Η οικονομική κρίση: Σύνοψη, τομή και συνέχεια της Μεταπολίτευσης

Ευάγγελος Βενιζέλος 26 Ιουλ 2022

Γιορτάστηκε χθες 24 Ιουλίου, με τον καθιερωμένο τρόπο, η Μεταπολίτευση, για την ακρίβεια, το ιδρυτικό γεγονός της: η κατάρρευση της δικτατορίας και ο σχηματισμός της Κυβέρνησης εθνικής ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μέσα στα συμφραζόμενα του πραξικοπήματος και της τουρκικής στρατιωτικής εισβολής στην Κύπρο.

Ο καθιερωμένος τρόπος εορτασμού, διαθέτει μια εγγενή αισιοδοξία καθώς πρόκειται για τη «γιορτή της Δημοκρατίας». Κάθε χρόνο γίνονται βέβαια και αναστοχαστικές προσεγγίσεις, αναπόφευκτες όταν η πανδημία συνεχίζεται και ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απλώς η πιο εμφανής όψη ενός νέου παγκόσμιου τοπίου που περιλαμβάνει πλήθος ανατροπών και κινδύνων: από την ενεργειακή κρίση μέχρι την πυρηνική απειλή και από τον πληθωρισμό μέχρι την επισιτιστική κρίση.

Παρόλα αυτά η Μεταπολίτευση όχι ως ιδρυτικό γεγονός αλλά ως κατάσταση, για την ακρίβεια ως διαρκώς επεκτεινόμενη περίοδος που φτάνει σε δυο χρόνια τον μισό αιώνα, τέθηκε υπό πραγματική επανεξέταση μόνο τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Εννοώ τα χρόνια της έκρηξης και των επιπτώσεων και όχι τα χρόνια της επώασης της κρίσης που αρχίζουν ήδη από το 1974 και φτάνουν μέχρι τις εκλογές του 2009.

Είναι συνεπώς ευτυχής ή πάντως ενδιαφέρουσα συγκυρία το γεγονός ότι το βιβλίο «Εκδοχές Πολέμου 2009-2022» που έχει ως κορμό την αφήγησή μου (με τη μορφή μακράς συνέντευξης στον Γ. Κουβαρά) για το προσκήνιο και το παρασκήνιο της οικονομικής κρίσης και όσα ακολούθησαν, κυκλοφόρησε μέσα στον Ιούλιο και παρουσιάζεται αύριο, τις ημέρες δηλαδή του εορτασμού της επετείου της Μεταπολίτευσης.

Η οικονομική κρίση έφερε όχι μόνο την οικονομία αλλά και την κοινωνία των πολιτών και το πολιτικό σύστημα, τη χώρα συνολικά αντιμέτωπη με τον εαυτό της, όπως αυτός είχε διαμορφωθεί από το 1974 έως το 2010. Αντιμέτωπη με όλα τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, τις παθογένειες, τις νοοτροπίες, τις συνήθειες, τις ευκολίες και τις διευθετήσεις της Μεταπολίτευσης. Το συσσωρευμένο και ανεξέλεγκτο δημόσιο χρέος, το υπερβολικό δημοσιονομικό και πρωτογενές έλλειμμα, το τεράστιο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ως έλλειμμα παραγωγής, παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας ήταν μια εκρηκτική σύνθεση που υπερέβαινε κατά πολύ τα δημοσιονομικά, χρηματοοικονομικά και μακροοικονομικά μεγέθη. Επρόκειτο για τον συνδυασμό ενός εθνικού ιστορικού και κοινωνικού χρέους, ενός πολιτικού, αξιακού και θεσμικού ελλείμματος και μιας οριζόντιας έλλειψης επίγνωσης, ουσιαστικά ενός ελλείμματος ως προς τη συλλογική ικανότητα αντίληψης της σχέσης του τόπου με τον ιστορικό του χρόνο: με τα ακριβή δεδομένα του παρόντος, το βάρος του παρελθόντος και τους κινδύνους του μέλλοντος.

Διαβάστε τη  συνέχεια

Πηγή: www.protagon.gr