1 .Η επιστροφή της πολιτικής μετα την μνημονιακη της απαξίωση ,σαν αποτέλεσμα της διπλής εμπειρίας των νέων κρίσεων (πανδημία, Ουκρανία) είναι μια πραγματικότητα που δημιουργεί απαίτηση για ένα νέο ορίζοντα στο κοινό μέλλον των ανθρώπων αυτής της χώρας. Το θέμα των υποκλοπών είναι σημαντικό για την ποιότητα της δημοκρατίας μας και υπήρξε αναμφισβήτητη επιτυχία του προέδρου του Πασοκ η ανάδειξη του και η διεκδικηση της απόλυτης διαφάνειας που διασφαλίζει το κράτος δικαίου .Η μονοθεματικη εμμονή όμως σε αυτό το θέμα καθυστερεί την παρουσίαση της ευρύτερης πρότασης μιας σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας στην εγχώρια αλλά και διεθνή εκδοχή της ενώ ο προεκλογικός χρόνος πιέζει
2. Η ΝΔ παρα τον σκόπελο αυτό που συγκλόνισε κυριολεκτικά την μαξιμοκεντρικη διακυβέρνηση της χώρας ,εχει την δυνατότητα παρέχοντας επιδόματα και αναδεικνύοντας τις αναμφισβήτητες καλές της επιδόσεις σε ορισμένους τομείς να σταθεροποιηθεί τουλάχιστον δημοσκοπικά μετα την ΔΕΘ .Έχοντας την ευκαιρία -μετα την επισφαλή περίοδο κυβέρνησης Συριζανελ -να σηματοδοτήσει και υλοποιήσει σε ένα βαθμό την επιστροφή στην κανονικότητα ,δοκιμάσθηκε έντονα απ την πανδημία ,την τουρκική επεκτατικοτητα και τα παράγωγα του πολέμου της Ουκρανίας (ακρίβεια, ενεργειακό κλπ).Παρα την απώλεια της αναβάθμισης από της αγορές ,οι πόροι του ταμείου ανάκαμψης ,η εξαιρετική τουριστική περίοδος η ταχύτατη ψηφιοποιηση όπως και η άνοδος των άμεσων ξένων επενδύσεων ,μαζί με τον ικανοποιητικό χειρισμό των εθνικών θεμάτων και της πανδημίας ,δημιουργούν εμπιστοσύνη σε σημαντικό μέρος των πολιτών
3 .Ο ταλαντούχος κος Τσίπρας έσπευσε να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία των υποκλοπών» υιοθετώντας» το Πασοκ και προσπαθώντας να επαναφέρει την προοδευτική διακυβέρνηση πάση θυσία και εκβιάζοντας κάθε συνεργασία. Το θέμα απέτυχε να γίνει ελληνικό γουοτεργκαιιτ και η απαίτηση παραίτησης του πρωθυπουργού, για έναν ακόμα λόγο ,κατέπεσε δείχνοντας τα όρια της «αγανακτισμένης» μανιέρας της μείζονος αντιπολίτευσης .(Προφανώς δεν αρκούσαν πολιτικολογουντες συνταγματολόγοι άφωνοι η αφανείς στην τεράστια πολιτική σκευωρία Νοβαρτις που θυμήθηκαν όψιμα τους κινδύνους του κράτους δικαίου ).Ακυρώνεται όμως έτσι η προσπάθεια εικόνας ανανέωσης και σοβαροποιησης του Σύριζα καθώς οι στρατιές εμπειρογνωμόνων που επιστρατευτήκαν δεν κατόρθωσαν να δουλέψουν μια πειστική αντιπολιτευτική πρόταση αλλά και γιατί το μεγάλο μέρος των στελεχών του κόμματος αρκείται στην καταγγελτικη ακρότητα. Αυτό το έλλειμα ουσιαστικής αντιπολίτευσης φάνηκε εμφατικά στην ΔΕΘ -με βασικά επικοινωνιακά θέματα την κρατικοποίηση της ΔΕΗ και την κατάργηση της αστυνομίας πανεπιστήμιων- όπου κυριάρχησε ξανά ο απόλυτος ανεύθυνος λαϊκισμός στην παροχολογια και απόλυτη έλλειψη κοστολόγησης της .Φαίνεται ότι ο πρόεδρος του Σύριζα εχει πεισθεί ότι μόνο η φθορά των μελλουσών συγκυριών ,των λαθών και του χρόνου θα κάμψει την ΝΔ, άρα αναμένει την μεθεπόμενη περίοδο για να την εισπράξει αδυνατώντας να ανταποκριθεί ουσιαστικά στις ερχόμενες εκλογές
4...Ο εγκλωβισμός του Πασοκ επι δυο σχεδόν μήνες σε μια μονοθεματικη αντιπολίτευση χωρίς μια ευρύτερη πρόταση και οι ατυχείς δηλώσεις της ηγεσίας του σε σχέση με μετεκλογικά σενάρια αναστέλλει την δυναμική επιστροφής της προηγουμένης περιόδου. Σε αντίθεση με την σταθερή «άρνηση σε όλα «του Σύριζα ,η εναλλακτική μετριοπάθεια και γόνιμη αντιπολίτευση του Πασοκ δημιούργησε προσδοκίες ανάδειξης μιας αξιόπιστης εναλλακτικής της σύγχρονης υπεύθυνης σοσιαλδημοκρατίας. Ωστόσο η εξαγγελία επεξεργασιών απόψεων και νέων ιδεών υπό τον Ν. Χριστοδουλάκη και η ηλεκτρονική πύλη δεν προκάλεσαν ένα ανοικτό εργώδες εργαστήριο διαβούλευσης (αντίστοιχο του Ισταμε 07-09) μελών και φίλων που ωστόσο υπάρχουν και αναμένουν Αυτό θα ήταν η κρίσιμη μήτρα αντιπαραθέσεων αλλά και διαμόρφωσης συγκλίσεων στην ανάδειξη μεταρρυθμιστικών τομών που εχει τόσο ανάγκη η χώρα και που η κυβέρνηση της ΝΔ αποφεύγει η αναβάλλει .Που εγγράφεται κάτι φρέσκο και καινοτόμο σαν πρόταση παρέμβασης σε υγεια ,παιδεία, δ διοίκηση ,ανισότητες ,αποκέντρωσή κριτική για τα οριζόντια αντι για κλιμακωτά μέτρα της κυβέρνησης και πιο στοχευμενη στήριξη και ενδυνάμωση ασθενέστερων, νέων ,γυναικών? Αυτά αποτελούν μέρος ενός συνεκτικού και κοστολογημένου και ιεραρχημένου σχεδιου και δεν εκτονώνονται με αποσπασματικές δέσμες μέτρων παντός καιρού. Το τέλος του οργανωτισμου και των απαραίτητων δικτύων υποστήριξης του κόμματος δεν φαίνεται ακόμα να συνοδεύεται από στέρεες συμμαχίες αξιών και απόψεων αλλά συχνά από καιροσκοπικό οπαδισμο
5. Ωστόσο η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία στην εποχή της μεταπαγκοσμιοποιησης και του πολυπολισμου εχει μια σημαντική νέα ατζέντα για την ΕΕ αλλά και για κάθε χώρα ειδικά μετα την τριπλή κρίση της τελευταίας δεκαετίας .Αυτή είναι η ουσιαστική επιστροφή του κράτους, οι παγκόσμιες ανισότητες και η διεθνής αλληλεγγύη και συνεργασία ,οι υπερεθνικοί κανόνες ανάσχεσης της δυτικής επέλασης των πανίσχυρων εταιριών αλλά και το έλλειμα δημοκρατίας και ο αυταρχισμός της Ανατολής ( Κίνα ,Ρωσία) Ταυτόχρονα η εθνική ματιά με τα ελληνοτουρκικά και την εθνική ασφάλεια ,μια άλλη αναπτυξιακή φορολογική κατανομή των βαρών στην ισορροπία κράτους αγοράς ,η εγχώρια ιδιαιτερότητα και ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου με μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ,τον αθηνοκεντρισμο, την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού την στήριξη των εργασιακών δικαιωμάτων και την ενίσχυση των ασθενέστερων, κ.α. .Η πιο σημαντική ίσως παρακαταθήκη του Α. Παπανδρέου ήταν αυτή η ταυτόχρονη συμπερίληψη του διεθνούς και του εθνικού, η συμμετοχή και ευρύτητα της εμπλοκής στην βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης ,στο μέτρο του καθενός ,το «μεροκάματο» του καθενός