σε μερικές μέρες πάντως, αντιπροσωπείες της Σουηδίας και της Φινλανδίας θα επισκεφτούν την Άγκυρα για συνομιλίες, έχοντας στην ατζέντα μεταξύ άλλων αναμφισβήτητα και ονόματα ατόμων από την Σουηδία (και την Φινλανδία) που ο Ερντογάν ζητεί την έκδοση τους. Για τις ελελιξεις οψόμεθα.
Προσωπικά τις υποχωρήσεις αυτές από τις δύο σκανδιναυικές χώρες στους εκβιασμούς του Ερντογάν τις θεωρώ εξευτελιστικές. Ίσως δεν μπορώ ακόμη να αποδεσμεύσω τη σκέψη μου ως προς την εικόνα μιας, σε τέτοια θέματα, ριζικά διαφορετικής Σουηδίας, που έχω γνωρίσει από μια άλλη εποχή. Της εποχή του Τάγκε Ερλάντερ, του Ούλωφ Πάλμε και του Ίνγκβαρ Κάρλσον.