Τι μπορεί άραγε να γράψει κάποιος με αφορμή τραγωδίες -όπως η σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη που άφησε πίσω της δεκάδες νέους ανθρώπους νεκρούς- χωρίς να επαναλάβει τετριμμένες εκφράσεις και χιλιοειπωμένα τσιτάτα; Πως μπορεί να μιλήσει για ακραία γεγονότα -όπως η Marfin ή το Μάτι- χωρίς να υποπέσει σε αφυψηλού κριτική, η οποία διόλου δεν αγγίζει τις οικογένειες ή τους φίλους των θυμάτων;
Πένθος και κατάθλιψη
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η τραγωδία στα Τέμπη, όπως και πολλές προηγούμενες, βιώνεται σαν συλλογικό πένθος από την ελληνική κοινωνία. Και ως γνωστόν το πένθος έχει στάδια, που είτε θα μας οδηγήσει στην αποδοχή της απώλειας είτε θα μας καταπιεί όλους και θα μας φέρει ξανά μπροστά στον κίνδυνο της «εθνικής κατάθλιψης». Στο μεταξύ, υπάρχει η οργή και προκειμένου να αποφύγουμε τις ακραίες καταστάσεις, πρέπει να επιχειρήσουμε να βάλουμε τα πράγματα στη σειρά και να αναζητήσουμε τις οφειλόμενες απαντήσεις.
Αγανάκτηση μεν, αλλά…
Αξίζει να σταθούμε στο γεγονός ότι οι πρόσφατες πολυπληθείς συγκεντρώσεις χαρακτηρίζονται από βουβή οργή. Μια οργή που καταφέρνει να επιβληθεί στις κομματικές σημαίες και τα συνδικαλιστικά πανό. Δεν θυμίζουν δηλαδή τις αντίστοιχες των «Αγανακτισμένων», όπου παρόμοια συναισθήματα είχαν τεθεί εκτός ελέγχου. Λείπουν οι κρεμάλες, οι μούντζες, τα συνθήματα περί εμπρησμού της Βουλής (sic) και οι προπηλακισμοί βουλευτών. Φαινόμενα που τελικά οδήγησαν στις κατοπινές πολιτικές τερατογενέσεις και στην πολυδιάσπαση της κοινωνικής έκφρασης, που με τη σειρά της μας έφερε ένα βήμα πριν την απόλυτη εθνική τραγωδία της πιθανής αποκοπής της χώρας από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Θα υπάρξουν εκπλήξεις
Ωστόσο, ακριβώς επειδή είμαστε ενώπιον βουβής οργής και μάλιστα από μια γενιά που βιώνει συνεχείς κρίσεις αλλά έχει μάθει να εκφράζεται τόσο διαφορετικά από τις προηγούμενες και ακόμα δεν την έχουμε αποκωδικοποιήσει, καλό θα ήταν να προετοιμαζόμαστε για εκλογικές εκπλήξεις. Ήδη τα πρώτα δημοσιεύματα και οι πρόσφατες -και κάπως πρόωρες- δημοσκοπήσεις φανερώνουν ότι η συζήτηση περί διπλών εκλογών, συνεργασιών και αυτοδυναμίας, έχει μπει πλέον σε άλλη βάση. Η πολυδιάσπαση της ψήφου και η μετακίνηση μεγάλου αριθμού ψηφοφόρων προς τη «γκρίζα περιοχή» των αναποφάσιστων είναι μια νέα πραγματικότητα που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη.
Τα «επιτελικά» ρήγματα
Εξάλλου το πολυδιαφημιζόμενο «επιτελικό κράτος» έχει γεμίσει ρηγματώσεις από την εποχή που έσκασε το σκάνδαλο των υποκλοπών, με το «καμπανάκι» πρώτοι να χτυπούν άνθρωποι που ως «πολιτικά φιλελεύθεροι» στήριξαν το 2019 τον σημερινό πρωθυπουργό, αλλά -σε αντίθεση με διάφορους όψιμους Ταλιμπάν- αρνούνται να μπουν στον ρόλο του χειροκροτητή όταν όλα πάνε λάθος.
Λύσεις και όχι συγγνώμες
Είναι τουλάχιστον προκλητικό εκείνοι που επί τέσσερα χρόνια διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας να περιφέρουν ως μόνο λάβαρο τα όποια θετικά βήματα στη ψηφιοποίηση του κράτους, τη στιγμή που έχουν συμβεί τραγωδίες που απογυμνώνουν ακριβώς αυτό το επιχείρημα. Η κοινωνία πλέον αναζητά λύσεις και λογικές προτάσεις και όχι στημένες φωτογραφίες, πολυακουσμένα συγγνώμη και επιδόματα που καμία σχέση δεν έχουν με τον πυρήνα των προβλημάτων.