Βλέποντας τις τελευταίες δημοσκοπήσεις ή καλύτερα αν ανατρέξουμε στα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών εύκολα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς για το εάν υπάρχει αύριο για τη Σοσιαλδημοκρατία. Με άλλα λόγια, αν μπορεί, η πρόσφατη εκλογική κρίση στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, να θεωρηθεί ως η ορθολογική απάντηση από ένα εκλογικό σώμα που αποχαιρετά ένα κοινωνικοοικονομικό μοντέλο.
Εάν συγκρίνουμε τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές με κάποιο είδος ουτοπικού πολιτικού προγράμματος, παρόμοιο με αυτά που ιστορικά ξεκίνησαν κομμουνιστές ή αναρχικοί, σίγουρα κάποιοι θα απογοητευτούν γιατί, η σοσιαλδημοκρατία δεν είχε ποτέ ουτοπικό πολιτικό σχέδιο, η πολιτική της στηρίζονταν πάντα σε αυτό που είναι «δυνατό».
Η Σοσιαλδημοκρατία (SD) υπήρξε η πιο ισχυρή πολιτική δύναμη στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πολιτική της δημιούργησε το κράτος πρόνοιας και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Η παρακμή της σοσιαλδημοκρατικής τάξης επέστρεψε την Ευρώπη ακριβώς στα προβλήματα που είχε σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει: Η οικονομική ανισότητα και η ανασφάλεια αυξήθηκαν, οι κοινωνικές διαιρέσεις και οι συγκρούσεις πολλαπλασιάστηκαν, η πίστη στη δημοκρατία μειώθηκε και ο εξτρεμισμός εξαπλώθηκε.
Για το τί πήγε στραβά, σε εθνικό επίπεδο είναι λίγο πολύ γνωστό. Βασικές αιτίες ότι δεν έπεισε την πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΠΑ.ΣΟ.Κ για την αναγκαιότητα της συνεργασίας με τη συντηρητική παράταξη για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, με την υιοθέτηση σκληρών αντιλαϊκών μέτρων, που έβαλαν την οικονομία πάνω από την πολιτική, πάνω από τον άνθρωπο και σε τελική ανάλυση, πάνω από την ίδια την Δημοκρατία.
Και αν σε αυτό προσθέσεις το έλλειμμα της εσωτερικής δημοκρατίας, που ανέστειλε την δυναμική και την προσπάθεια για ανοιχτές επιλογές, που ξεπρόβαλε στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2017 κάνοντας πολιτική πίσω από κλειστές στα μέλη πόρτες, παίρνοντας κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις από επαγγελματίες της πολιτικής οποιασδήποτε εποχής, τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα.
Βέβαια, στη σημερινή εποχή, ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί από τα κόμματα είναι και το αν, η γνώμη των μελών συμπίπτει και με αυτή των ψηφοφόρων.
Παρά τα φληναφήματα που ακούμε περί αριστερής στροφής ως τον λόγο της νίκης των Φινλανδών και των Ισπανών Σοσιαλδημοκρατών ή και την διαφαινόμενη άνοδο του SPD στη Γερμανία με τη νέα Ostpolitik που επιχειρεί ο Σολτς, αυτοί ανέκαμψαν, γιατί εκφράστηκαν με ρεαλιστικές προγραμματικές θέσεις σε όλους τους τομείς πολιτικής και ιδίως, για τα πραγματικά προβλήματα της δημοκρατίας στις χώρες του πυρήνα της ΕΕ.
Η Κεντροαριστερά πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων, όντας η πολιτική δύναμη που αντιπροσωπεύει κοινωνικά στρώματα και πολιτικές θέσεις που την ξεχωρίζουν από την αριστερά και τη δεξιά.
Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία στο σύνολό της, βιαστικά και σίγουρα λανθασμένα, πίστεψε ότι στο νέο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης και των απορυθμισμένων αγορών, θα πρόκυπταν κέρδη για όλους. Πληρώνει το μάρμαρο αυτής της προσέγγισης με εκατομμύρια χαμένες ψήφους που πήγαν στη ριζοσπαστική αριστερά ή και στην άκρα δεξιά, εδώ και πολλά χρόνια. Πρόσφατα, αλλάζει και αναθεωρεί με μια προσεκτική στροφή προς τα αριστερά.
Η Σοσιαλδημοκρατία έχει ανάγκη την Αριστερά σε πολλά πράγματα. Χρειάζεται όμως ένα νέο είδος πολιτικής και σίγουρα όχι μία αναχρονιστική, λαϊκίστική αριστερά που δεν σέβεται δημοσιονομικούς κανόνες ή δεν αντιλαμβάνεται τις νέες γεωπολιτικές συνθήκες. Ταιριάζει στην αριστερά να έχει οράματα, αλλά να θυμίσουμε πως ο Χέλμουτ Σμιτ, Καγκελάριος του SPD και οπαδός της κοινής λογικής και των πράξεων στη πολιτική, είχε κάποτε πει: « Όποιος έχει οράματα πρέπει να επισκεφτεί ένα γιατρό».
Τα διδάγματα για το τί πήγε στραβά πρέπει να μας ωθήσει όλους, όσους πονάμε αυτό το χώρο, στη κοινή αντίληψη ότι τώρα είναι η ώρα για τολμηρές ιδέες. Πρέπει να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας από την αναδιανεμητική πολιτική, στη παγκόσμια παραγωγή, τη κλιματική αλλαγή, τις νέες τεχνολογίες και τη ψηφιακή μετάβαση που κάνουν πολλούς από τους πολίτες να ανησυχούν.
Για ποια βελτίωση συνθηκών εργασίας ή του εργασιακού περιβάλλοντος, θα διαπραγματευόμαστε όταν για κάποιες επιχειρηματικές δραστηριότητες ο εργαζόμενος θα δουλεύει από το σπίτι του;
Πως θα ρυθμίσουμε δημοκρατικά τις νέες σχέσεις, που δημιουργούνται με την πανδημία, ανάμεσα στη κοινωνία, το κράτος και τις αγορές;
Η τμηματική ανάλυση των παραγόντων των νέων συνθηκών της παγκόσμιας εργασίας θα φέρει και τις μεταρρυθμίσεις, με μπροστάρη ένα συνδικαλισμό μη κρατικοδίαιτο που θα αντιλαμβάνεται την καινοτομία, την επενδυτική πράσινη επιχειρηματικότητα και θα είναι κόντρα στις συντεχνίες. Η σοσιαλδημοκρατία για να έχει μέλλον πρέπει να απαντήσει σε όλες αυτές τις προκλήσεις με ένα ανταγωνιστικό πολιτικό λόγο. Με μία νέα κοινωνική συμμαχία που θα ενώσει τη σοσιαλδημοκρατία με τις παραγωγικές δυνάμεις και κυρίως θα ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με τη νέα γενιά.
Αυτό το εγχείρημα θα αφορά τους μισθούς, την κατάρτιση, την τεχνογνωσία και τις επαγγελματικές δεξιότητες, την κινητικότητα, την ευελιξία, την αξιοκρατία στην εργασία, την εργασία για όλους. Την επένδυση στην εκπαίδευση για τη μείωση της ανισότητας εισοδήματος και την προαγωγή ίσων ευκαιριών με την ανισότητα του πλούτου να μπορεί αντιμετωπιστεί με ορθολογικό σχεδιασμό των φόρων. Η ανισότητα των φύλων και η αυξημένη συμμετοχή της γυναίκας στην αγορά εργασίας μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ενίσχυσης της παιδικής μέριμνας και της εξασφάλισης παροχής υπηρεσιών φροντίδας και περίθαλψης.
Κλείνοντας, επιστρέφοντας στα δικά μας, δύο χρόνια μετά και με τις συνέπειες της πανδημικής κρίσης να μην έχουν διαφανεί στη πλήρη έκτασή τους, το πολιτικό σκηνικό δεν έχει σημαντικά διαφοροποιηθεί, με εμφανή την αδυναμία της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κερδίσει από τις απώλειες της Νέας Δημοκρατίας.
Για το ΠΑ.ΣΟ.Κ-ΚΙΝ.ΑΛ και τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές, ζητούμενα είναι οι πολιτικές και το πρόσωπο που θα αποσπάσει ψήφους από τη Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη, ιδίως τώρα, που δείχνει και τις προθέσεις του με τον τελευταίο ανασχηματισμό. Έτσι, θα καταφέρει να επαναπατρίσει και τις ψήφους που πήγαν στο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα, φέρνοντας ξανά το ΠΑ.ΣΟ.Κ σε τροχιά εξουσίας